Drie decennia geleden werd de Colombiaanse cinema wakker en ging verder dan de onderwerpen die verband houden met de gerechtelijk-criminele-politieke kroniek – in werkelijkheid zijn al deze begrippen synoniem -, en opende een venster naar de ervaringen van zijn volk, naar onzichtbare verhalen en identiteiten. Een film als Monos, geregisseerd door Alejandro Landes – winnaar op Sundance – is daar een perfect voorbeeld van. Een generatieportret verborgen in wat de zoveelste beschrijving lijkt te zijn van de andere hedendaagse realiteit van het Zuidamerikaanse land. Een gevoeligheid die ontspruit tussen de gaten achtergelaten door bloed en granaatscherven. Terwijl de televisie zich inspant om het charisma van de schurken uit de recente geschiedenis van het land te ontdekken, richt de film zich via zijn jonge auteurs op personages die niet in de annalen zullen verschijnen en wier pad eindigt met de laatste fade to black. De nieuwe Colombiaanse cinema wint steeds meer aan gewicht op het internationale toneel. Er gaan nieuwe stemmen op om te spreken over hen die zich bevrijd hebben van het juk van geweld, of dat tenminste geprobeerd hebben. In het verlengde van onze cyclus “Panorama Iberoamérica” presenteren wij vijf sleutelfilms uit de Colombiaanse audiovisuele sector.
La mansión de Araucaima (Carlos Mayolo, 1986)
Een juweel van surrealisme dat lijkt te baden in de beeldspraak van Raoul Ruiz. De regie was in handen van Carlos Mayolo (1945-2007), een van de eerste iconen van de Zuid-Amerikaanse filmkunst. De film neemt ons mee door de belevenissen van zes personages in een herenhuis: de bewaker, de eigenaar, de piloot, de bediende, de Machiche en de broeder. Hun dagelijkse leven zal worden veranderd door de komst van een jonge en mooie actrice die de routines van het huis zal veranderen. In de hoofdrollen Adriana Herrán, José Lewgoy, Vicky Hernández en Mayolo zelf.
La estrategia del caracol (Sergio Cabrera, 1993)
Frank Ramírez, Fausto Cabrera, Florina Lemaitre en Humberto Dorado spelen de hoofdrollen in deze dramatische komedie van de hand van Sergio Cabrera. Deze film, winnaar van de Espiga de Oro bij de Seminci, vertelt het verhaal van de strijd van een groep buren om de uitzetting en ineenstorting te voorkomen van het gebouw waarin zij wonen, dat wordt gerund door een gewetenloze miljonair uit Bogotá. De film vertelt hoe in de jaren tachtig speculatie werd opgelegd in de belangrijkste Colombiaanse steden.
La vendedora de rosas (Víctor Gaviria, 1998)
De film van Vicctor Gaviria, die op het filmfestival van Cannes streed om de Palme d’Or, is nu weer in het nieuws dankzij een gelijknamige serie van Teleset en Sony Pictures. Grof sociaal drama met neorealistische echo’s waarin het proza van Hans Christian Andersen is verwerkt. We zijn in de buitenwijken van Medellín in de jaren ’90, waar kinderen zo goed en zo kwaad als het gaat dagelijks overleven. Veel van de acteurs die aan de film meewerkten, allemaal amateurs, zijn later gestorven; zelfs de hoofdrolspeelster zit in de gevangenis wegens moord. Gaviria’s werk is dan ook meer dan fictie een spiegel voor een verloren generatie.
María llena de eres de gracia (Joshua Marston, 2004)
Deze Amerikaans-Colombiaanse coproductie was een van de beste films van 2004: publieksprijs op Sundance, Zilveren Beer voor beste actrice op de Berlinale en bovenal een verrassende Oscarnominatie voor de hoofdrolspeelster, Catalina Moreno Sandino. Een film met verschillende narratieve lagen die de verschillende fysieke en emotionele reizen beschrijven van een jonge vrouw die, tijdens een reis naar Bogotá, reeds zwanger, een nieuwe reis begint die Colombia met de Verenigde Staten verbindt; met de belangrijkste illegale export van het Zuid-Amerikaanse land naar het Westen als leitmotiv. Een fantastische film, begiftigd met uitstekende momenten.
El abrazo de la serpiente (Ciro Guerra, 2015)
Ondanks deze uitzonderlijke film, en het daaropvolgende Summer Birds (2018) – ongelijkwaardig maar even interessant – zal Ciro Guerra meer de geschiedenis ingaan voor de strafrechtkroniek dan voor zijn werk als regisseur. Met zijn derde film won hij de hoofdprijs op de Directors’ Fortnight en een Oscarnominatie in de categorie buitenland. Omhelzing van het Serpent is een antropologische kijk op de bewoonde uithoeken van de Amazone. Een portret van de inheemse wereld dat een uitstekend verhaal vertelt. Een belangrijk werk.
De Antepenultimate Mohican
Park City, Utah.
Meer info: Première van het psychologische drama Suspicion op 12 november op SundanceTV
.