Het hebben van een verhoogde gevoeligheid voor dubbelzinnige, onzekere bedreigingen – of een hypervigilante angst voor het onbekende – ligt aan de basis van de meeste op angst gebaseerde psychopathologieën volgens een nieuwe studie van de Universiteit van Illinois in Chicago (UIC). De bevindingen van november 2016 werden deze week gepubliceerd in het Journal of Abnormal Psychology.
De onderzoekers ontdekten dat een breed scala aan angststoornissen – waaronder paniekstoornis, sociale angststoornis en specifieke fobieën – allemaal een gemeenschappelijke reactie delen op gegeneraliseerde gevoelens van vrees en verhoogde reactiviteit die wordt uitgelokt door de onvoorspelbaarheid van ambigue bedreigingen. In de impactverklaring voor deze studie zeiden de onderzoekers:
“Deze studie suggereert dat individuen met huidige, op angst gebaseerde internaliserende stoornissen overdreven anticiperende angst vertonen in reactie op onzekere of dubbelzinnige dreiging.
“De bevindingen suggereren ook dat dit niet het geval is voor individuen met angst-/mismeringsstoornissen, omdat zij relatief normale reacties op onzekere dreiging bleken te vertonen. Reageren op onzekere dreiging kan een belangrijke neurobiologische factor zijn die op angst gebaseerde stoornissen onderscheidt van distress/misère stoornissen.”
Bijv. wanneer iemand overgevoelig is voor het risico van het ervaren van een onzekere dreiging, kan hij of zij de hele dag doorbrengen in een staat van vrij zwevende angst catastroferen over iets slechts dat hem of haar zou kunnen overkomen op basis van een onbekende entiteit.
Deze bevindingen zijn vooral schrijnend in een tijd waarin er zoveel op angst gebaseerde retoriek is die een collectieve staat van onzekerheid en angst voor het onbekende aanwakkert. Het goede nieuws is dat de uitkomst van dit onderzoek zou kunnen leiden tot effectievere behandelingen die zich richten op de gemeenschappelijke wortel van op angst gebaseerde psychopathologie.
In een verklaring aan de Universiteit van Illinois Chicago zei Stephanie Gorka, research assistent professor in de psychiatrie en een klinisch psycholoog in het UIC College of Medicine en corresponderend auteur bij deze studie over de gemeenschappelijke wortels van op angst gebaseerde psychopathologie:
“Het is wat we anticiperende angst noemen. Het kan iets zijn als het niet precies weten wanneer je arts zal bellen met testresultaten … Misschien zullen we op een dag klinieken openen die zich richten op de behandeling van de onderliggende gemeenschappelijke neurobiologie van de symptomen van de patiënt in plaats van op individuele diagnoses. Een behandeling, of een reeks behandelingen, gericht op gevoeligheid voor een onzekere dreiging zou kunnen leiden tot een effectievere en efficiëntere manier om een verscheidenheid aan angststoornissen en symptomen te behandelen.”
Paniekstoornissen zijn een perfect voorbeeld van anticiperende angst. Wanneer iemand voortdurend angstig is over de onvoorspelbaarheid van wanneer en waar hij of zij een paniekaanval zou kunnen krijgen, wordt de angst voor de angst zelf het grootste probleem. De angst om een paniekaanval te krijgen in het openbaar kan ertoe leiden dat iemand agorafobisch wordt en zich nooit buiten de “veilige ruimtes” begeeft. Dit kan leiden tot een neerwaartse spiraal van sociaal isolement, depressie en verlamming om instrumentele activiteiten van het dagelijks leven (IADLs) uit te voeren.
DE BASISBEGINSELEN
- Wat is angst?
