Wetenschap lost mysterie van ongrijpbare Yeti op

De zoektocht naar de Yeti

In december 1951 nam een klimmer op de Mount Everest foto’s van mysterieuze voetafdrukken waarvan men dacht dat het die van de “Abominable Snowman” waren. De beelden spraken tot de verbeelding van veel klimmers.

De Yeti heeft honderden jaren lang een grote rol gespeeld in legenden en folklore. Zelfs in Disneyland’s Matterhorn-attractie komt een Yeti voor.

Men dacht dat Yeti’s harige wezens waren die op twee benen liepen. In de lokale taal betekent het woord “dat ding daar”. Dit is een model uit de film “Yeti” uit 1977.

Sir Edmund Hillary, de eerste westerling die de top van de Everest bereikte, beweerde Yeti-haar te hebben gevonden. Hij leidde zelfs een expeditie om het ongrijpbare schepsel te vinden, maar zijn resultaten waren niet doorslaggevend.

Nadat Hillary en de Nepalees-Indiase alpinist Tenzing Norgay hun beklimming hadden gemaakt, volgden tientallen anderen in hun voetsporen, op zoek naar de Yeti.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken nam het idee van een Yeti zo serieus, dat het drie regels uitvaardigde voor iedereen die er een zou tegenkomen, waaronder het afleggen van een belofte om hem niet te doden. Leden van het Amerikaanse Mount Everest Expeditieteam en Sherpa’s uit 1963 bereikten op 1 mei 1963 de top en werden daarmee de eerste Amerikanen die dat deden.

De stichter van het Pangboche-klooster in Khumbu, Nepal, met zijn prachtige uitzicht op de Everest, was een kluizenaar die, zo wil de legende, werd verzorgd door vriendelijke Yeti’s die hem voedsel, brandstof en drank brachten.

Een bewaard gebleven schedel en hand, naar men zegt die van een Yeti of Abominable Snowman, waren in april 1976 te zien in het Pangboche klooster. De hand werd later gestolen.

Een dijbeen van het vergane lichaam van een vermeende Yeti werd gevonden in een grot in Tibet. Biologe Charlotte Lindqvist testte DNA van het bot voor Icon Films’ “Yeti or Not” TV special. Het bot was van een Tibetaanse bruine beer.

Een haarmonster zou afkomstig zijn van een Yeti die een Jezuïtische priester in de jaren ’50 in de Nepalese bergen had gezien, volgens de producenten van “Yeti or Not”. Lindqvist heeft het DNA van het haar gesequenced en ontdekte dat het van een Tibetaanse bruine beer was.

De Everest Himalaya Range in Nepal is de thuisbasis van ’s werelds hoogste berg en verschillende bedreigde berensoorten die zijn verward met Yeti.

Himalaya bruine beren uit Deosai National Park, Pakistan, behoren tot de bronnen van DNA van monsters die voor Yeti’s gehouden worden. De dieren worden bedreigd door moderne ontwikkeling.

Doctor Who werd bedreigd door de Abominable Snowman, die er heel anders uitzag dan andere versies van het schepsel.

In de film “Monsters Inc.” uit 2001 was een Yeti te zien die in de postkamer werkte.

De Bumble speelt de slechterik van Rudolph in “Rudolph the Red-Nosed Reindeer,” maar deze Yeti wordt een stuk aardiger als een elf zijn geïnfecteerde tanden verwijdert.

1 van 15

Hide Caption

Yeti: ‘dat ding daar’

Om te begrijpen hoezeer de moderne wetenschap een mysterie heeft opgelost, moet men begrijpen hoeveel beroemde mensen zijn gedreven om verschrikkelijke sneeuwomstandigheden te trotseren en de hoogste berg ter wereld te beklimmen op zoek naar antwoorden.

Yeti’s worden door sommigen verondersteld schuwe, harige mensachtige “sneeuwmannen” te zijn die in de afgelegen berggebieden van Nepal en Tibet leven. De naam klinkt veel poëtischer dan wat hij betekent, wat in de plaatselijke Sherpa-taal “dat ding daar” betekent. Yeti werd verkeerd vertaald als “Abominable Snowman” toen verhalen over het schepsel de verbeelding van mensen in het Westen veroverden.

In eerste instantie werd gedacht dat de wezens fictief waren, verhalen die de Nepalezen aan kinderen vertelden om hen ervan te weerhouden in het wild rond te dwalen. De Yeti werd opgenomen in meer serieuze Sherpa / boeddhistische traditie ongeveer 350 jaar geleden, toen een heilige man genaamd Sangwa Dorje nam zijn intrek in een grot in de buurt van het afgelegen dorp Pangboche, die een duidelijk uitzicht op Everest had.

De legende verhaalt dat Lama Sangwa Dorje alleen wilde blijven, mediteren. Om hem te helpen, brachten vriendelijke Yeti’s hem voedsel, water en brandstof. Toen een Yeti stierf, bewaarde de heilige man zijn scalp en hand als herinnering aan de vriendelijkheid van het schepsel. Toen de Lama een tempel creëerde, werden deze “Yeti” relikwieën een hoofdattractie.

