Architectuur

We leggen uit wat architectuur is, de geschiedenis en waarvoor het gebruikt wordt. Wat zijn de algemene kenmerken, types en voorbeelden?

Wat is architectuur?

Architectuur is de techniek en kunst van het bedenken, ontwerpen en construeren van gebouwen, stedelijke ruimten en voorzieningen die bedoeld zijn om het menselijk leven in onder te brengen. Met andere woorden, het is het ontwerpen en bouwen van gebouwen die tegelijk functioneel en esthetisch zijn.

Architectuur is een van de oudste kunsten van de beschaving. Samen met het maken van werktuigen of ambachten, blijft het vaak voortbestaan als ruïnes lang nadat een specifieke cultuur is verdwenen. Bovendien dragen haar vormen en versieringen het kenmerk van degenen die haar hebben ontworpen, en is haar stijl representatief voor elk volk en elke cultuur.

Over het algemeen worden architectonische werken gewaardeerd om hun:

• leefbaarheid. Nuttig voor het menselijk dagelijks leven.
• Duurzaam. Permanent en onbeweeglijk, want het zijn gebouwen of ruimten.
• Representatief. in hun vormen ligt de culturele visie van de architect besloten.

Zie ook: Barokstijl

Oorsprong van de architectuur

Architectuur ontstond samen met de menselijke beschaving, in het neolithicum.

Het werd pas noodzakelijk toen de nomadische of semi-nomadische mens zich kon vestigen.

Dit was pas mogelijk na de uitvinding van de landbouw en de domesticatie van verschillende planten- en diersoorten.

Toen de mensen deze verworvenheden bereikten, konden zij op hun beurt beginnen met het plannen van hun huizen en nederzettingen.

Daaruit ontstonden de eerste steden en dorpen. Naast het wijzigen of bouwen van woonruimte, ontwikkelde de architectuur zich vooral in het plannen van ceremoniële precincten en administratieve gebouwen.

Geschiedenis van de architectuur

Er zijn bouwwerken bekend uit de vroegste ceremoniële tempels of graftombes van koningen in de oudheid. In veel gevallen ging het om monumentale projecten zoals de Egyptische piramiden, de Mesopotamische Ziggurats of de Griekse tempels met hun indrukwekkende zuilen die later door de Romeinen werden geërfd.

De oudst bekende verhandeling over dit onderwerp dateert uit de 1e eeuw v.Chr., getiteld De architecturay. De auteur ervan was de Romeinse architect Marcus Vitruvius.

De Klassieke Oudheid was een belangrijke mijlpaal in de architectuurgeschiedenis van het Westen. In feite verraadt de naam van de discipline het al: archós (“chef, hoofd”) en téctön (“bouwer”). Etymologisch gezien is een architect een hoofdbouwmeester.

Sinds die oude tijden is de architectuur getransformeerd op het ritme van verschillende sociale veranderingen die de stijlen en functies van gebouwen veranderden. Dankzij de architectuur heeft de mensheid geleerd de wereld gastvrijer te maken voor zichzelf en voor haar doeleinden.

Waarvoor dient de architectuur?

Architectuur dient, in het algemeen, om ruimten te veranderen en gebouwen te bouwen die ons beschutten tegen de elementen (regen, koude, hitte, wind, enz.). In die zin is een architect nuttig voor:

• Het plannen, ontwerpen en leiden van de bouw van gebouwen waarin verschillende soorten menselijke beroepen zijn ondergebracht, van woningen tot fabrieken of kantoren.
• De openbare ruimte van steden plannen en inrichten, om het stadsmilieu te verfraaien, het verkeer te vergemakkelijken of specifieke problemen op te lossen.
• Verlechterde menselijke gebouwen diagnosticeren en herinrichten, om de levensduur ervan te verlengen of, zo nodig, een nieuw gebouw op te richten.
• Ontwerp de plaats van parken, pleinen en andere vormen van vegetatieve aanwezigheid in de stad.

Waarom is architectuur belangrijk?

Enerzijds is architectuur belangrijk omdat het een vorm van artistieke expressie is die nuttig is voor de constructie van ruimten, gebouwen en monumenten die de burgers van een stad verwelkomen en inspireren.

Het is ook een van de grote manifestaties van het menselijk intellect, dat in staat is de wereld om zich heen te veranderen en zijn stempel te drukken. Uiteindelijk is de fundamentele taak van elke architect om ruimtes te bouwen die aangenamer zijn om in te leven en doorheen te lopen.

