Het is een zwoele donderdagochtend in de New Lots buurt van East New York, Brooklyn, 70F (21C) en zonnig op de laatste dag van maart. Kleine groepjes mannen van middelbare leeftijd keuvelen buiten bodega’s en op stoepen van de kleine, halfvrijstaande bakstenen huizen die gebruikelijk zijn in de buurt. Moeders en grootmoeders duwen kinderwagens en waken over kleuters die huppelen en huppelen en genieten van de voor het seizoen ongebruikelijke warmte. De trottoirs zijn ontwaakt.
Het straatleven in East New York is druk, maar niet altijd even gemoedelijk. De wijk is een van de armste in de stad, met ongeveer de helft van de bewoners leven onder de armoedegrens. Het is ook een van de meest gesegregeerde. Bijna 95% van de bewoners is zwart of Latino, en slechts 1% is blank. Het gebied behoort ook tot de meest gewelddadige buurten van New York City, met bijzonder hoge cijfers voor moord, geweldpleging en seksueel geweld.
Sociale wetenschappers noemen Oost-New York soms sociaal geïsoleerd, omdat de perifere ligging en de beperkte openbaarvervoersmogelijkheden de toegang tot kansen in andere delen van de stad beperken, terwijl mensen die er niet wonen weinig reden hebben om de stad te bezoeken en sterk gemotiveerd zijn om weg te blijven. Dergelijke omstandigheden zijn slecht voor iedereen, maar uit onderzoek blijkt dat ze vooral verraderlijk zijn voor oudere, zieke en fragiele mensen, die geneigd zijn om in hun appartementen te blijven.
Wonen in een plaats als East New York vereist het ontwikkelen van coping-strategieën, en voor veel bewoners, de meer kwetsbare ouderen en jongeren in het bijzonder, is de sleutel het vinden van veilige havens. En op deze en elke andere donderdagochtend dit voorjaar zullen veel bewoners die anders misschien alleen thuis zouden blijven, samenkomen bij de meest gebruikte openbare voorziening van de buurt: de New Lots bibliotheek.
Bibliotheken zijn niet het soort instellingen waar de meeste sociale wetenschappers, beleidsmakers en gemeenschapsleiders gewoonlijk over beginnen als ze het hebben over sociaal kapitaal en hoe dat op te bouwen. Maar ze bieden iets voor iedereen, ongeacht of ze een burger, een permanente inwoner, of zelfs een veroordeelde misdadiger zijn – en dat alles gratis. Toen ik onderzoek deed in New York City, leerde ik dat bibliotheken en hun sociale infrastructuur niet alleen essentieel zijn voor de vitaliteit van een buurt, maar ook voor het bufferen van allerlei persoonlijke problemen – waaronder isolement en eenzaamheid.
De extra diensten en programmering die zij bieden voor oudere mensen zijn bijzonder belangrijk. In 2016 woonden meer dan 12 miljoen Amerikanen van 65 jaar en ouder alleen, en de gelederen van alleenstaanden groeien gestaag in een groot deel van de wereld. Hoewel de meeste mensen in deze situatie sociaal actief zijn, is het risico op isolement formidabel. In buurten waar de criminaliteit hoog is of de sociale infrastructuur is uitgeput, zullen ouderen eerder alleen thuis blijven, simpelweg omdat ze geen aantrekkelijke plaatsen hebben om naartoe te gaan.
Er leven meer mensen alleen dan op enig moment in de geschiedenis. Dat is zorgwekkend omdat, zoals een grote hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek nu aantoont, sociaal isolement en eenzaamheid even gevaarlijk kunnen zijn als meer bekende gezondheidsrisico’s, waaronder obesitas en roken. En hoewel deze problemen vooral acuut kunnen zijn bij ouderen in achterstandswijken zoals East New York, zijn ze niet tot hen beperkt.
Bedenk Denise, een modefotografe van eind dertig die ik op een kille aprilochtend in de kinderafdeling van de Seward Park-bibliotheek heb ontmoet. Ze draagt een spijkerbroek, een lange zwarte jas en een grote schildpadbril. De kinderafdeling is misschien geen tweede thuis meer, niet meer sinds haar dochter naar de kleuterschool ging, maar tijdens haar eerste jaren als moeder was Denise hier bijna elke dag.
“Ik woon hier vlakbij,” vertelt ze me. “We zijn hier zes jaar geleden komen wonen. Ik heb er niet over nagedacht wat het zou betekenen om bij een bibliotheek te wonen, helemaal niet. Maar deze plek is me heel dierbaar geworden. Er zijn zoveel goede dingen gebeurd omdat we hier komen.” Denise stopte met werken toen haar dochter werd geboren, maar haar man, een advocaat, deed dat niet. Integendeel, de eisen die aan zijn tijd werden gesteld namen toe, en hij werkte tot diep in de avond, waardoor zij in een klein appartement in Manhattan achterbleef met een baby waar ze intens van hield, maar ook met een gevoel van eenzaamheid dat alles te boven ging wat ze eerder had meegemaakt.
