door Wendy Diaz, EMGV
Tijdens mijn winterwandelingen heb ik twee groenblijvende vaste planten opgemerkt die in deze tijd van het jaar erg opvallen omdat hun heldere groene kleur contrasteert met het bruin van de bosbodem en de kale top van een boom zonder bladeren. Deze planten zijn natuurlijk respectievelijk running-cedar (iphasiastrum digitatum) en maretak (Phoradendron leucarpum), en het zijn inheemse planten waar ik nieuwsgierig naar werd na mijn verhuizing naar de Piemonte en dus besloot ik een beetje onderzoek te doen.
Running-cedar (iphasiastrum digitatum) Biology
Running-cedar maakt deel uit van de Plantenfamilie die bekend staat als Klompmossen (Lycopdodiaceae). Het zijn oude planten (meer dan 400 miljoen jaar geleden geëvolueerd) die eruit zien als mossen en voortplantingsdelen hebben die op knotsen lijken, vandaar de familienaam. Hun platte, glanzend groene, door lopers met elkaar verbonden takken lijken op cedertakken en vandaar de algemene naam. Andere veel voorkomende namen zijn Zuidelijke loperpijnboom, grondceder, waaierknotsmos en berenpoot. Het bovengrondse deel van de plant dat op een cedertak lijkt, wordt de sporofyt genoemd en produceert in juli, augustus of september hoge kaarsachtige structuren die strobili worden genoemd. Veel sporen komen vrij wanneer de strobili rijpen en dieren de knotsen verstoren of wanneer de wind waait.
De zelden waargenomen lopers, die de sporofyten met elkaar verbinden, zijn meestal bedekt door bladeren op de bosbodem. De sporofyten vormen grote massa’s van ongeveer 15 cm hoog. Running-cedar groeit traag en vereist het hele jaar door een goede bodemvochtigheid of een vochtige bodem die voldoende vocht vasthoudt, wat verklaart waarom hij na de droogte van 2007 uit de bosbuffer achter mijn huis verdween. Hij komt voor tot in het noorden van de Grote Meren en de Maritimes van Canada en tot in het zuiden van het noordelijke deel van South Carolina, Georgia en Alabama in oostelijk Noord-Amerika. Running-cedar is vrijwel onmogelijk te verplanten.
Interesting Running-Cedar Facts
Omdat de sporen veel olie bevatten, gebruikten de inheemse Amerikanen ze tijdens hun spirituele ceremonies om helder licht te produceren door ze te verbranden. Later gebruikten vroege fotografen de sporen (Lycopodium Poeder) om een lichtflits te creëren alvorens een foto te nemen. De kersttraditie van het gebruik van de plant als slingers en kransen is waarschijnlijk begonnen met de Victorianen die knotsmossen rond hun kroonluchters en familieportretten wikkelden. Momenteel wordt de maretak in de staat New York als “kwetsbaar” beschouwd en in Virginia en elders wordt het gebruik van maretakken als versiering afgeraden.
Mistletoe Biologie
Mistletoe Phoradendron leucarpum (P. serotinum) is een inheemse groenblijvende heester uit de familie van de Viscaceae. Gebruikelijke namen, naast maretak, zijn eikenmistletoe, kerstmistletoe en Amerikaanse maretak. Deze langzaam groeiende hemiparasitaire plant, wat betekent dat hij parasitair is maar tot op zekere hoogte zijn eigen voedsel produceert door middel van fotosynthese, leeft voornamelijk op de takken hoog in loofbomen, meestal in de vorm van bolvormige trossen. Hij kan een diameter tot 2 meter bereiken. De meest voorkomende gastbomen zijn eiken en rode esdoorns, maar hij kan ook groeien op pecannoten, hickory, zwarte gom en op ongeveer 100 boomsoorten. De verspreiding van maretak bestrijkt de oostelijke helft van de Verenigde Staten; ten zuiden van de staat New York tot Florida en ten westen tot New Mexico.
