Mijn bloeddruk is wat???? | BPI Consulting

Maart 2015

Dokterspraktijken zijn echt voorspelbaar. Als je erheen gaat, weet je dat je meestal een tijdje zult moeten wachten. En als je eindelijk binnen bent, neemt een verpleegster je bloeddruk, je temperatuur en je gewicht op – grappig dat de weegschaal bij de dokter altijd aan de zware kant lijkt.

Ik was in januari van dit jaar bij de dokter. Een nieuwe dokter voor mij. De verpleegster nam mijn bloeddruk op. Die was 141/88. Ze zei dat dat een beetje hoog was en vroeg of ik normaal gesproken zo’n hoge bloeddruk had. In het verleden had ik meestal een bloeddruk van 120/70. Maar ik word ouder. Toen ik bij de dokter kwam, zei ze dat ik mijn bloeddruk thuis een tijdje moest controleren om te zien of hij zo hoog blijft. En als dat zo is, moet ik terugkomen om haar te zien.

Dus, ik moest in de loop van de tijd metingen doen. Wat een geweldige praktische toepassing en kans om statistische procesbeheersing te gebruiken. Wat is de variatie in mijn bloeddruk? Is die consistent en voorspelbaar? Is hij gestegen? Zijn er speciale oorzaken? Geweldige alledaagse toepassing voor het gebruik van controlediagrammen. Deze maand bekijken we dus hoe u controlediagrammen kunt gebruiken om bloeddrukmetingen te controleren – aan de hand van mijn bloeddrukmetingen over een periode van twee maanden.

In dit nummer:

• Video over controlediagrammen en bloeddruk

Een pdf-exemplaar van deze publicatie kunt u hier downloaden.

Bloeddrukoverzicht

Omdat ik altijd een “goede” bloeddruk heb gehad, wist ik eigenlijk niet wanneer de bloeddruk te hoog werd. Dus, ik heb wat onderzoek gedaan op het web. Internet kan het niet mis hebben.

Dit komt van de WebMD-website. Bloeddrukmetingen bestaan uit twee getallen: het bovenste getal is de systolische bloeddruk en het onderste getal is de diastolische bloeddruk. Ze meten natuurlijk verschillende dingen. Wanneer uw hart klopt en samentrekt, duwt het bloed door uw slagaders. Deze actie creëert druk op de slagaders. Dit is wat het bovenste getal meet. Een normale systolische bloeddruk is minder dan 120. Het onderste getal is een maat voor de druk in de slagaders tussen hartslagen – wanneer het hart rust. Een normale diastolische bloeddruk is minder dan 80. De bloeddruk wordt gemeten in millimeters kwik (mm Hg).

Mijn 141/88 lijkt inderdaad hoog. Maar, volgens de website heart.org,

“Een enkele hoge meting betekent niet noodzakelijk dat u een hoge bloeddruk hebt. Als de waarden echter na verloop van tijd 140/90 mm Hg of hoger blijven (systolisch 140 of hoger OF diastolisch 90 of hoger), zal uw arts waarschijnlijk willen dat u een behandelingsprogramma begint.”

Een enkel moment in de tijd betekent in wezen niets. Je moet het kunnen vergelijken met het verleden. Is een hoge meting “normaal” – moet je behandeld worden – of is het te wijten aan een speciale oorzaak? De enige goede manier om erachter te komen of mijn bloeddruk boven de 140 en 90 blijft, is de gegevens in de tijd in kaart te brengen. Perfecte toepassing van een controlediagram, vindt u niet?

De website van de Mayo Clinic verdeelt bloeddrukmetingen in vier categorieën, zoals weergegeven in de onderstaande tabel.

