Management of hypercholesterolaemia in postmenopausal women

Increased rates of coronary heart disease (CHD) occur with advancing age in both sexes, although CHD rates in women lagag behind those of men by about 10 years. Gwałtowny wzrost częstości występowania CHD wśród kobiet następuje po około 50. roku życia. Przyczyny tego zjawiska nie są do końca poznane i niewątpliwie są wieloczynnikowe. Dane przekrojowe z dużych badań populacyjnych sugerują, że w okresie menopauzy stężenie lipoprotein o małej gęstości (LDL) wzrasta o około 15 do 25%. Ponieważ wzrost ten jest większy niż obserwowany u mężczyzn w tym samym wieku i zbliżony do obserwowanego u kobiet po ooforektomii, jest prawdopodobne, że zmniejszenie stężenia krążących estrogenów związane z menopauzą odgrywa rolę w niekorzystnych zmianach zarówno w stężeniu lipidów we krwi, jak i w częstości występowania CHD. Istnieją jednoznaczne dowody, że leczenie hipercholesterolemii zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. W wytycznych amerykańskiego Narodowego Programu Edukacji Cholesterolowej (NCEP) Adult Treatment Panel III (ATP III), dieta i inne zmiany stylu życia są zalecane jako terapia pierwszego rzutu. Jeśli cele leczenia nie mogą być osiągnięte za pomocą środków niefarmakologicznych, należy włączyć leczenie farmakologiczne. Spośród dostępnych leków obniżających stężenie lipidów, inhibitory reduktazy HMG CoA (statyny) są oczywistym wyborem w celu obniżenia stężenia LDL-cholesterolu. Korzystny wpływ statyn na stężenie cholesterolu i triglicerydów w lipoproteinach o dużej gęstości (HDL) jest jednak mniejszy, a statyny nie obniżają stężenia lipoproteiny (a). Estrogen lub hormonalna terapia zastępcza (ERT/HRT) i kwas nikotynowy poprawiają stężenie LDL- i HDL-cholesterolu, a także zmniejszają stężenie Lp(a). Jednak ERT/HRT nie jest już zalecana jako terapia pierwszego rzutu w zmniejszaniu ryzyka CHD. Kwas nikotynowy jest szczególnie przydatny w obniżaniu stężenia triglicerydów (podobnie jak fibraty) i podwyższaniu stężenia HDL-cholesterolu. Sekwestranty kwasów żółciowych zmniejszają stężenie LDL-cholesterolu i nieznacznie zwiększają stężenie HDL-cholesterolu. Zarówno sekwestranty kwasów żółciowych, jak i ERT/HRT mają tendencję do zwiększania stężenia triglicerydów, dlatego powinny być ostrożnie stosowane u kobiet z hipertriglicerydemią. Leczenie powinno być zindywidualizowane dla każdej pacjentki. Ważne jest, aby ocenić pierwotną postać dyslipidemii, inne czynniki ryzyka CHD, choroby współistniejące oraz stopień poprawy lipidowej niezbędny do osiągnięcia celów leczenia. Należy również rozważyć efekty każdego rodzaju terapii i potencjalne działania niepożądane.