Het Noord-Ierse accent is berucht moeilijk na te bootsen, en acteurs Timothy Spall en Colm Meaney zijn de nieuwste sterren op het witte doek die hun vaardigheden op de proef stellen in The Journey.
De biopic over de relatie tussen politici Ian Paisley en Martin McGuinness ging deze maand in première op het filmfestival van Venetië.
De in Londen geboren Spall en de uit Dublin afkomstige Meaney voegen zich bij een veelgeprezen cast van acteurs die hebben geprobeerd de Noord-Ierse uitspraak te perfectioneren – met wisselend succes.
BBC News NI speurde in de filmarchieven om u vijf gedenkwaardige pogingen te brengen:
5. Natascha McElhone – Ronin (1998)
De Engelse actrice nam de rol van IRA-agente uit Belfast op zich, Deirdre, die deel uitmaakt van een team van huurlingen in Parijs die proberen een mysterieuze en zwaar bewaakte aktetas te stelen.
Treurig genoeg voor McElhone, bleef haar accent flippen van een zwaar Zuid-Iers dialect naar de eigen doffe tonen van de actrice.
Maar ze was niet de enige die het accent verprutste.
4. Sean Bean – Patriot Games (1992)
Sean Bean’s versie van het Noord-Ierse accent domineerde Patriot Games – op een slechte manier.
In de film is ook Harrison Ford te zien, die gepensioneerd CIA-analist Jack Ryan speelt. Zijn familie is getuige van een terroristische aanslag op de Noord-Ierse staatssecretaris.
Wie is verantwoordelijk voor de aanslag? Sean Bean, natuurlijk, doet zijn beste (of slechtste) Belfast accent als een lid van de Provisional IRA.
Er zijn verschillende andere Noord-Ierse accentpogingen van andere acteurs in de film die kijkers ineen zouden doen krimpen, maar die van Bean was gewoon degene die het meest opviel.
3. Brad Pitt – The Devil’s Own (1997)
Nu zou het natuurlijk niet eerlijk zijn om alle aandacht te leggen op acteurs die de manier waarop Noord-Ieren spreken niet lijken te kunnen vatten. Veel Engelse en Ierse acteurs zijn er in de loop van de filmgeschiedenis niet in geslaagd om Amerikaanse accenten te vertolken.
Maar voor de Amerikaanse acteur Brad Pitt, die in de loop van zijn carrière verschillende accenten heeft weten te beheersen, was de Belfast-brogue blijkbaar te veel om onder de knie te krijgen.
Hij speelde in Belfast IRA-man Francis “Frankie” McGuire, die Noord-Ierland verlaat voor de Verenigde Staten en uiteindelijk geweervuur uitwisselt met (raad eens wie?) Harrison Ford.
Natascha McElhone maakt ook haar opwachting in de film… misschien besloot ze het jaar daarop in Ronin te spelen om haar eigen kans te wagen met het accent.
2. Richard Gere – The Jackal (1997)
De veelgeprezen Amerikaanse acteur Richard Gere had zeker niet het slechtste Noord-Ierse accent dat ooit op film te horen was, maar de veteraan deed het ook niet echt geweldig.
Hij speelt Declan Mulqueen, een voormalige sluipschutter van de IRA (zie je hier een patroon?) tot wie de FBI zich wendt voor hulp bij het identificeren van een huurmoordenaar die bekend staat als de Jakhals.
Als Gere zich maar tot iemand had gewend voor hulp met zijn accent.
1. Tommy Lee Jones – Blown Away (1994)
We hebben het beste voor het laatst bewaard – sorry, Tommy Lee Jones. Hoewel hij bekendstaat om zijn rol als een van de Men In Black, leeft zijn optreden in Blown Away alleen voort vanwege zijn slechte poging om een Belfast-accent te gebruiken.
De Amerikaanse acteur speelt een veroordeelde Noord-Ierse terrorist, Ryan Gaerity, die uit de gevangenis ontsnapt en naar de Verenigde Staten gaat om wraak te nemen op zijn oude vriend en voormalig IRA-lid, Liam McGivney, die nu als bomexpert in Boston woont.
Zowel hij als Jeff Bridges, die McGivney speelt, slagen er niet in de Noord-Ierse twang onder de knie te krijgen.
Van de stereotiepe Ierse namen, tot de Ierse dansscènes, het is de moeite van het kijken waard, zelfs alleen al voor een gniffel.
Professor Clive Upton, linguïstisch expert aan de Leeds University
Noord-Ierse accenten hebben twee belangrijke historische invloeden die ze uniek maken van die van de Republiek Ierland of elders.
Deze komen uit Schotland en uit het Engelse Noorden en Midlands. Dit betekent dat wie wil klinken alsof hij uit Ulster komt, zich eerst moet afwenden van de algemene “Ierse” klank en in plaats daarvan een aantal duidelijk inheemse kenmerken moet overnemen.
Zij moeten worstelen met de complicatie of klinkers “lang” of “kort” worden uitgesproken: klinkers hebben bijvoorbeeld de neiging langgerekt te klinken vóór “v”, “th” en “z”, maar kort te zijn als ze voorafgaan aan de klanken “p”, “t” en “k”.
Dit alles betekent dat een acteur er niet mee weg kan komen gewoon “Iers” te klinken als hij de Noord-Ierse spraak realistisch moet weergeven.
Zij hebben een goede stemcoach nodig die hen kan wijzen op een hele reeks kenmerken die het product zijn van ingewikkelde sociale en politieke krachten die gedurende een lange periode hebben gewerkt, die regionale en sociale variaties kennen en die voortdurend veranderen.
Het is mogelijk en het kan worden gedaan zonder de enorme hoeveelheid technische literatuur te bestuderen die deskundigen hebben geproduceerd om de subtiliteiten te beschrijven.
Maar alleen van de echt begaafde acteur, geadviseerd door een even begaafde tutor, kan worden verwacht dat hij het beheerst.
Het lijkt erop dat de Noord-Ierse lilt niet alleen moeilijk te beheersen is, hij is ook niet erg populair.
In 2005 bleek uit een onderzoek naar accenten voor de BBC dat de meest onaangename stem die van de voormalige DUP-leider Ian Paisley was.
Het was echter niet alleen maar slecht nieuws. Volgens het BBC-onderzoek waren mensen uit Noord-Ierland ook het “meest trots” op hun accent.
Misschien komt dat omdat zij de enigen zijn die het goed kunnen.