“Ik had een behoorlijk zwaar geval van postnatale depressie,” vertelt ze me. “Er waren dagen dat het een enorme strijd was om het appartement uit te komen. Ik ging plotseling van werken in een baan waar ik van hield naar al mijn tijd thuis doorbrengen om te proberen te zorgen voor dingen die er echt toe doen, maar waarvan ik niet wist hoe ik ze moest doen. Ik voelde me alsof ik in de loopgraven zat, weet je? Je kunt er gek van worden. Ik moest eruit, maar het was moeilijk. En ik wist niet waar ik heen moest.”
Ten eerste probeerde Denise de baby mee te nemen naar coffeeshops, in de hoop dat ze een dutje zou doen of rustig zou rusten terwijl zij online ging of las. Dat lukte niet. “Ik ging naar Starbucks en daar zaten allemaal mensen te werken of te vergaderen. Het is een plek voor volwassenen, toch? Als de baby begint te huilen draait iedereen zich om en staart je aan. Het is alsof: Wat doe jij hier? Kun je haar niet weghalen? Het is absoluut niet kindvriendelijk.”
Denise had als kind in Californië in bibliotheken doorgebracht, maar had het systeem niet veel gebruikt sinds ze naar Manhattan was verhuisd. Maar op een dag met veel stress zette ze haar dochter in de kinderwagen en nam haar mee naar de bibliotheek in Seward Park, gewoon om te zien wat daar was. “Die dag ging er een hele wereld voor me open,” herinnert ze zich. “Er waren natuurlijk de boeken. Je kunt er niet veel van hebben als je in een klein appartement woont, maar hier zijn er meer dan we ooit zouden kunnen lezen. En toen ontdekte ik dat er een hele sociale scene gaande is tussen iedereen die hier komt.”
Ik interviewde tientallen mensen over hun herinneringen aan het opgroeien in bibliotheken en hoorde over allerlei manieren waarop de ervaring van belang was: het ontdekken van een interesse die ze nooit zouden hebben gevonden zonder bibliothecarissen. Ze voelden zich bevrijd, verantwoordelijk, intelligent. Het smeden van een nieuwe relatie, het verdiepen van een oude. Voelen, in sommige gevallen voor het eerst, dat ze erbij horen.
***
Sharon Marcus groeide op in een arbeidersgezin in Queens waar geld krap was en iedereen het druk had. “Thuis was het niet rustig,” herinnert ze zich. “En het park, waar ik veel tijd doorbracht, was onstuimig. Er was nooit echt een plek waar je gewoon kon zitten en op jezelf kon zijn. Ik was introvert en had tijd nodig waarin ik met niemand hoefde te praten. Ik wilde zo lang lezen als ik wilde, volledig de baas zijn over mijn tijd, mijn energie, hoe ik mijn aandacht gebruikte, waar ik die op richtte, voor hoe lang. En de bibliotheek was een plek waar ik naartoe kon gaan en mensen kon negeren, maar waar ik ook wist dat ik niet alleen was.”
Marcus heeft levendige herinneringen aan de boeken die ze las in haar filiaalbibliotheek. Het begon met verhalen over gewone kinderen in New York City die heel andere levens leidden dan zij, en na verloop van tijd raakte ze geïnteresseerd in boeken over vrouwelijke acteurs en filmsterren. “Ik herinner me dat ik een heleboel biografieën vond van vrouwen die koninginnen en heiligen waren. Zelfs nu nog kan ik fysiek zien waar deze afdeling in het gebouw was. Ik was geïnteresseerd in koninginnen, omdat, nou ja, waarom zou ik dat niet zijn? Het waren net mannen die iets hadden gedaan.
“Ik weet niet hoe ze dat gedeelte hebben georganiseerd, maar het ging vooral over vrouwen die dingen hadden bereikt. Ik heb het verslonden.”
De bibliotheek werd nog belangrijker voor Marcus toen ze in de puberteit kwam. “Ik was verlegen, maar nooit voelde ik me raar. Niemand behandelde me ook alsof ik speciaal of superslim was. Ze waren gewoon neutraal. En dat was, denk ik, een echt geschenk. Het maakte van de bibliotheek een ruimte van toestemming, geen aanmoediging die je in een bepaalde richting duwde, waar je het gevoel hebt dat mensen naar je kijken en hun goedkeuring geven, maar gewoon vrijheid om na te streven wat je wilt.”