Tabel 1: Bloeddrukcategorieën

Topwaarde (systolisch)	Bodemwaarde (diastolisch)	Uw Categorie
Lager dan 120	en lager dan 80	Normale bloeddruk
Between 120-139	of tussen 80-89	Prehypertensie
tussen 140-159	of tussen 90-99	Hypertensie in stadium 1
160 of hoger	of 100 of hoger	Hypertensie in stadium 2

De website zegt dat als u in de normale of prehypertensie categorie zit, moet u “een gezonde levensstijl aanhouden of aannemen.” Ik neem aan dat dit betekent: beweging, gewichtsbeheersing en het juiste dieet. Als u in Fase 1 hypertensie bent, moet u een gezonde levensstijl aanhouden of aannemen en, als uw bloeddruk niet binnen een maand daalt, moet u contact opnemen met uw arts over het nemen van medicijnen om uw bloeddruk te helpen verlagen. Als u een hoge bloeddruk hebt in stadium 2, moet u naar uw arts gaan om medicijnen te nemen en natuurlijk een gezonde levensstijl aan te houden of aan te nemen.

Bloeddruk meten

Meer van de WebMD-website. Wanneer u naar de dokter gaat, wordt uw bloeddruk gemeten met een bloeddrukmanchet (artsen noemen dit een sfygmomanometer). Deze bestaat uit een kleine manometer die aan een opblaasbare manchet is bevestigd. Een verpleegkundige wikkelt de manchet om uw bovenarm. De manchet wordt dan opgeblazen tot een druk die hoger is dan uw systolische bloeddruk. De verpleegkundige gebruikt een stethoscoop om te luisteren naar het bloed dat door uw slagader stroomt. Als de manchet om uw arm leegloopt, is het eerste geluid dat de verpleegkundige hoort een suizend geluid. De druk waarbij dit gebeurt is het hoogste getal – de systolische druk. De druk waarbij dat geluid wegtrekt is het onderste getal – de diastolische bloeddruk.

U kunt ook bloedmeetapparatuur kopen voor thuisgebruik. Ik heb er een paar jaar geleden een gekocht, bij HEB supermarkt, genaamd “In Control”. Je moet wel van die naam houden als je aan controlediagrammen denkt. Hoe dan ook, dit is het apparaat waarmee ik de afgelopen maanden mijn bloeddruk heb gemeten.

Hoe herhaalbaar is het meten van de bloeddruk?

Hoe herhaalbaar is dit “in Control” bloeddrukmeetapparaat? Dit is natuurlijk iets waar we ons altijd zorgen over moeten maken. Hoe herhaalbaar is ons meetsysteem? Om dit snel te bekijken, heb ik gewoon vijf keer na elkaar mijn bloeddruk gemeten. De resultaten staan in tabel 2. (Opmerking: je moet dit waarschijnlijk meer dan vijf keer doen om een betere schatting te krijgen, maar mijn arm werd moe van het geknepen worden door die manchet).

Tabel 2: Herhaalbaarheid bloeddrukmeting

Trial	Topgetal (Systolisch)	Bodemgetal (Diastolisch)
1	129	79
2	133	75
3	129	85
4	128	80
5	129	83
Gemiddelde	129.6	80.4
Est. Sigma	2.2	4.9

Het hoogste getal lijkt vrij voorspelbaar. Het gemiddelde voor de vijf systolische lezingen was 129,6. Het gemiddelde bewegende bereik tussen opeenvolgende steekproeven was 2,5. Zoals aangetoond in onze nieuwsbrief van december 2014 over de evaluatie van het meetproces, kunnen we dit gemiddelde bewegende gebruiken om de variabiliteit van het meetsysteem te schatten. De onderstaande vergelijking geeft de schatting van de meetvariantie.

σe2= (mR/1,128)2= (2,5/1,128)2= (2,2)2=4,8

Dus, de variantie voor de systolische bloeddrukmeting is 4,8.

Nu, kijk eens naar het onderste getal voor de diastolische bloeddruk. Een beetje verbaasd over de variatie in het onderste nummer? Het gemiddelde was 80,4. De gemiddelde range was 5.5 – meer dan twee keer de gemiddelde range van het bovenste getal. De variantie voor het onderste getal is:

σe2= (mR/1,128)2= (5,5/1,128)2= (4,9)2=24,0

We zullen deze varianties gebruiken om het % variantie te bepalen dat te wijten is aan het meetsysteem hieronder (zoals beschreven in die nieuwsbrief van december 2014).