Vrouwelijke maretakplanten produceren witte bessen met kleverige pulp of film die vogels vervolgens opeten en verspreiden naar andere takken of andere bomen omdat de film kleverig blijft als het door het spijsverteringskanaal van de vogel gaat. Wanneer de zaden worden uitgescheiden, blijven ze aan de tak van de boom kleven en ontkiemen ze opnieuw. Vooral de witte bessen, maar ook andere delen van de inheemse plant, zijn giftig wanneer ze door mensen, huisdieren en vee worden gegeten. De bessen verschijnen in de late herfst en blijven tot in de winter hangen, zodat ze een belangrijke voedselbron zijn voor veel zangvogels. Maretakken hechten zich aan de bovenste takken van de boom, onder de schors, met een wortelachtige structuur die de haustorium (haustoria) wordt genoemd. Via hun haustorium nemen ze water en voedingsstoffen van de gastboom op.
Hoewel een groot aantal maretakken op een gestresste loofboom uiteindelijk kan bijdragen tot de ondergang ervan, hangt het schadelijke effect van maretakken op bomen af van de mate van aantasting. Maretak is ook nuttig vanuit ecologisch oogpunt omdat hij belangrijk is voor vogels en insecten. Vogels genieten van de witte bessen en gebieden waar veel maretakken in bomen groeien, worden beschouwd als plaatsen met een “gezonde en gevarieerde vogelpopulatie”. Het is ook de larvale waardplant voor de grote Paarse haarstaartvlinder (Atlides halesus). De aangetaste boom veerkrachtig houden door water te geven, te bemesten en te mulchen zal helpen, maar als dit niet voldoende is, wordt het snoeien van de aangetaste tak (door een erkend boomverzorger) aanbevolen. Instructies hiervoor vindt u in de aangehaalde referenties. Tegen maretak resistente loofbomen zijn “rivierberk, bergmirte of ginkgo”.
Interesting Mistletoe Fact
Norse, Griekse en Romeinen hadden legendes met betrekking tot maretak, maar de kersttraditie van een man die onder maretak een kus van een vrouw mag stelen, kan worden teruggevoerd op de bedienden in de 18e eeuw en won aan populariteit tijdens het Victoriaanse tijdperk onder de bedienende klassen.
Of u nu omhoog of omlaag kijkt, de natuur in North Carolina biedt altijd wel iets interessants om te observeren, zelfs in de winter!
Running-cedar
http://ncwildflower.org/plant_galleries/search_details/diphasiastrum-digitatum
https://virginiawildflowers.org/?s=running+cedar
http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=233500582
http://www.wotas.org/gallery/result.php?id_image=21
https://plants.usda.gov/core/profile?symbol=LYDI3
Geschiedenis:
http://www.chesterfieldobserver.com/news/2014-01-01/News/The_magic_of_natures_survivalists.html
http://vnps.org/princewilliamwildflowersociety/botanizing-with-marion/clubmosses-an-ancient-and-interesting-group-of-fern-allies/
Mistletoe
https://plants.ces.ncsu.edu/plants/all/phoradendron-leucarpum-p-serotinum/
https://plants.usda.gov/core/profile?symbol=phle14
https://brunswick.ces.ncsu.edu/2013/12/mistletoe-friend-or-foe-for-your-landscape-trees/
https://pender.ces.ncsu.edu/2011/01/mistletoe-friend-or-foe/
http://www.carolinanature.com/butterflies/gphairstreak.html
https://chatham.ces.ncsu.edu/2014/12/does-mistletoe-harm-trees-2/
https://wayne.ces.ncsu.edu/2011/12/mistletoes-mysterious-hold-on-holidays-endures/
Historie:
http://www.smithsonianmag.com/science-nature/mistletoe-the-evolution-of-a-christmas-tradition-10814188/
http://www.history.com/news/ask-history/why-do-we-kiss-under-the-mistletoe