- Zoek een therapeut om angst en bezorgdheid te bestrijden
Anecdotisch doorbrak een vriendin van mij de vicieuze cirkel van haar angst voor paniekaanvallen die haar ervan weerhielden om door te gaan met dagelijkse activiteiten, door altijd een Xanax bij de hand te hebben. Uiteindelijk gingen er jaren voorbij zonder paniekaanval (of dat ze ooit een benzodiazepine moest nemen), simpelweg omdat ze wist dat als een onverwachte prikkel een paniekaanval uitlokte, ze gewoon in haar zak kon grijpen naar een kalmerend middel en de angst in de kiem kon smoren voordat het uit de hand zou lopen. Dit gaf haar gemoedsrust en een gevoel van controle, waardoor de kracht van de dubbelzinnige dreiging van een paniekaanval om haar dagelijks leven te belemmeren, afnam.
Aan de andere kant, voorspelbare bedreigingen in het hier-en-nu produceren meestal een zeer tastbare en instinctieve vecht-of-vluchtreactie die een duidelijke trigger heeft – zoals een blaffende hond die je door de straat achtervolgt – die afneemt zodra de antagonistische dreiging is verdwenen of er een oplossing is voor het potentiële conflict.
Helaas wordt angst voor het onbekende en de onzekerheid van dubbelzinnige bedreigingen vaak geprojecteerd op onbekende groepen van buitenaf die wellicht andere overtuigingen delen dan uw “ingroup”. Ik heb dit onderwerp behandeld in twee eerdere Psychology Today blog posts: “Je hersenen kunnen leren zich in te leven in externe groepen” en “Waarom worden sommige buurten extreem gehomogeniseerd.”)
Fear Essential Reads
Unpredictability and Ambiguous Threats Can Evoke Visceral Fear-Based Responses
Voor de recente studie over op angst gebaseerde psychopathologie maten Gorka en collega’s de oogknipperreacties van studiedeelnemers op een voorspelbare en onvoorspelbare milde elektrische schok op zijn of haar pols.
De deelnemers aan de studie varieerden van 18 tot 65 jaar oud. Eenenveertig controlepersonen hadden geen huidige of eerdere diagnoses van psychopathologie. Van de andere deelnemers: 25 leden aan een depressieve stoornis; 29 met een gegeneraliseerde angststoornis; 41 met een sociale angststoornis; en 24 met een andere specifieke fobie.
De onderzoekers maten de sterkte van de oogknipperingen met behulp van een speciale elektrode onder de ogen van elke deelnemer. De wetenschappers vergeleken de sterkte van het knipperen als reactie op tonen die werden afgegeven tijdens de voorspelbare schok met oogknipperen dat optrad tijdens de onvoorspelbare schok.
Gorka et al. vonden dat deelnemers met een sociale angststoornis of een specifieke fobie veel sterker knipperden tijdens de onvoorspelbare schokken. Deelnemers zonder een psychische diagnose, een depressieve stoornis of een gegeneraliseerde angststoornis knipperden minder intens tijdens onvoorspelbare schokken.
Interessant is dat oog-knipper reacties geworteld zijn in het cerebellum (Latijn voor “kleine hersenen”), dat verantwoordelijk is voor fijnafgestemde motorische controle en de zetel is van het spiergeheugen. Recente studies hebben ook sterke banden gevonden tussen het cerebellum, autismespectrumstoornissen (ASS), posttraumatische stressstoornis (PTSS), emotieregulatie en creatief vermogen.
Om het knipperen met de ogen tijdens de schoktaak uit te lokken, hoorden de deelnemers korte, akoestische tonen via een koptelefoon. Zoals Gorka uitlegde: “Het maakt niet uit wie je bent of wat je geestelijke gezondheidstoestand is, je gaat knipperen als reactie op de toon. Het is een natuurlijke reflex, dus iedereen doet het, zonder uitzondering.”
Op basis van deze bevindingen concludeerde Dr. K. Luan Phan, hoogleraar psychiatrie en UIC-directeur van het onderzoeksprogramma voor stemmings- en angststoornissen, en senior auteur van de studie:
“We classificeren zoveel verschillende stemmings- en angststoornissen, en elk heeft zijn eigen reeks richtlijnen voor behandeling, maar als we tijd besteden aan het behandelen van hun gedeelde kenmerken, kunnen we misschien betere vooruitgang boeken.