De resultaten

Ik nam mijn bloeddrukmetingen op willekeurige tijdstippen over een periode van twee maanden. Volgens de informatie op deze websites moet u uw bloeddruk elke dag op hetzelfde tijdstip meten en wanneer u ontspannen bent. Ik deed het niet op hetzelfde moment, gewoon wanneer ik er aan dacht. En niet elke dag. Maar ik zorgde ervoor dat ik ontspannen was – niet net had gesport – of net koffie had gedronken – ze zeggen dat cafeïne je bloeddruk doet stijgen.

Het “in Control” apparaat had een geheugen dat de resultaten opslaat. Het blijkt dat er vier lezingen die ik terug in 2014 nam. Deze vier metingen leverden mij de basislijngegevens. De resultaten staan in tabel 3.

Tabel 3: Bloeddrukmetingen

De volgende stap is het construeren van een controlediagram van de resultaten. Aangezien het om individuele metingen gaat, gebruiken wij het controlediagram voor individuen (X-mR). Informatie over de constructie en interpretatie van deze grafiek vindt u in onze nieuwsbrief over individuele controlediagrammen.

We beginnen met het hoogste getal – de systolische bloeddruk. Figuur 1 is de X-controlegrafiek voor de gegevens. De afzonderlijke meetwaarden worden op de X-regelkaart uitgezet. Het gemiddelde wordt berekend en aan de grafiek toegevoegd. Vervolgens worden de bovenste en onderste controlegrenzen toegevoegd. De controlegrenzen zijn opgesplitst, zodat de eerste vier monsters mijn basisgegevens van 2014 weergeven. Niet veel gegevens, maar alles wat ik heb voor dat tijdsbestek. Hoe vaak gebeurt dat in het echte leven? Je moet het gewoon doen met de gegevens die je hebt.

Figuur 1: Systolische bloeddrukresultaten

Houd in gedachten wat de controlegrenzen doen. Ze scheiden gewone variatieoorzaken – de normale variatie in uw proces – van speciale oorzaken – dingen die er niet horen te zijn. Gemeenschappelijke variatieoorzaken zijn consistent en voorspelbaar. Zolang de gegevens binnen de controlegrenzen blijven en er geen patronen zijn, wordt gezegd dat het proces statistisch onder controle is. Het is consistent en voorspelbaar.

Figuur 1 is statistisch onder controle. Er zijn geen punten buiten de controlegrenzen of patronen. Mijn systolische bloeddruk lijkt onder controle te zijn. De controlegrenzen zouden aangeven dat de systolische bloeddruk kan variëren van 106 tot 170. Dat zijn de vier categorieën in tabel 1. De categorie waarin ik val, hangt vrijwel uitsluitend af van toevallige variatie – althans zo lijkt het. De gemiddelde systolische bloeddruk is 137 – een stijging van 10 ten opzichte van de uitgangsgegevens. Dat zou mij in de prehypertensie categorie plaatsen – “gemiddeld.”

Figuur 2 toont het bewegende bereik tussen opeenvolgende punten. Bijvoorbeeld, het eerste bewegende bereik is het bereik tussen de eerste twee bloeddrukmetingen: |127 – 126| = 1. Ook de grafiek van het bewegende bereik is statistisch onder controle. Dit betekent dat de kortetermijnvariatie – het bereik tussen opeenvolgende bloeddrukmetingen – consistent is. Gemiddeld varieert de systolische bloeddrukmeting met 12 per dag. Sommige dagen kan hij 39 boven of onder de vorige meting liggen.

Figuur 2: Systolic Blood Pressure Moving Range Results

Net als voorheen kunnen we de standaardafwijking schatten van het gemiddelde bewegende bereik op de grafiek. De gemiddelde range is 12. Dus, de geschatte standaardafwijking wordt gevonden door dit gemiddelde te delen door 1.128 (zoals we eerder deden). De geschatte standaardafwijking is 10,6 voor de variatie in mijn bloeddruk in de tijd.

