Ten dingen die u moet weten over maïs en tarwe

Nu de kalender op 16 oktober staat, is het tijd om Wereldvoedseldag te vieren. Bij het International Maize and Wheat Improvement Center (CIMMYT), brengen we u een paar feiten die u moet weten over maïs en tarwe, twee van ’s werelds belangrijkste gewassen.

Schrijf u in voor onze e-mail updates om op de hoogte te blijven van het laatste onderzoek en nieuws.

Miljarden mensen eten maïs en tarwe.

Wtarwe wordt gegeten door 2,5 miljard mensen in 89 landen. Ongeveer 1 miljard van hen leven van minder dan $ 1,90 per dag en zijn afhankelijk van tarwe als hun belangrijkste voedsel.

Maïs is het voorkeursvoedsel voor 900 miljoen arme consumenten en het belangrijkste voedselgewas in Afrika ten zuiden van de Sahara.

Volgens cijfers van 2017 wordt maïs verbouwd op 197 miljoen hectare. Tarwe beslaat 218 miljoen hectare, een gebied groter dan Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk samen. De totale jaarlijkse oogst van deze twee gewassen bedraagt ongeveer 1,9 miljard ton graan.

Een klein meisje eet een versgemaakte roti terwijl de vrouwen van haar familie er meer bereiden, bij haar thuis in het dorp Chapor, in het district Dinajpur, Bangladesh. (Foto: S. Mojumder/Drik/CIMMYT)
Een klein meisje eet een versgemaakte roti terwijl de vrouwen van haar familie meer klaarmaken, bij haar thuis in het dorp Chapor, in het district Dinajpur, Bangladesh. (Foto: S. Mojumder/Drik/CIMMYT)

Van de 300.000 bekende eetbare plantensoorten zijn er slechts 3 goed voor ongeveer 60% van onze calorieën en eiwitten: maïs, tarwe en rijst.

Over de 300.000 plantensoorten op aarde zouden we kunnen eten, maar wereldwijd eten mensen slechts 200 soorten.

Over de hele wereld wordt ongeveer 75% van ons voedsel geproduceerd uit slechts 12 planten en 5 diersoorten. In feite is meer dan de helft van onze eiwitten en calorieën afkomstig van slechts drie plantensoorten: maïs, rijst en tarwe.

Boeren Kanchimaya Pakhrin en haar buurman Phulmaya Lobshan wieden rijstzaaibed dat machinaal is ingezaaid in Purnabas, Kanchanpur, Nepal. (Foto: P. Lowe/CIMMYT)
Landbouwers Kanchimaya Pakhrin en haar buurman Phulmaya Lobshan wieden een rijstzaaibed dat machinaal is ingezaaid in Purnabas, Kanchanpur, Nepal. (Foto: P. Lowe/CIMMYT)

CIMMYT beheert de meest diverse maïs- en tarwecollecties van de mensheid.

De kiemplasmabank van de organisatie, ook wel zaadbank genoemd, vormt het middelpunt van haar onderzoek naar de veredeling van gewassen. Deze opmerkelijke, levende catalogus van genetische diversiteit bestaat uit meer dan 28.000 unieke zaadcollecties van maïs en 150.000 van tarwe.

Vanuit zijn veredelingsprogramma’s verstuurt CIMMYT elk jaar een half miljoen zaadpakketten naar 800 partners in 100 landen. Samen met onderzoekers en boeren ontwikkelt en promoot het centrum ook productievere en preciezere landbouwmethoden voor maïs en tarwe en hulpmiddelen die geld en hulpbronnen zoals grond, water en kunstmest besparen.

Schappen vol maïszaadmonsters vormen de actieve maïsverzameling in het Wellhausen-Anderson Plant Genetic Resources Center op het wereldwijde hoofdkantoor van CIMMYT in Texcoco, Mexico. De bank is bestand tegen rampen door dikke betonnen muren en noodstroomvoorzieningen. (Foto: Xochiquetzal Fonseca/CIMMYT)
Schappen gevuld met maïszaadmonsters vormen de actieve maïsverzameling in het Wellhausen-Anderson Plant Genetic Resources Center in het wereldwijde hoofdkantoor van CIMMYT in Texcoco, Mexico. De bank is bestand tegen rampen door dikke betonnen muren en noodstroomvoorzieningen. (Foto: Xochiquetzal Fonseca/CIMMYT)

Maïs en tarwe zijn van cruciaal belang voor een wereldwijde makeover van het voedselsysteem.

In 2010 was de landbouw verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.

Hoge opbrengst en klimaatbestendige maïs- en tarwevariëteiten zijn, samen met een efficiënter gebruik van hulpbronnen, een essentieel onderdeel van de duurzame intensivering van de voedselproductie die nodig is om het wereldwijde voedselsysteem te veranderen.

Miguel Ku Balam (links), uit de Mexicaanse deelstaat Quintana Roo, verbouwt het traditionele Meso-Amerikaanse milpa-systeem. Mijn achternaam Ku Balam betekent 'Jaguar God'. Ik kom uit de Maya-cultuur, legt hij uit. Wij, de Maya's, cultiveren de milpa voor ons levensonderhoud. We doen het niet als bedrijf, maar als onderdeel van onze cultuur - iets wat we van onze ouders hebben geërfd. (Foto: Peter Lowe/CIMMYT)
Miguel Ku Balam (links), uit de Mexicaanse deelstaat Quintana Roo, verbouwt het traditionele Meso-Amerikaanse milpa-systeem. “Mijn achternaam Ku Balam betekent ‘Jaguar God’. Ik kom uit de Maya-cultuur,” legt hij uit. “Wij, de Maya’s, cultiveren de milpa voor ons levensonderhoud. We doen het niet als bedrijf, maar eerder als onderdeel van onze cultuur – iets wat we van onze ouders hebben geërfd.” (Foto: Peter Lowe/CIMMYT)

We moeten de opbrengsten van maïs en tarwe verhogen om de wereld te kunnen blijven voeden.

