Professionele counselors zijn misschien maar al te bekend met deze zin: “Ik heb vandaag niets om over te praten.” Voor elke klant die bereid is om te praten en problemen te bespreken, zijn er evenveel klanten die zich verzetten tegen de eerste of verdere counselinginspanningen.
Het ondervinden van weerstand is een veelvoorkomende ervaring voor counselors. Cliënten wegen natuurlijk het vertrouwen van een volslagen vreemde met persoonlijke kwesties, evenals hun angst voor afwijzing. In sommige gevallen kan deze terughoudendheid te wijten zijn aan het niveau van trauma of fysieke en mentale schade die een cliënt heeft opgelopen (zoals in gevallen van kindermishandeling of echtelijke mishandeling) waardoor het voor hen moeilijk is om zich open te stellen voor een counselor. In andere gevallen is wat op weerstand lijkt, eigenlijk een product van de cultuur. Dergelijk gedrag moet door counselors worden herkend als losstaand van weerstand.
Hoewel, soms kunnen cliënten gewoon geloven dat ze hun tijd verspillen of dat het zien van een professional die een Master of Counseling in Arts (MAC) heeft verdiend hen niet echt zal helpen.
Of cliënten resistent zijn als gevolg van eerdere ervaringen of een gebrek aan begrip van de voordelen van counseling, dergelijke weerstand tegen betrokkenheid kan enorme wegversperringen opwerpen voor counselors. Weerstand kan ook een frustrerend symptoom zijn van de kern van het probleem dat een cliënt voor counseling heeft gebracht. Proberen om de onderliggende oorzaak te bereiken is een uitdagende taak voor adviseurs die met cliënten moeten werken in een poging om ze meer te laten samenwerken en delen.
Het helpen van cliënten om hun weerstand tegen counseling af te schudden kan worden gedaan, maar zelfs met grote inspanningen zal niet elk geval succesvol zijn. Dit zijn realiteiten die counselors moeten internaliseren wanneer ze geconfronteerd worden met cliënten die een uitdaging vormen. Counselors moeten begrijpen wat leidt tot weerstand bij cliënten, wat hun eigen beperkingen als counselors zijn en wat ze kunnen doen om cliënten aan te moedigen om emoties op een gezonde manier te engageren en te uiten. Hier is wat MAC-voorbereide counselors moeten weten:
Counselors kunnen cliënten niet laten veranderen
Counselors moeten erkennen dat er slechts zoveel binnen hun macht ligt om weerstand van cliënten te bestrijden. Als een cliënt niet wil veranderen of niet klaar is om te veranderen, kan een hulpverlener niet dwingen om te veranderen. Te veel druk uitoefenen tijdens een sessie kan resistent gedrag verder versterken. De grenslijn is echter niet altijd duidelijk, en is in veel gevallen iets dat hulpverleners zelf zullen moeten uitzoeken, geïnformeerd door jarenlange ervaring.
Wanneer ze op weerstand stuiten, kunnen hulpverleners er baat bij hebben om een aantal van hun eigen adviezen op te volgen, zei Clifton Mitchell, een professor en auteur van “Effective Techniques for Dealing with Highly Resistant Clients.”
“We vertellen onze cliënten dingen als: ‘Je kunt andere mensen niet veranderen; je kunt alleen jezelf veranderen.’ Dan gaan we een sessie in om te proberen onze cliënten te veranderen. Dit is hypocriet,” vertelde Mitchell aan Counseling Today. “Ik leer: ‘Je kunt je cliënten niet veranderen. Je kunt alleen veranderen hoe je met je cliënten omgaat en hopen dat dat veranderingen oplevert.”
Wanneer hulpverleners te maken krijgen met een cliënt die weerstand biedt, moeten ze mindfulness oefenen in de richting van dit evenwicht van verandering. Afbakening tussen wat binnen de controle van de hulpverlener ligt en wat niet, kan hulpverleners helpen hun aanpak aan te passen of te herkennen wanneer een bepaald interactiepad het niet waard is om door te zetten.
Er zijn vele soorten weerstand
Hoewel het een algemene term is, kan weerstand verschillende vormen aannemen. Als begeleiders op de hoogte zijn van de verschillende vormen van weerstand, kunnen ze de kwestie effectiever aanpakken. Begrijpen hoe een bepaalde vorm van weerstand zich bij een bepaalde cliënt manifesteert, kan de hulpverlener een kans bieden om op een meer persoonlijke manier te werk te gaan.
