Tijd ~ 6. Koninkrijk verdeeld
Spanne ~ 200 jaar
Boeken ~ 2Koningen, 2Kronieken, Jesaja, Amos, Jona, Hosea, Micha
Figuren ~ Salomo, Elia, Elisa, Jesaja
Begint met ~ Opstand van de tien stammen
Overheersend rijk ~ Assyrië
Achter het verhaal van het verdeelde koninkrijk gaat de val van Salomo schuil. Hij deed het aanvankelijk zo goed, maar toch zonk hij tot een beschamend dieptepunt – zoals twee ingrijpende hoofdstukken beschrijven (1Koningen 10 en 11).
In deze les kijken we naar de factoren achter Salomo’s zonde en val uit zijn glorie. We zien zijn overdaad, zijn ongehoorzaamheid, zijn verwaarlozing, en zijn verschillende fouten – een negatieve benadering misschien, maar zeer leerzaam.
Tijd: 6. Koninkrijk verdeeld
Spanne” 200 jaar
Boeken: 2Koningen, 2Kronieken, Jesaja, Amos, Jona, Hosea, Micha
Figuren: Salomo, Elia, Elisa, Jesaja
Begint met: Opstand van de tien stammen
Overheersend rijk: Assyrië
1 Salomo’s Excessen
- Goud en zilver: Salomo verzamelde enorme hoeveelheden zilver en goud (1Koningen 10:14-21,27).
- Duizenden paarden: Salomo’s voorraad en handel in paarden uit Egypte was enorm (1Koningen 10:26,28-29).
- Duizend vrouwen: Salomo had 700 vrouwen, de dochters van buitenlandse koningen, en 300 bijwijven (1Koningen 11:1-3).
2 Salomo’s ongehoorzaamheid
Om de merkwaardige feiten hierboven in verband te brengen met Salomo’s ondergang, gaan we terug naar de tijd in de woestijn. In de wet die aan Mozes was gegeven, voorzag God het verlangen van het toekomstige volk om een koning te hebben. God maakte een wet voor iedere koning (Deuteronomium 17:14-20).
- “De koning zal geen paarden voor zichzelf vermeerderen, noch zal hij het volk doen terugkeren naar Egypte om paarden te vermeerderen…”
- “Noch zal hij voor zichzelven vrouwen vermenigvuldigen, opdat zijn hart zich niet bekeert…”
- “Noch zal hij voor zichzelven zilver en goud vermenigvuldigen…”
- “Wanneer de koning op de troon zit… zal hij voor zichzelven een afschrift van deze wet op een boekrol schrijven… En die zal bij hem zijn, en hij zal die lezen al de dagen van zijn leven… nauwlettend in acht nemend al de woorden van deze wet… opdat hij zich niet van het gebod afwendt”
Solomon deed juist het tegenovergestelde – een waarschuwing voor ons om “beter te letten op wat wij gehoord hebben, opdat wij niet afdwalen” (Hebreeën 2:1-3).
3 Salomo’s berouw
Bekeerde Salomo zich van zijn zonden en keerde hij later in zijn leven tot de Heer terug? Men heeft alle hoop dat hij dat deed. Het boek Prediker is vrijwel zeker geschreven door Salomo “koning over Israël te Jeruzalem” (Prediker 1:1,12). Het werd geschreven nadat al zijn werken en verworvenheden waren voltooid. Bij nader inzien verklaart hij ze “ijdelheid en najagen van de wind” (Prediker 1:14).
Solomon erkent dat Gods werken en woord eeuwig zijn en het enige dat er werkelijk toe doet (Prediker 3:14, 12:13-14). Dit wijst op een hervormde en boetvaardige Salomo die opnieuw het hart van zijn vader David volgde. Net als David is Salomo vergeven. De tijdelijke gevolgen van zijn zonden moesten blijven staan, maar van de eeuwige gevolgen is hij gered.
4 Salomo verdeeld
Achter dit verhaal gaat het feit schuil dat, hoe sterk ons geloof ook moge zijn, wij het net als Salomo kunnen laten schieten door niet dagelijks voldoende aandacht aan Gods woord te schenken.
De meest treffende uitspraak over Salomo is deze: “Zijn hart was niet geheel toegewijd aan de HERE, zijn God, zoals het hart van David, zijn vader, geweest was” (1Koningen 11:4). Met andere woorden, Salomo’s hart was verdeeld.
Een gedeeltelijke toewijding aan God is nutteloos. Een volkomen toewijding aan God is noodzakelijk. Wij kunnen onze trouw niet verdelen tussen God en andere goden of andere dingen.
5 Het koninkrijk verdeeld
Wij zien dat God tegen Salomo zegt: “Ik zal het koninkrijk van u afscheuren” (1Koningen 11:9-11).
Terwijl Benjamin zich aan Juda vastklampte, waren de andere tien stammen opstandig. Toen Salomo stierf, verwierpen zij Salomo’s zoon Rehoboam als koning, en maakten in plaats daarvan Salomo’s dienaar Jeroboam tot hun koning.
Zij verwierpen Jeruzalem als heilige stad, en maakten hun hoofdstad Samaria in het noorden. Zo ontstond er een splitsing in twee koninkrijken.
De stammen Juda en Benjamin werden gezamenlijk bekend als Juda, terwijl de tien omringende stammen de naam Israël behielden. Elk koninkrijk had zijn eigen opeenvolging van koningen, waarvan velen slecht waren, waarvan die van Israël het ergst was.
6 De verdeelde wereld
De Bijbel zegt: “Zie, de goedertierenheid en de strengheid Gods – over hen, die vielen strengheid, maar over u goedertierenheid, indien gij in zijn goedertierenheid blijft, anders zult ook gij uitgeroeid worden” (Romeinen 11:22). God is altijd een God van zowel genade als toorn geweest. Dit zal er op een dag toe leiden dat de hele wereld verdeeld zal worden in “schapen en bokken” (Mattheüs 25:31-46).
God dumpt Salomo
Het verhaal van Salomo begint heel goed. Hij begon met nederigheid en toewijding te regeren.
In Gibeon verscheen God hem in een droom en nodigde Salomo uit alles te vragen wat hij wilde. Salomo behaagde God met zijn antwoord: “Geef mij wijsheid om uw volk goed te regeren.”
God gaf hem grote wijsheid, en ook veel zegeningen waar hij niet om gevraagd had: “Rijkdom en eer, zodat er onder de koningen niemand zal zijn als u, al uw dagen, als u mijn wegen bewandelt en mijn geboden en wetten in acht neemt” (1Koningen 3:3-15). God verscheen later nog een tweede maal aan Salomo.
Tegen het einde van zijn regering was Salomo’s liefelijke verhouding met God echter jammerlijk omgekeerd: “De HERE nu werd toornig op Salomo, omdat zijn hart zich afwendde van de HERE, de God Israëls, die hem tweemaal verschenen was.”