Vaak wordt gezegd dat wijsheid de kunst is te weten dat je niet wijs bent.
De grote filosoof Socrates ontkende meer dan tweeduizend jaar geleden al wijs te zijn, en sindsdien hebben we hem op zijn woord geloofd.
Daar zit een kern van waarheid in, maar die definitie is niet erg behulpzaam. Ik bedoel, ik ben helemaal voor het respecteren van onzekerheid, twijfelen aan jezelf, en het realiseren van de beperkingen van mijn verstand, maar ik denk dat we beter kunnen doen. Misschien kunnen we zelfs een paar stappen vooruit zetten.
Belangrijker nog, ik denk dat we onze eigen definitie kunnen maken die het onderscheidt maakt van louter intelligentie en dan die definitie gebruiken om te illustreren waarom het onderscheid ertoe doet en hoe we het praktisch kunnen toepassen in het dagelijks leven.
Intelligentie wordt gewoonlijk geassocieerd met iets weten. Vaak betekent het ook dat we met vertrouwen kunnen toepassen wat we weten in een bepaalde context.
Wijsheid, voor mij, is anders. Het is anders omdat het meer dimensies heeft. Wijsheid weet niet alleen, maar begrijpt ook. En het onderscheid tussen weten en begrijpen is wat de dingen interessant maakt.
Weten is over het algemeen feitelijk. Je hebt een bepaald soort kennis geleerd en je kent de waarheid ervan zoals die van toepassing is op een bepaald probleem.
Begrijpen daarentegen is vloeiender. Je hebt een bepaald soort kennis geleerd, maar je ziet het niet als een feit of een waarheid die rigide op één ding wordt toegepast. Integendeel, je begrijpt de essentie van die kennis en je kunt zien hoe het zich verhoudt tot al het andere, met nuances en tegenstrijdigheden inbegrepen.
Het verschil is subtiel maar krachtig. Terwijl intelligentie je een specifiek nut geeft, inspireert wijsheid tot flexibele veelzijdigheid. Het biedt een meer getextureerde lens voor interactie met de werkelijkheid, waardoor je manier van denken sterk verandert.
Opbouwen van relationele kennis
Iedere keer dat je een perspectiefverschuiving hebt, groot of klein, doe je kennis op.
Je leert iets nieuws dat je eerder misschien nog niet wist, en als gevolg daarvan verandert je geest dan zelf met betrekking tot wat die kennis in de toekomst ook betreft. De volgende keer is er een toegevoegde helderheid.
Als de verworven kennis echter wordt begrepen, in plaats van alleen maar gekend, is er nog een stap die plaatsvindt elke keer dat je geest verschuift.
Als je bijvoorbeeld een student bent, en je bent een examen aan het schrijven, en het is een moeilijk examen, laten we zeggen dat je besluit om vals te spelen. Helaas, als je spiekt, word je betrapt. Het leidt tot een onvoldoende voor de cursus.
Hetgeen je van deze ervaring zou leren dat je intelligenter zou maken, is het feit dat spieken consequenties heeft, en die consequenties, hoewel onwaarschijnlijk, hebben een onevenredig negatieve invloed op je leven. Het is het gewoon niet waard in de toekomst.
De extra stap die de intelligentie in dat specifieke scenario zou vertalen in breed toepasbare wijsheid zou zijn om te beseffen dat het niet alleen niet de moeite waard is om te spieken op een examen vanwege de harde gevolgen, maar dat de meeste dingen in de wereld die onevenredig kostbare risico’s met zich meebrengen voorzichtig moeten worden benaderd, of het nu financiële beslissingen of persoonlijke levenskeuzes zijn.
Dit is natuurlijk een zeer vereenvoudigd scenario, maar het punt is dat kennis relationeel is en het begrip van wijsheid erkent dat in plaats van het eenvoudig te behandelen als een geïsoleerd informatiepunt.
In plaats van dat de les is dat bedriegen slecht is, combineer je de essentie van de kennis die je uit die ervaring hebt geleerd met je bestaande rasterwerk van eerdere kennis om het onderliggende principe echt te hameren.
Op deze manier begrijp je hoe het nemen van sluiproutes je persoonlijke relaties kan schaden, hoe je nieuwe begrip van risico’s je zakelijke praktijken kan informeren, en hoe wat je zegt ertoe doet, naast waarom je het zegt.
Kennis wordt altijd het best benut wanneer deze is verbonden met andere kennis.