One Good Thing is Vox’ aanbevelingsfunctie. In elke editie vindt u nog een ding uit de wereld van cultuur dat we ten zeerste aanbevelen.
Een van de belangrijkste trends in wereldwijde televisie in de jaren 2010 was er een die bijna geen Amerikanen hebben opgemerkt: de opkomst van Deense drama’s. Een tijd lang kwamen enkele van de meest geprezen tv-series van een uur ter wereld uit Kopenhagen, waarvan er veel opnieuw werden gemaakt door Amerikaanse tv-netwerken. De verhaallijnen van deze series verspreidden zich al snel naar vrijwel elk ander land in Scandinavië en, later, West-Europa, omdat het maken van een serie in de trant van Deens drama een gemakkelijke manier was om prestige te verwerven.
De eerste Deense serie die internationale bekendheid kreeg was de show Forbrydelsen uit 2007, die het onderzoek volgde van een enkele misdaad, met elke aflevering een dag in het onderzoek. Als dit je bekend in de oren klinkt, komt dat omdat het in de VS werd hermaakt als de AMC (en later Netflix) serie The Killing. Toen de serie in 2011 in het Verenigd Koninkrijk debuteerde en een grote hit werd, effende dat de weg voor een internationale sensatie en dus voor veel copycats. Het origineel van Forbrydelsen is nog steeds niet beschikbaar in de VS, ondanks dat het hier opnieuw is gemaakt. (Ik keek de eerste paar afleveringen ter voorbereiding op de lancering van The Killing in 2011.)
Forbrydelsen typeerde het Deense drama: het zat vol plotwendingen, hints naar de motieven van personages, en wilde toevalligheden. De typische Deense hit is er een die wild om zich heen slaat als het gaat om het vertellen van verhalen, en vervolgens het patina van prestige krijgt dankzij de hoge productiewaarden en het Europese vernisje. Niet al deze series zijn goed – sommige zijn vrij slecht, eigenlijk – maar je kunt je slim voelen door ze allemaal te kijken.
Niettemin, als je maar één Deens drama gaat kijken, zou het de politieke serie Borgen moeten zijn, die drie seizoenen liep van 2010 tot 2013 en een soort van The West Wing is met meer duistere zaken en toevalligheden. En gelukkig voor jou, is Borgen net voor het eerst wereldwijd toegevoegd aan Netflix. Netflix heeft ook opdracht gegeven voor een vierde seizoen dat in 2022 moet debuteren, dus nu is de perfecte tijd om de 30 afleveringen die al bestaan te bekijken. (Netflix beweert ook een “nieuwe Engelse dub” te hebben, maar kijk alsjeblieft gewoon met ondertiteling, indien mogelijk.)
Het middelpunt van Borgen is Birgitte Nyborg Christensen (de prachtig staalharde Sidse Babett Knudsen), een minderjarige politica in het Deense parlement die, door een reeks onwaarschijnlijke omstandigheden, de eerste vrouwelijke premier van Denemarken wordt. Birgitte is een centrist in een land dat verschillende machtige facties heeft die verschillende kiezers van zowel links als rechts vertegenwoordigen, en haar pogingen om haar macht te behouden zonder haar principes te laten varen zorgen voor een vaak meeslepende serie. Dat kan vooral waar zijn als je niet bijzonder vertrouwd bent met de ins en outs van de parlementaire democratie (zoals ik ben niet).
Het woord “centrist” maakt deze serie waarschijnlijk klinken als een Aaron Sorkin fantasia, en op sommige momenten, het kan zijn. Maar Borgen is verfrissend helder over de manieren waarop macht corrumpeert en hoe het proberen om iedereen tevreden te stellen vaak betekent dat er niets van betekenis wordt bereikt. Birgittes premierschap is zeker historisch, maar als het erop aankomt iets van betekenis te bereiken, heeft ze moeite dingen voor elkaar te krijgen.
Zij wordt in haar taak geholpen door Kasper (Pilou Asbæk, a.k.a. Euron uit Game of Thrones), een winnend gewetenloze “spindoctor” die voor Birgitte werkt, maar voortdurend lijkt af te dwalen en een andere hoogste bieder zou kunnen helpen. Ze heeft ook voortdurend te maken met journaliste Katrine (Birgitte Hjort Sørensen), die het centrale trio van de serie compleet maakt. (Alle drie deze acteurs hebben daarna meestal bijrollen gespeeld in Engelstalige prestigedrama’s van HBO, en dat voelt wel goed.)
Borgen zet echter wel een deprimerende Deense dramatrend voort: het eerste seizoen is het beste, en elk volgend seizoen wordt een beetje slechter, alsof het verhaal gewoon te vroeg uit de startblokken is geschoten. Er zijn ook af en toe ongemakkelijke ondertonen van “Maar vrouwen aan de macht?! Hoe zullen zij moeders zijn?!”, maar je moet toegeven dat een heel land besturen in de weg staat van thuis zijn voor de buitenschoolse activiteiten van je kinderen.
In de kern is Borgen echter geïnteresseerd in de manier waarop Birgitte deze sociale druk moet overwinnen op een manier die een man gewoon niet zou kunnen. Terwijl ze worstelt om haar huwelijk bij elkaar te houden of genoeg tijd met haar kinderen door te brengen, is de serie zich er scherp van bewust dat dit een dubbele standaard is, een waaraan ze niet kan ontsnappen, hoe hard ze ook probeert. Dat de serie haar juist in die dubbele moraal vangt, zou wel eens deel van de opzet kunnen zijn.
Het kernpubliek van Borgen bestaat waarschijnlijk uit politieke aanhangers. Het systeem dat Birgitte voorzit zou niet meer kunnen verschillen van het Amerikaanse, maar zoals ontleed door maker Adam Price en zijn medewerkers, is de Deense politiek een ingewikkeld, Rube Goldberg-rasterwerk waar de enige reden waarom iets gedaan wordt, is dat iemand precies de juiste loop der gebeurtenissen in gang zet door een paar woorden in het juiste oor te fluisteren. Het heeft het idealisme van The West Wing getrouwd met het cynisme van House of Cards, en het werkt op de een of andere manier.
Er zijn pogingen geweest om een Amerikaanse versie van Borgen te maken, maar wat vermakelijk is aan de show is zo gebonden aan de setting in de zalen van de parlementaire macht dat het vreemd zou voelen om het plotseling te laten gaan over, laten we zeggen, een machtige vrouwelijke senator. Borgen heeft een van de belangrijkste kenmerken van een echt goede, echt idiosyncratische tv-show: Hoe meer je probeert je voor te stellen dat het ergens anders over gaat, hoe meer het voor je ogen uit elkaar valt. Maar we hebben deze versie van Borgen, en het is inderdaad erg goed.
Borgen wordt gestreamd op Netflix, waar het vierde seizoen in 2022 beschikbaar zal zijn.
Miljoenen wenden zich tot Vox om te begrijpen wat er in het nieuws gebeurt. Onze missie is nog nooit zo belangrijk geweest als op dit moment: empowerment door begrip. Financiële bijdragen van onze lezers zijn een essentieel onderdeel van de ondersteuning van onze middelen-intensieve werk en helpen ons om onze journalistiek gratis voor iedereen te houden. Help ons om ons werk voor iedereen gratis te houden door een financiële bijdrage te leveren vanaf slechts $3.