Geen enkele andere plek in Marcus’ leven werkte op die manier: niet thuis, waar haar ouders haar keuzes in de gaten hielden; niet de synagoge, waar ze een intense morele druk voelde maar geen gevoel erbij te horen; niet school, waar leraren en personeel snel oordeelden. De bibliotheek, zo leerde ze, kon aan bijna al haar interesses tegemoetkomen, vooral als ze haar buurt verliet en de hoofdbibliotheek in Queens bezocht of de prachtige centrale bibliotheek op 42nd Street en Fifth Avenue in Manhattan.
“Ik herinner me dat ik daarheen ging om een groot onderzoekswerkstuk te maken op de middelbare school,” legt ze uit. “Het was nog voor het internet, en dingen vinden kostte zoveel meer moeite… Ik realiseerde me dat er al die dingen waren die ik wilde begrijpen over hoe de wereld werkte, en dat ik hier de antwoorden kon vinden door boeken en lezen.”
Tot op de dag van vandaag komt ze er regelmatig, al is ze nu de Orlando Harriman professor Engels en vergelijkende literatuurwetenschappen aan Columbia University en vindt ze niet meer zo makkelijk tijd om de openbare bibliotheek te bezoeken als toen ze nog een kind was.
Jelani Cobb, die in de jaren zeventig opgroeide in Hollis, Queens, is ook van mening dat het belangrijkste deel van zijn opvoeding plaatsvond in de bibliotheek van zijn buurt. Zijn vader, afkomstig uit het zuiden van Georgia, was een elektricien die op zijn negende begon te werken en slechts een derdegraads opleiding had genoten; zijn moeder, afkomstig uit Alabama, had een diploma van de middelbare school.
“Ze waren er erg trots op dat ze elke dag de krant lazen,” zegt hij, “naar de bibliotheek gingen, boeken meenamen enzovoort, en zo aanvulden wat ze als kind niet hadden gekregen.”
Cobb herinnert zich dat hij zijn eerste bibliotheekkaart kreeg toen hij ongeveer negen jaar oud was in de openbare bibliotheek op 204th Street en Hollis Avenue.
“Ik zei dat ik een bibliotheekkaart wilde hebben. Ik denk dat als je oud genoeg was om je naam te tekenen, je een kaart kon krijgen. En ze gaf me het ding! Ik tekende mijn naam en de kaart was van mij!”
Een van de eerste boeken die hij pakte ging over Thomas Edison, en daarin stond dat Edison als kind elke week een stapel boeken van een meter las. “Ik nam me voor om hetzelfde te doen, en natuurlijk denk ik niet dat ik het gedaan heb,” herinnert Cobb zich. “Maar dat leidde tot een levenslange gewoonte om vele uren te lezen, wat verbazingwekkend is. En ik herinner me dat ik gefascineerd was door het idee dat je als jongere naar deze plek kon gaan en alles kon lezen wat je maar wilde. Al die dingen stonden op de planken! Het was bijna zoiets als: ‘Weten mensen hiervan?'”
Cobb bracht veel tijd alleen door in de bibliotheek, waar hij zich verdiepte in politiek, kunst en literatuur, en soms in controversiële onderwerpen waar hij thuis of in de kerk (hij was katholiek opgevoed) nieuwsgierig naar was geworden. De bibliotheek, zegt hij, hielp hem zijn eigen persoon te worden, vrij om gezag in twijfel te trekken en voor zichzelf te denken. Vandaag de dag zijn dat vaardigheden die hij vaak gebruikt. Hij schrijft voor de New Yorker en is professor journalistiek aan Columbia.
Cobb’s moeder overleed in 2011, en hij wilde iets doen om haar liefde voor de bibliotheek te eren en zijn herinnering aan de tijd die ze daar samen doorbrachten. “In het jaar dat ze overleed, kocht ik een computer in ons filiaal van de bibliotheek in Queens, het filiaal waar ze me naartoe had gebracht om mijn eerste bibliotheekkaart te halen. Ik heb er een kleine plaquette op geplakt met de tekst ‘Voor Mary Cobb’. Ik dacht dat het een bijdrage zou zijn aan een plek die mijn moeder waardevol vond. En ik voelde dat het het juiste was om te doen omdat het zo centraal stond voor ons beiden. Ik bedoel, alles wat ik doe is begonnen met het kunnen lezen van al die boeken toen ik negen of tien was.”
***
Sociale infrastructuur biedt het kader en de context voor sociale participatie, en de bibliotheek is een van de meest kritieke vormen van sociale infrastructuur die we hebben. Het is ook een van de meest ondergewaardeerde.