We kunnen deze waarde vergelijken met de hierboven berekende variantie van het meetsysteem (4,8 voor het systolische meetsysteem). Het % van de variantie te wijten aan het meetsysteem is de verhouding van die variantie tot de variantie van mijn bloeddruk “proces” – dat is (10,6)2 = 112,4

% van de variantie te wijten aan de systolische bloeddrukmeting = 4,8/112,4 = 4,2%

Het meetsysteem voor de systolische bloeddruk lijkt vrij goed.

De resultaten van de diastolische bloeddruk zijn weergegeven in de figuren 3 (X-grafiek) en 4 (grafiek met bewegend bereik).

Figuur 3: Diastolische bloeddrukresultaten

Figuur 4: Diastolische bloeddruk Moving Range-resultaten

Ook hier zijn de bloeddrukresultaten statistisch onder controle. Ook hier enige variatie in de resultaten. De X-controlegrafiek geeft aan dat mijn diastolische bloeddruk kan variëren van 67 tot 104 – opnieuw over het bereik van alle vier categorieën. Het gemiddelde is ongeveer 85 – wat mij in de prehypertensie categorie plaatst. Dat lijkt dus te kloppen met het systolische resultaat. Maar het gemiddelde ligt een flink stuk boven de vier metingen in de basislijnperiode, die gemiddeld 69,

De geschatte standaardafwijking van de grafiek met het voortschrijdend bereik voor de diastolische bloeddruk is 6,3. Dus, de variantie voor mijn bloeddrukproces is 39.69. We kunnen dat nu vergelijken met de variantie van het meetsysteem.

% van de variantie te wijten aan de diastolische bloeddrukmeting = 24/39,69 = 60%

Het diastolische bloeddrukmeetsysteem draagt veel bij aan de variatie – veel meer dan de 4% te wijten aan het systolische resultaat. Ik weet niet of dit typisch is – of gewoon het geval dat ik mijn bloeddruk slechts vijf keer na elkaar heb gemeten. Maar het lijkt een groot verschil te zijn met het resultaat voor de variantie van het systolische meetsysteem.

Conclusies

Het is duidelijk dat dit geen gedetailleerd wetenschappelijk onderzoek was naar de variatie in mijn bloeddruk. Er waren veel variabelen die niet werden gecontroleerd. Ik heb ook geen medische opleiding gehad. Ik deed gewoon wat mijn dokter me opdroeg: mijn bloeddruk meten. Toch waren de resultaten mijn bloeddrukmetingen. Maar ik heb geen idee of de resultaten hier typisch zijn. Hier is wat ik op dit punt concludeer:

• Mijn systolische bloeddruk is gestegen ten opzichte van wat het in het verleden was op basis van de vier nulmetingen en het feit dat ik me altijd herinner dat die bloeddruk rond de 120 was; het “nieuwe” gemiddelde voor mijn systolische bloeddruk is 137.
• Mijn diastolische bloeddruk is ook gestegen ten opzichte van wat hij in het verleden was op basis van de vier nulmetingen en het feit dat ik me herinner dat die bloeddruk altijd rond de 70 was; het “nieuwe” gemiddelde voor mijn diastolische bloeddruk is 85.
• Mijn bloeddruk varieert veel meer dan ik dacht dat het zou doen, maar die variatie lijkt consistent en voorspelbaar (in controle)
• Op basis van deze metingen, mijn bloeddruk valt in de prehypertensie categorie vermeld door de Mayo kliniek.
• De systolische bloeddrukmeting lijkt veel meer herhaalbaar dan de diastolische bloeddrukmeting.

Volgende stappen? Ik zal deze grafieken meenemen naar mijn dokter de volgende keer dat ik ga. Het zal interessant zijn om te horen wat ze zegt. Maar één ding heb ik zeker, en dat zijn basisgegevens over mijn bloeddruk. En deze grafiek zal me gemakkelijk vertellen wat de impact is van eventuele medicatie of dieet dat ik in de toekomst ga volgen. Behoorlijk krachtig.

Video over bloeddrukmeting