Tegen het jaar 2050 zullen er zo’n 9,7 miljard mensen op aarde leven. Om aan de groeiende vraag van een groeiende bevolking en veranderende eetgewoonten te voldoen, moet de maïsopbrengst tegen 2030 met minstens 18% stijgen en de tarweopbrengst met 15%, ondanks een warmer klimaat en meer onregelmatige neerslag.

Boeren lopen door een tarweveld in het district Lemo, Ethiopië. (Foto: P. Lowe/CIMMYT)
Landbouwers lopen door een tarweveld in het district Lemo, Ethiopië. (Foto: P. Lowe/CIMMYT)

Klimaat-slimme landbouw maakt hogere opbrengsten mogelijk met minder uitstoot van broeikasgassen.

Decennia van onderzoek en toepassing door wetenschappers, voorlichters, machinespecialisten en boeren hebben praktijken geperfectioneerd die de bodem en watervoorraden in stand houden, de opbrengsten verbeteren onder hetere en drogere omstandigheden en de uitstoot van broeikasgassen en de vervuiling verminderen die gepaard gaan met de maïs- en tarweteelt in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.

Kumbirai Chimbadzwa (links) en Lilian Chimbadzwa staan op hun veld waar ze groenbemestingsgewassen verbouwen. (Foto: Shiela Chikulo/CIMMYT)
Kumbirai Chimbadzwa (links) en Lilian Chimbadzwa staan op hun akker waar ze groenbemestingsgewassen telen. (Foto: Shiela Chikulo/CIMMYT)

Tarwe uit volkoren is goed voor de gezondheid.

Een uitputtend overzicht van onderzoek naar graankorrels en gezondheid heeft aangetoond dat het eten van volle granen, zoals volkorenbrood en andere uitzonderlijke bronnen van voedingsvezels, gunstig is voor de menselijke gezondheid en in verband wordt gebracht met een lager risico op kanker en andere niet-overdraagbare ziekten.

Volgens deze studie is de consumptie van volle granen geassocieerd met een lager risico op coronaire aandoeningen, diabetes, hypertensie, obesitas en algemene mortaliteit. Het eten van hele en geraffineerde granen is gunstig voor de gezondheid van de hersenen en geassocieerd met een lager risico op verschillende soorten kanker. Er zijn ook aanwijzingen dat gluten- of tarwevrije diëten voor de algemene bevolking niet inherent gezonder zijn en mensen zelfs het risico kunnen laten lopen op tekorten in de voeding.

Hol tarwebrood. (Foto: Rebecca Siegel/Flickr)
Gesloten tarwebrood. (Foto: Rebecca Siegel/Flickr)

Biofortified maize and wheat are combating “hidden hunger.”

“Hidden hunger” is een gebrek aan vitaminen en mineralen. Meer dan 2 miljard mensen wereldwijd zijn te arm om zich een gevarieerd dieet te kunnen veroorloven en kunnen niet genoeg belangrijke voedingsstoffen uit hun basisvoedsel halen.

Om dit te helpen aanpakken, promoot CIMMYT – samen met HarvestPlus en partners in 18 landen – meer dan 60 maïs- en tarwevariëteiten waarvan de korrel meer van de essentiële micronutriënten zink en provitamine A bevat. Deze biofortified variëteiten zijn essentieel in de strijd tegen “verborgen honger.”

Een studie uit 2015 gepubliceerd in The Journal of Nutrition toonde aan dat met vitamine A-biofortified oranje maïs de visuele functies bij kinderen, zoals nachtzicht, aanzienlijk verbetert. (Foto: Libby Edwards/HarvestPlus)
Een studie uit 2015 gepubliceerd in The Journal of Nutrition ontdekte dat met vitamine A-biofortified oranje maïs de visuele functies bij kinderen aanzienlijk verbetert, zoals het nachtzicht. (Foto: Libby Edwards/HarvestPlus)

53 miljoen mensen profiteren van droogtetolerante maïs.

Droogtetolerante maïs die is ontwikkeld door CIMMYT en partners met behulp van conventionele veredeling levert onder droge omstandigheden in Afrika bezuiden de Sahara ten minste 25% meer graan op dan conventionele variëteiten – dit komt gemiddeld neer op maar liefst 1 ton per hectare meer graan.

Deze variëteiten worden nu verbouwd op bijna 2,5 miljoen hectare, waarvan naar schatting 6 miljoen huishoudens of 53 miljoen mensen profiteren.

Eén studie toont aan dat droogtetolerante maïsvariëteiten boerengezinnen in Zimbabwe 9 maanden extra voedsel kunnen verschaffen zonder extra kosten.

10. Maïs met kwaliteitseiwitten helpt ondervoeding bij kinderen te verminderen.

Ontwikkeld door CIMMYT in de jaren zeventig en tachtig en bekroond met de Wereldvoedselprijs 2000, bevat maïs met kwaliteitseiwitten verhoogde gehalten aan lysine en tryptofaan, essentiële aminozuren die kunnen helpen ondervoeding te verminderen bij kinderen wier dieet sterk afhankelijk is van maïs.

Twee meisjes eten biofortified maïs in Mukushi, Zambia. (Foto: Silke Seco/DFID)
Twee meisjes eten biologisch gemodificeerde maïs in Mukushi, Zambia. (Foto: Silke Seco/DFID)

Vond u dit leuk? Abonneer u op onze e-mailupdates om op de hoogte te blijven van het laatste onderzoek en nieuws over de landbouw van maïs en tarwe.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.