Het is een viering waar Australië’s leidende Formule 1 racer synoniem mee is, een visuele handtekening die direct herkenbaar is.
Red Bull’s Daniel Ricciardo rijdt snel, knippert met een parelwitte winnende glimlach en proost zonder uitzondering op elke podiumfinish door champagne van de sponsor uit een laars te drinken.
Dat klopt – de motor aas drinkt alcohol uit de laarzen die hij net heeft gedragen en zweette in voor maximaal 300 kilometer, en enkele uren van intense race omstandigheden, op een internationaal circuit.
Of, om het een formele naam te geven: hij doet een Shoey.
Intuïtie zou je vertellen dat zo’n item van versleten, vervuild schoeisel leeft van de bacteriën. En niet het ideale vat voor een opfrisbeurt na de wedstrijd.
En die intuïtie is juist. Maar het wordt nog erger.
Niet alleen is er een overvloed aan bacteriën aanwezig in de stof van de schoen, maar uit tests – onder strikte laboratoriumomstandigheden – door het ABC blijkt dat champagne misschien wel de slechtste alcoholische drank is die je eraan kunt toevoegen.
Bubbels en zweterige schoenen gaan gewoon niet samen.
De combinatie levert een giftige cocktail op die wel eens zou kunnen leiden tot een ongeplande en uiterst ongewenste pitstop voor Daniel en medeschoenliefhebbers die zijn voorbeeld volgen.
Zoals de schoengekte zich over de hele wereld verspreidt, verspreidt het mogelijk ziektekiemen in de ingewanden van de beoefenaars. Maar geloof ons niet op ons woord.
En nu de wetenschap …
Het ABC schakelde het Western Sydney University’s (WSU) School of Medicine Gastroenterology Laboratory in om de funk te omarmen, sportschoenen op bacteriën te testen, er wat drank aan toe te voegen en hun bevindingen te rapporteren.
Het onderzoek leverde veel fascinerende resultaten op.
Maar de resultaten kunnen het best worden samengevat met de woorden van onze wetenschappelijk onderzoeker, WSU klinisch academisch gastro-enteroloog, Dr. Vincent Ho:
Dr. Ho heeft er verstand van.
Hij kreeg een selectie sportschoenen, sportschoenen en laarzen in handen om te onderzoeken, en uit zijn eerste onderzoeken bleek dat in alle geteste schoenen onschadelijke bacteriële organismen werden aangetroffen – dit was zoals verwacht.
De schoenen werden vervolgens gedurende 60 seconden ondergedompeld in verschillende alcoholische dranken, opnieuw gewassen en opnieuw getest.
Daar begint de maag zich om te draaien.
“Een van de meest opmerkelijke dingen die we hier vonden was het feit dat je eigenlijk een organisme zoals Staph kon isoleren, zelfs nadat het een goede minuut in alcohol was ondergedompeld,” zei Dr Ho.
Staph, of Staphylococcus aureus, is niet iets wat je wilt drinken. Het kan leiden tot septikemie, longontsteking, voedselvergiftiging, braken, misselijkheid en diarree.
Als je het gaat beslaan, bespeel het dan goed
Met de voorlopige resultaten binnen, werden de effecten op de groei van de bacteriën naar een apart lab gestuurd voor extern pathologisch onderzoek.
De positieve – en mogelijk verrassende – openbaring was dat in de meeste gevallen de alcohol een groot deel van de aanwezige bacteriën doodt.
In feite was de enige drank die hier niet in slaagde mousserende witte wijn of champagne. Niet alleen werkte het bruisende spul niet als ontsmettingsmiddel, maar het stimuleerde ook de groei van meer bacteriën – en dan hebben we het niet over de vriendelijke soort.
Het geeft te denken als champagne het favoriete drankje is van Ricciardo wanneer hij een F1-podiumplaats viert.
Misschien moet hij eens nadenken over een andere drank.
Bij wodka (37 procent alc./vol) remde de hoge concentratie alcohol de groei van bacteriën. Bier (4,5 % alc./vol) vormde een ongunstig milieu voor bacteriën door een lage pH-waarde, een laag zuurstofgehalte en een gebrek aan voedingsstoffen
Rode wijn (14 % alc./vol), deed het beter. Een aangename Vino Tinto bevat een aantal antibacteriële bestanddelen die doeltreffend kunnen zijn bij de bestrijding van bacteriën.
Bij de vorming van mousserende wijn/champagne (13 procent alc./vol), waarbij suiker en gist aan de basiswijn worden toegevoegd, vindt echter een tweede gistingsproces plaats. Tijdens dat secundaire gistingsproces zijn ook bacteriën aan het werk.
