Hoewel het een klein deel van de bevolking treft, is trichotillomanie een relatief bekende ziekte. Een snelle Google-zoekopdracht levert tientallen persoonlijke essays, steungroepen en YouTube-video’s op die gewijd zijn aan het bespreken van dwangmatig haartrekken. Dat gezegd hebbende, de tekenen van trichotillomanie gaan verder dan wat de meeste mensen ervan begrijpen; zoals bij veel psychologische stoornissen, is er meer aan de hand dan de gemakkelijk herkenbare symptomen – in dit geval, haartrekken. De onweerstaanbare drang om je haar uit te trekken is het definiërende kenmerk van trichotillomanie, maar er zijn een aantal andere gedragingen die nodig zijn om het in een gestoord gebied te brengen.
Trichotillomanie is een van de verschillende stoornissen op het obsessief-compulsieve spectrum, die enkele overeenkomsten delen met obsessief-compulsieve stoornis (OCD). Net als OCD wordt trichotillomanie gekenmerkt door dwanghandelingen – in het bijzonder, de onweerstaanbare impuls om haren uit te trekken. Meestal concentreert men zich op de hoofdhuid, maar het is niet ongewoon om aan wenkbrauwen, wimpers of zelfs schaamhaar te trekken. Om als trichotillomanie te worden beschouwd, merkt het Diagnositic Statistical Manual (DSM) 5 op dat het haartrekken zo uitgebreid moet zijn dat het haarverlies veroorzaakt, meestal in de vorm van kale plekken.
Voor sommige mensen kan de actie zo automatisch zijn dat ze zich niet realiseren dat ze het doen, terwijl anderen specifieke rituelen kunnen hebben rond het haartrekken. De specifieke kenmerken van de stoornis zijn voor iedereen anders, maar er zijn een aantal tekenen om op te letten. Laten we er hieronder een paar onderzoeken.
U vindt opluchting bij het uittrekken van haar
Een centraal aspect van trichotillomanie is de opluchting die uitgaat van het uittrekken van haar; dit wordt soms voorafgegaan door een gevoel van spanning dat alleen kan worden losgelaten door het gedrag, vooral als je je tegen de drang verzet. (Als je bekend bent met OCD, herken je ongetwijfeld dat dit zo ongeveer de definitie is van een dwangneurose, hoewel de spanning die je voelt bij trichotillomanie niet noodzakelijkerwijs angst is.
De drang om te plukken is oncontroleerbaar
Mensen met trichotillomanie kunnen proberen de drang te weerstaan, maar een van de criteria voor de stoornis is het oncontroleerbare karakter ervan – je kunt proberen te stoppen, maar dat lukt niet zonder hulp.
U ontwikkelt kale plekken
Zoals hierboven besproken, moet het trekken aan het haar zo intens zijn dat het dunner worden of geheel uitvallen van het haar in de getroffen gebieden veroorzaakt.
U probeert het te verbergen
Trichotillomanie gaat gepaard met een gevoel van schaamte rond het haartrekken, waardoor veel mensen moeite doen om tekenen van de stoornis te verbergen, vooral als er kale plekken beginnen te ontstaan. De handelingen kunnen echter zo automatisch worden dat sommige mensen met trichotillomanie zich niet eens realiseren dat ze haren uittrekken.
Het duurt lang
Trichotillomanie is een chronische aandoening die vaak, maar niet altijd, begint in de kindertijd en doorgaat tot in de volwassenheid. Hoewel het in de loop van het leven kan verbeteren of verergeren, is trichotillomanie een chronische aandoening.
Het verergert door stress
Onderzoekers hebben veel overeenkomsten tussen trichotillomanie en OCD opgemerkt – namelijk het rituele karakter van de handelingen en het gevoel van opluchting bij het uitvoeren ervan. Net als mensen met OCD, schrijft de International OCD Foundation dat mensen met trichotillomanie kunnen merken dat hun symptomen verergeren in tijden van verandering, of deze nu negatief of positief zijn.
Het is geen zelfbeschadiging
Het is gemakkelijk om aan te nemen dat haartrekken voortkomt uit een verlangen om zichzelf te schaden, maar mensen met trichotillomanie proberen meestal niet om zichzelf pijn te doen, net zo min als iemand die op zijn nagels bijt. Zoals het Trichotillomania Learning Center aangeeft, lijkt de stoornis meer op tics of rituelen dan op zelfbeschadiging.
Afbeeldingen: Pexels; porschelinn, johnptyler, SodanieChea/Flickr