De Yeti, een zorg van het Ministerie van Buitenlandse Zaken van de VS

Het waren niet de relikwieën die hooggeplaatste ontdekkingsreizigers op zoek naar deze ongrijpbare wezens dreven. Het waren foto’s, genomen in 1951 door Eric Shipton, die werden afgedrukt in kranten over de hele wereld.

Shipton, een bergbeklimmer, vond mysterieuze voetafdrukken van ongeveer 12 of 13 centimeter lang en ongeveer twee keer zo breed als zijn laars op het onderste deel van een gletsjer in de Himalaya. De foto’s leidden tot tientallen expedities in de bergen om meer bewijs te vinden. Een ervan was de beroemde Sir Edmund Hillary, de eerste westerse ontdekkingsreiziger die de top van de Mount Everest bereikte, die zei dat Hillary ook een pluk lang zwart haar vond, dik en ruw, op 19.000 voet op de Everest.

“The Abominable Snowman was duidelijk geen gemene rotsklimmer,” schreef hij in 1952.

Hij leidde later een expeditie om een Yeti op Everest te vinden, maar de resultaten waren niet overtuigend.

Het geloof in het bestaan van de Yeti was zo sterk dat het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken in 1959 regels opstelde over hoe men zich in zijn aanwezigheid diende te gedragen.

Een memo met “Foreign Service Dispatch” bovenaan vermeldt dat men, om bij een Yeti te zijn, een officiële vergunning moet hebben en een Yeti-tarief moet betalen. Jagers wordt verteld hem niet te doden, maar te fotograferen of vast te leggen. En ze moeten elk nieuws over hun ontdekking eerst met de Tibetaanse regering bespreken.

Niemand heeft zich ooit aan deze regels hoeven te houden, maar verscheidene “Yeti-monsters” vonden hun weg naar musea, particuliere verzamelingen en universiteiten. Het zijn deze monsters waarvan wetenschappers geloven dat ze de wereld antwoorden kunnen geven die tientallen beroemde expedities niet konden geven.

The proof is in the pieces

Charlotte Lindqvist en een team van wetenschappers werden voor het eerst benaderd om de “Yeti” -monsters te onderzoeken door Icon Films, die had gewerkt aan een 2016-documentaire over het schepsel.

“We waren niet van plan om de mythe te ontkrachten. We waren open-minded, en we hebben wel iets geleerd,” zei Lindqvist, een wetenschapper in de afdeling biologische wetenschappen aan de Universiteit van Buffalo. Ze is momenteel een bezoekend universitair hoofddocent aan de Nanyang Technological University in Singapore.

“Ik ben geen expert in de Yeti-legende, ik ben geen antropoloog, maar als iemand die met genetica werkt, dacht ik dat dit het soort werk is dat een interessant verhaal zou kunnen vertellen.”

Lindqvist gebruikte mitochondriale DNA-sequencing om 24 “Yeti” monsters te onderzoeken, waaronder haar, botten, huid en uitwerpselen.

Mitochondriaal DNA is in de archeologie gebruikt om een aantal mysteries op te lossen. Wetenschappers gebruikten het bijvoorbeeld om vast te stellen dat gefossiliseerde menselijke fecesmonsters die in een grot in Oregon werden gevonden, ten minste 14.000 jaar oud waren, wat suggereert dat mensen veel langer in wat nu de Verenigde Staten is hebben geleefd dan historici hadden gedacht.

Met behulp van deze techniek op de “Yeti” monsters, ontdekten Lindqvist en het team dat de voorwerpen afkomstig waren van een bruine beer uit de Himalaya en een zwarte beer. Eén tand was van een dier uit de hondenfamilie. De poot van de “Yeti” die in een klooster werd bewaard, was afkomstig van een zwarte beer. Een ander bot dat als kloosterrelikwie werd bewaard, was afkomstig van een Tibetaanse bruine beer.

Een draaglijk einde van het Yeti-verhaal

De nieuwe studie is niet de eerste die in deze richting wijst. Een genetische analyse uit 2014 van 30 haarmonsters van “afwijkende primaten” waarvan men dacht dat het Yeti’s waren, kwam van een verscheidenheid aan bekendere dieren zoals een Paleolithische ijsbeer, andere beren en honden. Eén monster werd verondersteld van een hybride beer te zijn, maar dat idee is in twijfel getrokken.

Hoewel Yeti-aanhangers misschien teleurgesteld zijn in dit laatste nieuws, was Lindqvist dat niet. De bevindingen, zei ze, zullen wetenschappers helpen de geschiedenis en evolutie van de lokale beren beter te begrijpen.

De Himalaya bruine beer is een subpopulatie van de meer algemeen voorkomende bruine beer die ernstig bedreigd is en met uitsterven wordt bedreigd. De Aziatische zwarte beer, bekend om zijn donkere vacht en een witte “kraag” van vacht rond zijn nek, wordt door de Internationale Unie voor het behoud van de natuur als kwetsbaar beschouwd. Beiden worden bedreigd door illegale jacht, handel in onderdelen en verlies van habitat.

Dus terwijl het dichtste dat je bij het zien van een Yeti kunt komen misschien de Bumble in “Rudolph the Red-Nosed Reindeer” of zelfs in de Lego-set van je kind is, weten wetenschappers nu meer over zeldzame beren in het gebied. Hun omgeving en werk kunnen andere wetenschappers helpen deze wezens te beschermen voordat ook zij het onderwerp van legenden worden.