Eén op de 200 mensen in Groot-Brittannië is dakloos – slaapt op straat of zit vast in een tijdelijk onderkomen, waaronder hostels en B&B’s, volgens een analyse van Shelter, een liefdadigheidsinstelling voor huisvesting. Maar het zal u misschien verbazen om te weten dat, ondanks het feit dat ze geen veilig thuis hebben, een klein maar significant deel van de mensen die dakloos zijn betaald werk heeft.
Het krijgen van een baan wordt vaak gepresenteerd als een oplossing om mensen van de straat te krijgen. Inderdaad, voormalig premier Theresa May zei in een toespraak over de aanpak van dakloosheid:
Het aanpakken van dakloosheid … gaat om meer dan alleen huisvesting … het belangrijkste is ervoor te zorgen dat mensen aan het werk kunnen en kunnen verdienen en niet in die situatie terechtkomen.
Maar werk biedt niet altijd een uitweg uit armoede – en veel mensen die aan het werk zijn, hebben nog steeds te maken met onzekere huisvesting. Uit een recente analyse van de liefdadigheidsinstelling Shelter blijkt dat 55% van de gezinnen in tijdelijke huisvesting werk heeft. En dat deze toename van “dakloosheid onder werkenden” wordt veroorzaakt door een combinatie van dure particuliere huurprijzen, de voortdurende bevriezing van de huursubsidie en een chronisch gebrek aan sociale huisvesting.
Prijsloos
Ons nieuwe onderzoek legt de ervaringen bloot van 18 werkende mensen die dakloos waren, of dreigden te worden, in Wales.
We ontdekten dat mensen om uiteenlopende redenen hun huis kwijtraakten. Deze omvatten uitzetting, relatiebreuken en de beëindiging van kortlopende huurcontracten. Vervolgens hadden ze moeite om de hoge aanloopkosten voor een nieuw huurcontract te betalen – met borgsommen en kosten voor het verhuurkantoor. En omdat ze een laag inkomen hadden, werden de mensen met wie we spraken uitgesloten van particuliere huurwoningen. Een van de mensen uit ons onderzoek legt uit:
We hebben verschillende woningen bekeken, maar ze vielen allemaal buiten het budget waar we recht op zouden hebben met mijn salaris… Als je een gezin met een laag inkomen bent… is er niet veel in de particuliere sector om mee te werken.
Zelfs als ze zich een woning konden veroorloven, werden velen gediscrimineerd door verhuurders die geen huurders met huursubsidie wilden accepteren:
Iedere keer als ik een verhuurmakelaar belde, werd ik meteen geweigerd… ze draaiden zich om en zeiden: “Eigenlijk kunt u deze woning niet krijgen omdat u huursubsidie ontvangt…”… Ik werk parttime”.
Beperkte mogelijkheden
De ondervraagden vertelden dat het voor hen een hele uitdaging was om aan het werk te blijven terwijl ze dakloos waren. Een deelnemer vertelde dat hij moeite had om er toonbaar uit te zien, omdat hij zijn kleren nergens kon wassen:
Ik kwam terug, nou ja, thuis op het veld, stinkend, stinkend naar vuilnis, ik heb… nergens om mijn kleren te wassen.
Aan het werk zijn kon ook de huisvestingsmogelijkheden van mensen beperken, aangezien het vinden van betaalbare woonruimte op reisafstand van hun werkplek een uitdaging vormde:
We kregen tijdelijke huisvesting aangeboden, maar ze hadden niets…Ik werk in een verzorgingstehuis waar ik late diensten draai…Ik werk ook in een plaatselijk café en soms ben ik pas om 1.00 uur klaar…Ik kan niet naar een paar dorpen aan de overkant lopen en ik kan me geen taxi’s veroorloven.
Een andere persoon met wie we spraken, legde uit dat geschikte huisvesting niet altijd een optie was:
Wanneer je in een professionele omgeving werkt en je moet een overhemd en een stropdas met schoenen aan en er gestreken en geperst uitzien, dan wil ik dat eigenlijk niet…Ik weet niet eens of de schoenen er ’s morgens nog wel zullen staan.
Geen steun
Veel deelnemers hadden het gevoel dat ze er alleen voor stonden. En omdat ze geen andere opties hadden, sliepen sommigen afwisselend op straat, op sofa’s of in auto’s en caravans. Anderen verhuisden naar ongeschikte accommodatie:
We hebben eigenlijk een huis gevonden, ook al denk ik niet dat het geschikt is. Het heeft geen centrale verwarming en het is vochtig, mijn zoon heeft astma.
Een deelnemer ging zich in de schulden steken om aan woonruimte te komen. Hoewel dit de onmiddellijke dreiging van dakloosheid wegnam, zaten ze nu in een woning die ze zich niet konden veroorloven:
Het voelt alsof ik gekraakt word in deze flat…Ik ben constant in gevecht met mijn roodstand…Ik ben gehuisvest maar financieel zit ik niet goed… Ik zat in een situatie waarin ik geen opties had.
Zoals uit ons onderzoek blijkt, is een baan niet zonder meer een oplossing voor dakloosheid. En als het Verenigd Koninkrijk echt een einde wil maken aan dakloosheid, dan moeten ook bredere problemen worden aangepakt, zoals lage lonen, onzekere banen en een gebrek aan betaalbare huisvesting. Zonder deze veranderingen zal het probleem alleen maar erger worden.