Soorten architectuur

Architectuur omvat verschillende toepassingsvormen, trends en esthetiek. Dit impliceert talrijke en uiteenlopende vormen van classificatie, waarvan de voornaamste twee verschillende vormen onderkent:

• Historische of stilistische architectuur. Tot deze categorie behoren de verschillende architectonische gebouwen die als belangrijkste kenmerk hebben dat zij in harmonie zijn met hun oorsprong in tijd en cultuur, zoals barokke kerken, Romeinse monumenten, enz.
• Populaire of traditionele architectuur. Gebouwen gebouwd door architecten met weinig vakmanschap, die functionele aspecten verkiezen boven esthetische.

In andere gebieden kan het type architectuur volgens verschillende criteria worden onderscheiden:

• Volgens functionaliteit. Volgens hun functie worden werken onderscheiden in religieus, militair en civiel.
• Naar periode. Deze classificatie beschouwt werken als historische documenten, waarbij de periode waarin ze werden gebouwd wordt herkend op basis van hun stijl, ornamentiek en materialen: barok, romaans, neoklassiek, gotiek, enz.

Architectuurplannen

Deze naam wordt gegeven aan de grafische voorstellingen van een toekomstig architectonisch werk. Het geeft op schaal de vormen, maten en verhoudingen van het project weer, zodat deze als recept dienen om precies uit te voeren wat gewenst wordt.

Een plan bevat de informatie die nodig is om tot de bouw over te gaan. Maar zij worden ook vaak door overheidsinstellingen gevraagd om erop toe te zien dat de bouw correct en volgens de wet wordt uitgevoerd.

Verschillen tussen architectuur en stedenbouw

Hoewel zij in vele universiteiten samen worden bestudeerd, zijn architectuur en stedenbouw niet gelijkwaardig, hoewel het zeer dicht bij elkaar liggende disciplines zijn. Men zou kunnen zeggen dat zij op verschillende schalen werken:

• Architectuur. Houdt zich bezig met de bouw en het ontwerp van gebouwen en ruimtes.
• Urbanisme. Zij werkt met de huidige ruimten om ze te diagnosticeren, te wijzigen of te reconstrueren, en steden ordelijker, aangenamer of doorzichtiger te maken.

Moderne architectuur

Moderne architectuur (niet te verwarren met modernistisch) omvat de diverse reeks stijlen die in de 20e eeuw over de hele wereld werden gecultiveerd. De kiem ervan kan worden teruggevoerd op de Bauhaus-school, een van de toonaangevende scholen in Europa, opgericht in Duitsland in 1919.

Deze trend vormde een ware revolutie, die op basis van twee belangrijke tendensen opereerde:

• Architectonisch rationalisme. Ontstaan als afwijzing van de Art Nouveau van de periode na de Eerste Wereldoorlog, stelde het voor om een evenwicht te vinden tussen de imitatie van traditionele trends en de uniformerende techniciteit van de hedendaagsheid.
• Organische architectuur. Ook wel architectonisch organicisme genoemd, bevordert het de gezonde coëxistentie tussen de natuurlijke en stedelijke habitat, waarbij gestreefd wordt naar integratie met de locatie en de gegeven natuur. Het is erfgenaam van het functionalisme of rationalisme en werd sterk bevorderd in de zogenaamde Eerste Wereld.

Universitaire opleiding

Een graad in de architectuur is een volledige universitaire opleiding die meestal minstens 5 jaar duurt. Zij bereidt de studenten professioneel voor op de organisatie en de functionele en esthetische vormgeving van door mensen bewoonbare ruimten.

Enerzijds heeft deze opleiding betrekking op historische en esthetische aspecten van historische constructies. Anderzijds worden wiskunde, materiaalkunde en andere disciplines die bijdragen aan de architectonische visie diepgaand bestudeerd.

Bekende architecten

Enkele van de beroemdste architecten in de geschiedenis zijn:

Referenties:

• “Architectuur” op Wikipedia.
• “Geschiedenis van de architectuur” op Wikipedia.
• “Geschiedenis van de architectuur” (Video) op Phantom Monitor.
• “Welke kenmerken en ontwerpen biedt de moderne architectuur?” in Groep H&M.
• “Types of architecture” in Ideal Architecture.
• “Architecture” in TheEnciclopaediaBritannica.

Hoe citeren?