- Responskwaliteitsweerstand: Een vorm van weerstand die meer te maken heeft met verbale signalen dan met non-verbale, responskwaliteitsweerstand wordt getypeerd door stilte, onverschilligheid, niet-naleving en minimale inspanning. Dit wordt gedaan omdat een cliënt informatie die aan de counselor wordt gegeven wil achterhouden of beperken als een manier om controle over de sessie te krijgen. Weerstand tegen de kwaliteit van de reactie wordt het meest gezien bij cliënten die verplicht zijn om counseling bij te wonen (om gerechtelijke of disciplinaire redenen).
- Weerstand tegen de inhoud van de reactie: Wanneer een cliënt wel betrokken is, maar directe vragen of bepaalde onderwerpen lijkt af te wenden, kan hij of zij een weerstand vertonen tegen de inhoud van de reactie. Bijvoorbeeld, small talk (over triviale onderwerpen zoals entertainment, geruchten of het weer) kan niet worden gezien als onschuldig in een counseling context, maar eerder als een opzettelijke manipulatie van de relatie. Door de aandacht af te leiden of te overdreven te reageren, blokkeren cliënten het tweerichtingsverkeer dat een sessie moet creëren, waardoor het voor de hulpverlener moeilijker wordt om de onderliggende problemen te bereiken.
- Weerstand in antwoordstijl: Sommige cliënten zijn nog slimmer in hun pogingen om de relatie tussen cliënt en counselor om te buigen of te beïnvloeden. Weerstand in responsstijl is een vorm waarbij innemende cliënten vleierij, charme of humor kunnen gebruiken om een raadsman te ontwapenen. Dergelijke tactieken die wijzen op een responsstijl weerstand kunnen omvatten: “verdisconteren, grenzen stellen, gedachten censureren/bewerken, externaliseren, de raadgever strelen, verleidelijkheid, vergeten, onthullen op het laatste moment, en valse beloften. Cliënten die dit resistente gedrag vertonen, gebruiken bedrog om te vermijden dat ze over gevoelige onderwerpen praten en ontmoedigen counselors om te peilen.
- Logistieke managementweerstand: Deze vorm van weerstand heeft niet zozeer te maken met de interacties tijdens een sessie als wel met de mate waarin sommige cliënten de situatie uit de weg gaan. Logistiek management verzet verwijst naar een technische vorm van het gedrag waarbij cliënten counseling verstoren door afspraken te vergeten of te verzuimen, te weigeren te betalen en persoonlijke gunsten van de counselor te vragen. Cliënten die uit de counseling willen stappen, proberen openingen voor zichzelf te creëren door “gevestigde counselingrichtlijnen te negeren, en in sommige gevallen ronduit te tarten.”
Weerstand is meer dan alleen weerstand
Een weigering om deel te nemen aan het counselingproces is niet altijd eenduidig. Weerstand in een counselingcontext moet worden behandeld als elke andere emotie of elk ander gedrag van een cliënt: iets dat vaak intrinsiek verbonden is met het karakter en de persoonlijke levenservaringen van een cliënt. Weerstand moet altijd worden aanvaard als een aanwijzing voor wat er werkelijk aan de hand is.
Dit begrip werd uiteengezet in een artikel uit 1994 “Understanding Client Resistance: Methods for Enhancing Motivation to Change.” Auteur Cory Newman, van de Universiteit van Pennsylvania, schreef dat “weerstand niet alleen een belemmering voor behandeling is, maar ook een potentieel rijke bron van informatie over elke cliënt. Deze informatie kan worden beoordeeld en gebruikt om de therapeutische relatie te versterken, de therapeut te helpen de ideografische obstakels voor verandering beter te begrijpen, en interventies te bedenken die de cliënt kunnen motiveren in de richting van therapeutische activiteit en groei.”
In plaats van een starre interpretatie van weerstand te hebben als een onmogelijk te nemen wegversperring, kunnen hulpverleners in plaats daarvan proberen om de cliënt door weerstand heen te betrekken. Dat is de eerste stap om weerstand in je voordeel te gebruiken: het vermijden van generalisaties en ergernis. Hoewel dit gemakkelijker gezegd dan gedaan is (empathie en inspanning kunnen uitputtend zijn voor adviseurs die geen vooruitgang zien met een cliënt).
Om dieper te graven in wat weerstand zegt over een cliënt, moeten adviseurs overwegen zichzelf een paar vragen te stellen, zoals geschetst door Newman:
- Wat is de functie van de weerstand van de cliënt? De autoriteit van de adviseur ondermijnen? Om de aandacht af te leiden van onderwerpen die de cliënt niet aan de orde wil stellen? Welk niveau van controle zoekt de cliënt?
- Hoe past de huidige weerstand van de cliënt in zijn of haar ontwikkelings-/historische patroon van weerstand? Is weerstand een constant thema bij een cliënt? Hoe spelen vroegere relaties een rol in het heden?