De resultaten wijzen erop dat Staph aureus evenveel of zelfs meer van een glas bubbels geniet dan de gemiddelde bruiloftsgast of oudejaarsavondvierder.
“Gebaseerd op de gegevens die we hebben kunnen verkrijgen, kun je zeker bacteriën in de maag krijgen die kunnen overleven – levend – na één minuut te zijn ondergedompeld in mousserende wijn,” zei dr. Ho.
“We vonden een mate van Staph aureus het kan voedselvergiftiging veroorzaken bij individuen door zijn toxines.”
Een schoeny kan je doen spuwen
Er zijn ook andere factoren in het spel dan welk gif je kiest.
Als het om een schoeny gaat, geldt de “drie seconden regel” niet.
Hoe sneller je de alcohol – namelijk champagne of sprankelend wit – uit een versleten schoen drinkt, hoe slechter het kan zijn als er bacteriën levend in je maag terechtkomen.
“Wat we niet weten is of als je de alcohol langer onderdompelt, misschien 15 tot 30 minuten, of dat misschien een sterker effect heeft op de bacteriën.”
Hoewel in het laboratorium niet specifiek werd onderzocht of Staph aureus de zure omgeving van de maag kan overleven, blijkt uit eerdere onderzoeken dat de bacterie tegen verschillende omstandigheden bestand is.
“Omdat de Staph aureus toxinen kan veroorzaken, en deze toxinen vrij goed bestand zijn tegen hitte, zijn ze vrij goed bestand tegen een zure omgeving en kunnen ze eiwit-brekende enzymen overleven,” legde Dr Ho uit.
“Wanneer ze de dunne darm raken, kunnen ze een ontsteking van de dunne darm veroorzaken en gastro-enteritis veroorzaken.
“In theorie, als je uit die schoen drinkt die Staph en zijn toxines bevat, ja, dan kan het je een acute gastro-enteritis geven.”
Een ’toe-st’ aan degenen die de shoey-evolutie hebben geleid
De oorsprong van de shoey is enigszins omstreden – met militaire ontgroeningsrituelen, het Bolshoi ballet in Moskou en fans die uit ballerinaslippers drinken – maar wat niet in twijfel wordt getrokken, is dat het de laatste paar jaar echt van de grond is gekomen.
Niet in de laatste plaats door de heldendaden van MotoGP-coureur Jack Miller (die twee jaar geleden zijn eerste feestelijke aan schoeisel gerelateerde skolling na een overwinning toeschreef) en, natuurlijk, Ricciardo.
Hij voerde zijn debuut shoey uit na een podiumfinish in zijn 100e grand prix, in Duitsland, 2016. Het is nu zijn ding geworden en, ongewild misschien, ook een ding voor sommige van de A-listers van de wereld die een podiummoment delen met de minzame West-Australiër.
Ricciardo heeft zelfs, in zijn gedachten althans, methode voor de schijnbare waanzin van de act.
“Als de mousserende wijn koud is, dan smaakt het goed,” vertelde hij Sky Sports terug in 2016.
“Als het warm is, krijg je er misschien het zweet door, maar de koude smaak doodt het slechte spul… dus het is heerlijk.”
Logica is één ding, wetenschap is iets anders.
” heeft gelijk als hij zegt dat je de groei van de bacteriën kunt vertragen, maar het feit dat je lage temperaturen hebt, betekent niet dat je alle bacteriën doodt, helaas,” legde Dr. Ho uit.
“In het geval van Staph aureus … kan het zeker nog intacte toxines hebben die gastro-enteritis kunnen veroorzaken.”
“Als ik Daniel hierover zou adviseren, dan ja, je moet speciale voorzorgsmaatregelen nemen als je uit een schoen drinkt. Minder contact met de voeten verdient de voorkeur, gebruik een schone schoen en gebruik eventueel geen mousserende wijn.
“Wat ik in de eerste plaats met Daniel zou willen doen, is of hij een van zijn schoenen kan geven waar hij uit drinkt. Het zou geweldig zijn om te zien welke bacteriën we kunnen isoleren,” concludeerde Dr Ho, erop gebrand om tot de kern en de zool van de zaak te komen.
Tot dan, Ricciardo, als je de volgende keer een shoey doet, neem dan misschien wat lessen uit onze studie. Blijf bij een schone schoen, blijf weg van de bubbels en overweeg in plaats daarvan het product van je sponsor te gebruiken.
In afwachting van wetenschappelijke tests naar het effect op bacteriën van dat specifieke energiedrankje, natuurlijk.
*De bevindingen van deze voorlopige studie zijn indicatieve, geen afdoende, resultaten. Het ABC moedigt het drinken van welke stof dan ook – alcoholisch of niet-alcoholisch – uit een versleten schoen, uiteraard niet aan.