“De wetenschap dat gevoeligheid voor onzekere dreiging ten grondslag ligt aan alle angststoornissen die op angst zijn gebaseerd, suggereert ook dat geneesmiddelen die deze gevoeligheid specifiek helpen aanpakken, zouden kunnen worden gebruikt of ontwikkeld om deze stoornissen te behandelen.”
Welke rol speelt het cerebellum in door angst opgewekte bevriezing?
Telkens als ik de neiging heb om me in de foetushouding op te krullen en me onder de dekens te verstoppen om onduidelijke bedreigingen te vermijden, dwing ik mezelf om mijn sportschoenen aan te trekken en de wereld onder ogen te komen via stevige fysieke activiteit. Voor mij breekt de keuze om de dag te grijpen en “de vlucht te nemen” door aërobe lichaamsbeweging de verlammende kracht van anticiperende angst door me het gevoel te geven dat ik de heerser ben over mijn lot.
Gedurende mijn hele leven heeft dagelijkse lichamelijkheid mijn moed versterkt om de draak van mijn eigen op angst gebaseerde psychopathologieën frontaal te “verslaan”. Als u gevoelig bent voor op angst gebaseerde angst, kan lichaamsbeweging misschien iets zijn binnen de locus van uw controle dat dient als een elixer om ook uw angst voor het onbekende te minimaliseren?
Hoe doorbreekt regelmatige lichaamsbeweging de cyclus van door angst opgewekte verlamming? In 2014 ontdekten neurowetenschappers van de Universiteit van Bristol een uniek hersenpad waarvan zij geloven dat het de wortel is van de universele reactie van dieren en mensen om op hun plaats te bevriezen wanneer we bang zijn. Hun revolutionaire studie legde een keten van neurale verbindingen bloot die afkomstig zijn van het cerebellum.
Meer specifiek vonden de onderzoekers de neurale substraten die ten grondslag liggen aan door angst opgewekte bevriezing afkomstig van een periaqueductale grijze-cerebellaire link. (Cerebellair is het zusterwoord voor cerebraal en betekent “betrekking hebbend op of gelegen in het cerebellum”).
Tijdens hun experimenten ontdekten de Bristol-onderzoekers dat een echte of ingebeelde bedreigende stimuli, periaqueductale grijs-cerebellaire neurale netwerken activeerden die ervoor zorgden dat het lichaam automatisch op zijn plaats bevroor. Zij geloven dat een beter begrip van hoe deze centrale neurale paden geworteld in het cerebellum functioneren, ons dichter bij de ontwikkeling van effectieve behandelingen voor emotionele stoornissen zoals paniekaanvallen, fobieën en algemene angst kan brengen.
Anecdotisch weet ik uit levenservaring en het coachen van anderen dat regelmatige lichamelijke activiteit – waaronder een combinatie van verschillende intensiteiten van aërobe oefening, krachttraining, en mindfulness-meditatie / yoga – het cerebellum op dynamische manieren inschakelen.
Gebaseerd op mijn begrip van de cerebrale-cerebellaire structurele en functionele connectiviteit, heb ik een voorgevoel dat lichaamsbeweging een waardevol medicijnvrij hulpmiddel kan zijn voor het bestrijden van angst-gebaseerde psychopathologie. Dit is slechts een beredeneerde gok. Dat gezegd hebbende, zal regelmatige lichaamsbeweging ongetwijfeld je veerkracht, chutzpah en Sisu versterken om echte en denkbeeldige angsten voor de “boogieman” die zich manifesteren in verschillende ambigue vormen en onzekere bedreigingen met moed onder ogen te zien.
Blijf op de hoogte voor meer over dit spannende onderwerp en empirisch bewijs dat nieuwe wetenschappelijk onderbouwde manieren biedt om de cyclus van door angst opgewekte verlamming en vrij zwevende angst voor het onbekende te doorbreken.