- Wat zijn misschien enkele van de idiosyncratische overtuigingen van de cliënt die zijn of haar weerstand voeden? Waarom denkt de cliënt dat weerstand bieden in zijn of haar voordeel is? Wat betekent verzet voor hem of haar?
- Wat zou de cliënt vrezen als hij of zij zich schikt? Is de cliënt bang voor verandering? Is hij of zij bang dat hij of zij niet in staat is om met verandering om te gaan? Wat kan een hulpverlener doen om de cliënt te helpen zijn eigen weerstand te verwerken?
- Hoe zou het kunnen dat de cliënt de suggesties, methoden en bedoelingen van de hulpverlener op een karakteristieke manier verkeerd begrijpt of interpreteert? Vervormt de cliënt opzettelijk interacties, of begrijpt hij de relatie gewoon verkeerd? Hoe kan de begeleider de communicatie verbeteren?
- Welke factoren in de natuurlijke omgeving van de cliënt kunnen de pogingen van de cliënt om te veranderen afstraffen? Waar worstelt de cliënt mee? Hoe kan dit in verband worden gebracht met de weerstand zoals die in de counseling-sessie naar voren komt?
Als de weerstand niet kan worden doorbroken, kijk dan naar binnen
Soms, zelfs na uren van inspanning en onderzoekende outreach, zal de weerstand niet altijd toegeven. Op dit punt moeten hulpverleners naar binnen kijken, naar hun ervaringen en methoden, om te proberen oplossingen te vinden. Weerstand is geen fout van de cliënt, maar eerder een verschijningsvorm. Wanneer ze niet weten hoe ze weerstand kunnen overwinnen, kunnen begeleiders naar een paar factoren kijken die ze zelf in de hand hebben. Een daarvan is het krijgen van begeleiding van buitenaf. Het vragen van supervisie of advies kan extra expertise en perspectief brengen bij weerstand.
Een ander concept om te overwegen is pacing. Counselors hebben controle over hoe afspraken vorderen, en als dingen te snel beginnen te gaan, kan weerstand niet adequaat worden aangepakt, of verder worden verhard.
Weerstand kan een vorm van culturele veerkracht zijn
Counselors kunnen ook moeite hebben om contact te maken met cliënten van onderdrukte groepen, zoals die van etnische minderheden. Dergelijk gedrag kan echter niet altijd worden getypeerd als weerstand. Wat hulpverleners als weerstand kunnen zien, is eigenlijk een vorm van culturele veerkracht die is opgebouwd om cliënten te helpen het leven te doorstaan, te navigeren en te overleven.
In dergelijke situaties moeten hulpverleners alles in het werk stellen om de impact van sociopolitieke factoren op een cliënt in overweging te nemen. Auteurs van “Broaching the subjects of race, ethnicity, and culture during the counseling process” legden uit dat ras, bijvoorbeeld, invloed kan hebben op hoe cliënten verschillende fenomenen interpreteren en er een culturele betekenis aan toekennen; wat voor hulpverleners moeilijk te begrijpen kan zijn zonder eerst de rol van ras te erkennen. Het karakteriseren van een terughoudendheid om zich in te zetten is misschien helemaal geen weerstand, maar een mechanisme van de cliënt om ermee om te gaan. Counselors die dit onderscheid niet kunnen maken, kunnen een gevaarlijke fase bereiken van het discrimineren van cliënten, wat de behoefte aan multiculturele competentie onderstreept.
Krijg een MAC van Bradley University om weerstand tegen te gaan
Resistente cliënten vormen enkele van de meest uitdagende situaties voor counselors om aan te pakken. Toch is het krijgen van voorbij weerstand van centraal belang om te begrijpen waarom barrières in de eerste plaats worden gebouwd. Counselors die hun strategieën om resistente cliënten te betrekken verfijnen, kunnen helpen een zekere mate van therapeutische verlichting te geven of een weg van expressie te openen. Gezien hoe complex en dicht weerstand is, zullen hulpverleners waarschijnlijk alle hulpmiddelen en onderwijs nodig hebben die ze kunnen krijgen om deze taak aan te kunnen. Één optie de beroeps zou kunnen willen nastreven is het verdienen van een graduate graad. Bradley University biedt een online Master of Arts in Counseling programma dat lezers verder kunnen onderzoeken als een middel om beter toegerust te worden om met weerstand bij cliënten te werken.
Aanbevolen lectuur
Herkennen van tekenen van huiselijk geweld bij cliënten
Opbouwen van vertrouwen bij counselingcliënten
Bradley University Online Master’s in Counseling