De betrekkingen tussen Frankrijk en Nederland

AchtergrondEdit

Vanaf de jaren 1560 beschouwden Frankrijk en de Nederlandse Republiek zich als bondgenoten tot 1668, toen de Nederlandse Republiek de Drievoudige Alliantie vormde met het Koninkrijk Engeland en het Zweedse Rijk om in opstand te komen tegen de expansie van Lodewijk XIV van Frankrijk in de Devolutieoorlog ter ondersteuning van het Spaanse Rijk, dat Frankrijk opvolgde als de sterkste natie in Europa. Lodewijk voelde zich verraden door de Nederlandse Republiek en besefte dat de Nederlandse Republiek Frankrijk zou hinderen bij de verovering van de Spaanse Nederlanden.

In 1672 kon Lodewijk het Koninkrijk Engeland en het Zweedse Rijk overhalen om tegen de Nederlandse Republiek te vechten, omdat Lodewijk had toegezegd Engeland financieel te steunen. Engeland had al in twee oorlogen tegen het Nederlandse Rijk gevochten (de Eerste en Tweede Engels-Nederlandse Oorlog in respectievelijk 1652-1654 en 1665-1667), voorafgaand aan hun overeenkomst in de Triple Alliance.

Franco-Nederlandse OorlogEdit

De Franco-Nederlandse Oorlog vond plaats in 1672-1678, kort nadat het Koninkrijk Engeland en het Zweedse Rijk de Nederlandse Republiek hadden verraden en Frankrijk hadden gesteund, waarmee de Triple Alliance werd ontbonden. 1672 wordt door de Nederlanders beschouwd als het “Rampjaar”.

Het Spaanse Rijk steunend, kreeg de Nederlandse Republiek gezelschap van het Markgraafschap Brandenburg en het Heilige Roomse Rijk, terwijl het Franse leger zich uitbreidde door zijn alliantie met de prins-bisschoppen van Münster en Keulen. Voorafgaand aan de komst van het Franse leger naar de Rijn, had Engeland hun derde “navigatieoorlog” verklaard aan de Nederlandse Republiek (Derde Engels-Nederlandse Oorlog) in een poging tot een aanval over zee, maar pogingen werden gedwarsboomd door de Nederlandse admiraal Michiel de Ruyter. In juni 1672 had Frankrijk vestingwerken aan de Rijn, waaronder Rheinberg, Wesel en Utrecht, en de Münsteranen begonnen het noorden aan te vallen, met name Groningen. De volgende maand werd Willem van Nassau (de latere Willem III) tot stadhouder uitgeroepen. Bij aankomst in het gebied van de Nederrijn begon het Franse leger zich terug te trekken nadat het de keizerlijke en Brandenburgse legers had gezien. Tegen december konden de Nederlanders een aantal bezette gebieden in het noorden bevrijden nadat de Fransen zich hadden teruggetrokken bij het oversteken van de Hollandse Waterlinie. Eind 1673 slaagde het Franse leger er echter in Bonn in te nemen. In februari 1674 ondertekenden het Koninkrijk Engeland en het Nederlandse Rijk, samen met de prins-bisschoppen van Münster en Keulen, het Verdrag van Westminster, waarmee een einde kwam aan de Derde Engels-Nederlandse Oorlog. In augustus 1674 trok het Nederlands-Duits-Spaanse leger onder bevel van Willem III van Oranje het grondgebied van Noord-Frankrijk binnen, waar het werd ontmoet door het Franse leger onder bevel van Lodewijk II de Condé. In Seneffe blokkeerde Condé het Nederlands-Duits-Spaanse leger door ongeveer 500 ruiters af te vaardigen om de Nederlandse voorhoede bezig te houden, waardoor het Nederlands-Duits-Spaanse leger werd omsingeld en er een tactische Franse overwinning werd behaald. Dit werd bekend als de Slag bij Seneffe. In 1675 viel het Zweedse leger Brandenburg binnen. In maart 1678 was het Franse leger de Spaanse Nederlanden binnengetrokken en belegerde het Gent.

Later dat jaar in 1679 werden de Verdragen van Nijmegen getekend tussen Frankrijk, de Nederlandse Republiek, het Heilige Roomse Rijk, het Spaanse Rijk, het prins-bisdom Münster en het Zweedse Rijk, waarmee een einde kwam aan de Frans-Nederlandse Oorlog. De Franche-Comté en de Spaanse Nederlanden behoorden tot Frankrijk en werden daarmee de sterkste mogendheid van Europa. De oorlog wakkerde de rivaliteit aan tussen Willem III, die later Engeland veroverde als onderdeel van de Glorieuze Revolutie, en Lodewijk XIV, die zich verscherpte in de daaropvolgende Negenjarige Oorlog (1688-97) en de Spaanse Successieoorlog (1701-14), beide waarin de Nederlandse Republiek de coalitie tegen het Koninkrijk Frankrijk steunde. Helaas voor de Nederlandse Republiek leidde de oorlog ook tot het verval van de dominantie van de republiek in de overzeese handel.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.