Cite This Item

Abstract

Europa w ogóle jest w stanie wielkich zmian. Państwa jednoczące się z trudem, państwa rozpadające się w bólu, nowo wyzwolone państwa walczące o nową tożsamość polityczną, gospodarczą i społeczną – jest to region w prawdziwej transformacji. Niniejszy dokument koncentruje się przede wszystkim na Europejskim Pasie Rozpadu, znanym wcześniej jako „Europa Wschodnia”. Jest to w rzeczywistości podzbiór nowych i starych państw narodowych w regionie Europy Środkowej i Wschodniej lub, używając starszego, ale coraz bardziej popularnego terminu, 'Mitteleuropy’ (Ruppert, 1997). Mitteleuropa” odradza się po zamieszaniu wynikającym z upadku starego porządku politycznego – komunizmu. W tej prezentacji skupimy się na osobistych doświadczeniach i obserwacjach. Zwrócimy uwagę na postępy i pozytywne wymiary zmiany (transformacji) w świetle ekspansji Europy i NATO. Poruszymy te kwestie w dwóch skalach – na poziomie międzynarodowym/narodowym, a następnie na poziomie słoweńskiego studium przypadku. Umożliwi nam to omówienie „naturalnego systemu” procesu rozszerzenia i włączenie materiału pomocniczego o charakterze geograficznym, historycznym i społecznym, zgodnie z założeniami Hartshorne’a. Od upadku komunizmu region doświadczył kilku poważnych traumatycznych przeżyć, których intensywność jest różna w zależności od regionu. Prawdopodobnie największego bólu doświadczyła była Jugosławia – szacuje się, że 150 000 osób zginęło, a około 2,5 miliona zostało przesiedlonych w obrębie kraju i poza jego granicami. Pomimo „układu protektorskiego” w Bośni nadal panuje chaos. Gorący punkt, jakim jest Kosowo, nie został jeszcze uspokojony. W niektórych częściach regionu wystąpiły znaczne cierpienia gospodarcze. Każdy kraj „Mitteleuropy” doświadczył w latach 1990-1995 absolutnego załamania gospodarczego; wysoka stopa inflacji, zwiększone nierówności ekonomiczne, wysoki poziom ubóstwa, wzrost przestępczości i inne. Stres ekonomiczny i psychologiczny wpływa na procesy demograficzne. W ostatnich latach sytuacja częściowo zmieniła się na lepsze. Przyjęcie kapitalizmu i demokratycznego systemu politycznego było bolesne, dezorientujące i nadal trwa. Proces demokratyzacji różni się znacznie w poszczególnych krajach regionu, a w niektórych jest zagrożony. Zreformowane partie komunistyczne dokonały „restauracji” w prawie wszystkich krajach – w niektórych zdobywając kontrolę nad rządem, w innych uzyskując silne i wpływowe pozycje, lub w obu przypadkach. Jednak dwa główne procesy zapowiadają przyszłą demokrację, rządy prawa, dobrobyt i ogólną stabilność. Jest to decyzja państw członkowskich Unii Europejskiej i NATO o włączeniu niektórych/kilku państw Pasa Rozproszenia do własnej strefy ochrony i/lub federacji. Państwa narodowe regionu mają tendencję do przestrzegania zasad Agendy 2000 UE ze Słowenią jako jedną z pierwszych!