Edwin S. Porter

Een revolutie in het filmmaken

Het was waarschijnlijk Porter’s ervaring als projectionist in het Eden Musée die hem in het begin van 1900 uiteindelijk tot de praktijk van de continuïteitsmontage bracht. Het proces van het selecteren van one-shot films en ze rangschikken in een 15 minuten durend programma voor vertoning op scherm leek veel op dat van het construeren van een enkele film uit een serie afzonderlijke shots. Porter gaf zelf toe dat hij ook door andere filmmakers was beïnvloed, met name door Georges Méliès, wiens Le Voyage dans la lune (Een reis naar de maan) hij goed leerde kennen toen hij in oktober 1902 een kopie maakte voor illegale distributie door Edison. Jaren later beweerde Porter dat de Méliès-film hem op het idee had gebracht “een verhaal in continuïteitsvorm te vertellen”, wat resulteerde in The Life of an American Fireman (zes minuten, eind 1902 geproduceerd en in januari 1903 uitgebracht). Deze film, die ook beïnvloed was door James Williamson’s Fire! (1901), combineerde archiefbeelden met geënsceneerde scènes om een negen shots tellend verhaal te creëren van een dramatische redding uit een brandend gebouw.

Een groot probleem voor vroege filmmakers was het tot stand brengen van temporele continuïteit van de ene opname naar de volgende. Porter’s The Great Train Robbery (1903) wordt algemeen beschouwd als de eerste verhalende film die een dergelijke continuïteit van actie heeft bereikt. De film toont de overval, de vorming van een posse, en de achtervolging en uitschakeling van de schutters. The Great Train Robbery bestond uit 14 afzonderlijke shots van niet-doorlopende, elkaar niet overlappende actie en was een grote afwijking van de frontaal gecomponeerde, theatrale enscenering die Méliès en de meeste andere filmmakers gebruikten. De film eindigde met een opzienbarende close-up van een van de bandieten die zijn geweer op de camera afvuurde.

Het eerste grote kassucces van de filmindustrie, The Great Train Robbery, wordt toegeschreven aan het feit dat het realistische verhaal, in tegenstelling tot de fantasie in de stijl van Méliès, de dominante vorm van commerciële cinema is geworden. De populariteit van de film moedigde investeerders aan en leidde tot de oprichting van de eerste permanente filmtheaters, of nickelodeons, in het hele land. De film duurde ongeveer 12 minuten en hielp de standaard filmlengte op te voeren naar één spoel, of 305 meter (1.000 voet). Ondanks het succes van de film bleef Porter overlappende actie toepassen in conventionele verhalen als Uncle Tom’s Cabin (1903) en de sociale drama’s The Ex-Convict (1904) en The Kleptomaniac (1905). Hij experimenteerde met modelanimatie in The Dream of a Rarebit Fiend (1906) en The Teddy Bears (1907) maar verloor zijn interesse in de creatieve aspecten van het filmmaken toen het proces steeds meer geïndustrialiseerd werd. In 1907 gaf Porter de toekomstige filmmaker D.W. Griffith zijn eerste filmrol, in Rescued from an Eagle’s Nest. Na een demotie verliet Porter Edison in 1909 om een carrière als producent en fabrikant van apparatuur na te streven. Net als Méliès kon hij zich niet aanpassen aan de lineaire vertelwijzen en de lopende band productiesystemen die zich aan het ontwikkelen waren.

Porter richtte in 1910 de Defender Film Company op en vervolgens in 1911 de Rex Motion Picture Manufacturing Company. In 1912 sloot hij zich aan bij Adolph Zukor’s Famous Players Company, en een van de films die hij regisseerde was Mary Pickford’s eerste speelfilm, A Good Little Devil (1914). In 1915 trok hij zich terug uit de filmindustrie. Porter werd later president van de Precision Machine Company, die filmcamera’s en projectoren maakte. Hij ging in 1925 met pensioen en verloor het grootste deel van zijn fortuin tijdens de beurskrach van 1929.

David A. CookRobert SklarDe redactie van Encyclopaedia Britannica