Eduard Bernstein

Część serii Polityka na temat
Demokracji społecznej.

Prekursorzy

Wieku Oświecenia

Socjalizm utopijny

Rewolucje z 1848 r. 1848

Trade Unionism

Politics

Representative democracy

Labour rights

Civil liberties

Welfare state

Mixed economy

Secularism

Fair trade

Environmental protection

Organizations

Social democratic parties

Socialist International

Party of European Socialists

ITUC

Important figures

Eduard Bernstein

Hjalmar Branting

Friedrich Ebert

Jean Jaurès

Léon Blum

Karl Kautsky

Ignacy Daszyński

Ramsay MacDonald

Clement Attlee

Portal Polityka –

Eduard Bernstein (6 stycznia 1850 -. 18 grudnia 1932) był niemieckim teoretykiem i politykiem socjaldemokratycznym, członkiem SPD i twórcą socjalizmu ewolucyjnego lub reformizmu.

Wraz z odejściem Karola Marksa (1818-1883) i Fryderyka Engelsa, Eduard Bernstein (1850-1932) został uznany za głównego myśliciela socjalistycznego, a w wielu kręgach socjalistycznych za następcę założycieli. W latach po śmierci Engelsa Bernstein przyjął coraz bardziej krytyczną postawę wobec Marksa, poczynając od uznania, że Marksowska przepowiednia o rychłym upadku kapitalizmu zawarta w „Kapitale” stała w ostrej sprzeczności z wyłaniającą się rzeczywistością uprzemysłowionych państw europejskich, w których siły rynkowe zyskiwały na sile, a warunki życia robotników stopniowo się poprawiały. Bernstein odrzucił kluczowe ideologiczne dogmaty Marksa, w tym jego teorie ekonomiczne i materializm dialektyczny. Bernstein doszedł do wniosku, że światopogląd Marksa był bezpodstawny, jednak szanował i wzywał kolegów socjalistów do podtrzymania intencji Marksa, by poprawić warunki życia robotników. Utrzymywał jednak, że gwałtowna rewolucja jest niepotrzebna, a reformę społeczną można przeprowadzić za pomocą urny wyborczej. Opowiadał się za rozszerzeniem praw robotników i zwiększoną interwencją państwa w gospodarkę, ale w kontekście demokratycznego społeczeństwa opartego na rządach prawa. Gdyby demokratyczne poglądy Bernsteina przeważyły nad partyzantami gwałtownej rewolucji, takimi jak Włodzimierz Lenin (1870-1924) i Leon Trocki (1879-1940), represje i ludobójstwo, które charakteryzowały totalitarne państwa komunistyczne, takie jak stalinowska Rosja, Mao Tse-tung|Maoistyczna]] Chiny, Kambodża Pol Pota i Korea Północna mogły być uniknięte. Myśl Bernsteina ukształtowała poglądy dzisiejszej prodemokratycznej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec, Socjalistycznej Partii Francji i Partii Pracy Wielkiej Brytanii, a także wielu innych socjalistycznych partii politycznych. W społeczeństwach postkomunistycznych, komuniści mają tendencję do powrotu w ciągu ostatnich dwóch dekad i przyjąć pro-demokratyczne stanowiska polityczne, które równolegle Bernstein’s.

Life

Bernstein urodził się w Berlinie 6 stycznia 1850 roku. Jego kariera polityczna rozpoczęła się w 1872 roku, kiedy został członkiem Sozialdemokratische Arbeiterpartei, tak zwanej Eisenachers (nazwa od niemieckiego miasta Eisenach). Wraz z Augustem Bebelem i Wilhelmem Liebknechtem przygotował w 1875 roku Einigungsparteitag („kongres partii zjednoczeniowej”) z Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein Lassalle’a w Gocie. Inicjatywa ta była konieczna z powodu ostrego rozłamu, który nastąpił w szeregach socjalistów z powodu nacisku Marksa na rewolucję jako środek do wprowadzenia zmian, co doprowadziło do upadku Pierwszej Międzynarodówki do 1874 roku.

Od 1878 roku Bernstein był prywatnym sekretarzem socjaldemokratycznego patrona Karla Höchberga, pracującego w Zurychu; 1888 roku został wydalony ze Szwajcarii z powodu nacisków Prus i przeniósł się do Londynu, gdzie miał bliski kontakt z Friedrichem Engelsem.