In de afgelopen jaren hebben bescheiden dalingen in de circulatie van gebonden boeken in sommige delen van het land ertoe geleid dat sommige critici beweren dat de bibliotheek niet langer haar historische functie vervult als een plaats voor openbaar onderwijs en sociale verheffing. Gekozen ambtenaren met andere uitgavenprioriteiten beweren dat bibliotheken in de 21e eeuw niet langer de middelen nodig hebben die zij vroeger bezaten omdat op het internet de meeste inhoud gratis is. Architecten en ontwerpers die nieuwe kennistempels willen bouwen, zeggen dat bibliotheken moeten worden aangepast aan een wereld waarin boeken gedigitaliseerd zijn en veel openbare cultuur online te vinden is.
Veel openbare bibliotheken zijn aan renovatie toe, met name de buurtfilialen. Maar het probleem van bibliotheken is niet dat mensen ze niet meer bezoeken of er geen boeken meer halen. Integendeel: zo veel mensen gebruiken ze, voor zo’n grote verscheidenheid aan doeleinden, dat bibliotheeksystemen en hun medewerkers worden overweldigd.
Volgens een enquête uit 2016 van het Pew Research Center heeft ongeveer de helft van alle Amerikanen van 16 jaar en ouder het afgelopen jaar een openbare bibliotheek gebruikt, en twee derde zegt dat het sluiten van hun lokale filiaal een “grote impact op hun gemeenschap” zou hebben. In veel buurten is het risico van dergelijke sluitingen voelbaar, omdat zowel de lokale bibliotheekgebouwen als de systemen die hen ondersteunen ondergefinancierd en overspannen zijn.
In New York City is de bibliotheekomloop gestegen, het programmabezoek gestegen, het aantal programmasessies gestegen, en het gemiddelde aantal uren dat mensen in bibliotheken doorbrengen is ook gestegen. Maar New York City heeft geen uitzonderlijk drukke bibliotheekcultuur, noch is het een nationale leider.
Die onderscheidingen horen thuis op andere plaatsen. Seattle staat aan kop wat betreft de jaarlijkse oplage per inwoner, terwijl Columbus het hoogste aantal programma’s heeft: vijf van elke 10.000 inwoners nemen daar jaarlijks deel aan bibliotheekactiviteiten.
New York City staat ook laag wat betreft de overheidsuitgaven per inwoner voor het systeem. De openbare bibliotheek van New York ontvangt $32 per inwoner, vergelijkbaar met Austin en Chicago, maar minder dan een derde van de openbare bibliotheek van San Francisco, die $101 per inwoner ontvangt.
Stedelijke bibliotheeksystemen in de Verenigde Staten zijn al lang publiek-private partnerschappen, en stadsbesturen hebben lang vertrouwd op filantropen om veel van het werk van de bibliotheek te financieren. Toch is het moeilijk te begrijpen waarom de meeste steden zo weinig overheidssteun geven aan hun bibliotheken. Volgens recente rapporten van het Pew Research Center ziet meer dan 90% van de Amerikanen hun bibliotheek als “zeer” of “enigszins” belangrijk voor hun gemeenschap, en in het afgelopen decennium is “elke andere belangrijke instelling (overheid, kerken, banken, bedrijven) in de achting van het publiek gedaald, behalve bibliotheken, het leger en eerstehulpverleners”.
Ondanks deze steun hebben steden en voorsteden in de Verenigde Staten de afgelopen jaren bezuinigd op de financiering van bibliotheken en ze in sommige gevallen zelfs helemaal gesloten, omdat politieke functionarissen ze vaak beschouwen als luxeartikelen en niet als noodzakelijkheden. Als er moeilijke tijden aanbreken, wordt er eerst in hun budget gesnoeid.
Heden ten dage hebben we alle reden om ons geatomiseerd en vervreemd, wantrouwend en bang te voelen. Maar sommige plaatsen hebben de kracht om ons samen te brengen, en sociale binding gebeurt in duizenden bibliotheken het hele jaar door.
Onze gemeenschappen zijn vol met kinderen wier toekomst, net als die van Cobb en Marcus, zal worden gevormd op de plaatsen waar ze naartoe gaan om te leren over zichzelf en de wereld die ze zullen erven. Zij verdienen paleizen. Of ze ze krijgen is aan ons.
Paleizen voor het volk: How To Build a More Equal and United Society van Eric Klinenberg is uitgegeven door Bodley Head
Volg Guardian Cities op Twitter, Facebook en Instagram om mee te doen aan de discussie, en verken ons archief hier
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragrafen}}{highlightedText}}
- Steden
- Bibliotheken
- New York
- features
- Delen op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via E-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger