Topic Overview
Na een beroerte kan het hersenletsel ertoe leiden dat spieren zich samentrekken of uit zichzelf buigen wanneer u probeert een arm of been te gebruiken. Het gevoel kan pijnlijk zijn. Het is beschreven als een “boosaardig Charley Paard.” Omdat de spier niet in zijn volledige bewegingsbereik kan bewegen, kunnen de pezen en de weke delen rond de spier verstrakken of korter worden. Indien niet behandeld, kan spasticiteit ertoe leiden dat de spier “bevriest” in een abnormale positie, wat zeer pijnlijk kan zijn.
In de arm kan spasticiteit leiden tot een gebalde vuist, een gebogen elleboog of een arm die tegen de borst wordt gedrukt. Spasticiteit in het been kan leiden tot een spitse voet, een krullende teen of een stijve knie. Spasticiteit kan een ingrijpend effect hebben op de kwaliteit van leven, waardoor het moeilijk is om te lopen of dagelijkse activiteiten uit te voeren.
Behandeling
Oefening en rekoefeningen zijn belangrijke behandelingen voor spasticiteit. Therapeuten werken met u samen om uw bewegingsbereik te vergroten en blijvende spierverkorting te helpen voorkomen. U moet het aangedane lichaamsdeel steeds opnieuw bewegen, hetzij zelfstandig, hetzij met hulp van een therapeut of een speciale machine.
Als de gewrichten van uw aangedane lichaamsdeel niet binnen hun volledige bewegingsbereik worden bewogen, kunnen ze zo stijf worden dat ze niet meer kunnen worden gestrekt. Hier volgen enkele tips om stijve gewrichten te voorkomen:
- Verander gedurende de dag om de 1 à 2 uur van houding.
- Positioneer uw aangedane arm of been zodanig dat de beweeglijkheid behouden blijft. Leg bijvoorbeeld een opgerold washandje in uw hand om stijfheid van de hand te voorkomen.
- Oefen al uw gewrichten ten minste tweemaal per dag.
- Laat uw aangedane arm of been niet onder uw lichaam liggen als u ligt.
- Laat uw aangedane arm of been niet van de zijkant van uw bed of de rolstoel vallen.
In sommige gevallen wordt elektrische stimulatie gebruikt op spieren. Er kunnen korsetten of spalken worden gebruikt om de spieren in hun normale positie te houden. Dit helpt te voorkomen dat de spieren verkorten, zodat ze normaal kunnen werken.
Medicijnen
Al vele jaren worden orale geneesmiddelen die spasmen helpen voorkomen (antispasmodica), zoals baclofen, dantroleen (Dantrium), en tizanidine (Zanaflex), gebruikt om spasticiteit als gevolg van een beroerte te behandelen. Deze medicijnen ontspannen gespannen spieren en stoppen spierspasmen. Maar ze veroorzaken slaperigheid en zwakte en kunnen in sommige gevallen hallucinaties en slaapproblemen veroorzaken.
Botulinetoxine- of fenolinjecties rechtstreeks in de spastische spier blokkeren de boodschappen die de spier doen samentrekken.
Intrathecaal baclofen is hetzelfde medicijn dat oraal wordt gebruikt, maar in dit geval wordt het medicijn rechtstreeks via een klein buisje in het ruggenmerg gebracht. Het buisje wordt in het ruggenmerg geïmplanteerd door een chirurg, die ook een kleine pomp onder de huid van de buik van de persoon implanteert om het medicijn af te geven. Omdat het medicijn zo gericht wordt toegediend, worden de problemen met slaperigheid vermeden. Deze therapie wordt meestal gebruikt bij mensen met ernstige spasticiteit.
Chirurgie
Sommige mensen kunnen een operatie nodig hebben om spasticiteit te behandelen. Een operatie kan bijvoorbeeld nodig zijn om spieren die te strak zijn in de arm of het been te verlengen of los te maken. Een operatie kan iemand ook helpen om zwakke of verlamde spieren weer te laten bewegen.