W latach 1880-1890 Bernstein wydawał czasopismo „Sozialdemokrat” („Socjaldemokrata”). W 1881 r. był jednym z autorów Programu Erfurckiego, a w latach 1896-1898 wydał serię artykułów „Probleme des Sozialismus” („Problemy socjalizmu”), które doprowadziły do debaty o rewizjonizmie w SPD. W 1899 r. napisał książkę „Die Vorraussetzungen des Sozialismus und die Aufgaben der Sozialdemokratie” („Przesłanki socjalizmu i zadania socjaldemokracji”). Książka ta stała w ostrej sprzeczności ze stanowiskiem Augusta Bebla, Karla Kautsky’ego i Wilhelma Liebknechta. Esej Róży Luksemburg z 1900 roku „Reforma czy rewolucja?” był również polemiką przeciwko stanowisku Bernsteina.

W 1901 roku powrócił do Niemiec, po zniesieniu zakazu, który uniemożliwiał mu wjazd do kraju, i został posłem do Reichstagu od 1902 do 1918 roku. Wraz z lewym skrzydłem SPD głosował w 1913 r. przeciwko złożeniu projektu zbrojeniowego. Od lipca 1915 r. sprzeciwiał się I wojnie światowej, a w 1917 r. należał do założycieli USPD. Członkiem USPD był do 1919 r., kiedy to ponownie wstąpił do SPD. W latach 1920-1928 Bernstein ponownie zasiadał w Reichstagu. W 1928 r. wycofał się z życia politycznego.

Bernstein zmarł 18 grudnia 1932 r. w Berlinie. Ku jego pamięci umieszczono tablicę pamiątkową przy Bozener Straße 18, Berlin-Schöneberg, gdzie mieszkał od 1918 r. do śmierci.

Widoki

Evolutionary Socialism: A Criticism and Affirmation (1899) była najważniejszą pracą Bernsteina i dotyczyła przede wszystkim obalenia przewidywań Marksa o rychłym upadku kapitalizmu. Bernstein wskazał w niej na proste fakty, które uznał za dowód na to, że przewidywania Marksa się nie sprawdziły: zauważył, że centralizacja przemysłu kapitalistycznego, choć znacząca, nie stała się powszechna, a własność kapitału stała się bardziej, a nie mniej rozproszona. Wskazał też na pewne wady Marksowskiej teorii wartości pracy. Bernstein i jego zwolennicy opowiadali się przeciwko rewolucji społecznej i faworyzowali demokrację jako narzędzie, które doprowadziłoby do socjalizmu.

W swojej całości, analiza Bernsteina tworzyła potężną krytykę marksizmu, co doprowadziło do jego szkalowania przez wielu ortodoksyjnych marksistów. Bernstein pozostał jednak w dużej mierze socjalistą, choć nieortodoksyjnym (był wrogo nastawiony do związków zawodowych i spółdzielni produkcyjnych); wierzył, że socjalizm zostanie osiągnięty poprzez kapitalizm, a nie poprzez jego zniszczenie (w miarę jak prawa będą stopniowo zdobywane przez robotników, ich powody do narzekania będą się zmniejszać, a w konsekwencji zmniejszy się też podstawa rewolucji). Choć Marks twierdził, że wolny handel jest najszybszym spełnieniem systemu kapitalistycznego, a tym samym jego końcem, Bernstein uważał, że protekcjonizm pomaga tylko nielicznym i jest fortschrittsfeindlich (antyprogresywny), ponieważ ma negatywny wpływ na masy. Niemiecki protekcjonizm, argumentował Bernstein, opierał się jedynie na politycznej celowości, izolując Niemcy od świata (zwłaszcza od Wielkiej Brytanii), tworząc autarchię, która doprowadziłaby jedynie do konfliktu między Niemcami a resztą świata.

cytaty

• „Manifest Komunistyczny był słuszny…ale…widzimy jak przywileje kapitalistycznej burżuazji ustępują…przed demokratyczną organizacją….Moim zdaniem…sukces leży w stałym postępie…… a nie w…katastrofalnym krachu.”

Notatki

• Bernstein, Eduard. Cromwell and Communism: Socialism and Democracy in the Great English Revolution. International Specialized Book Service Inc, 1963. ISBN 0714614548
• Bernstein, Eduard. Evolutionary Socialism: A Criticism and Affirmation, Random House, 1961, trade paperback, ISBN 0805200118
• Bernstein, Eduard. My Years of Exile: Reminiscences of a Socialist. Greenwood Publishing Group, 1986. ISBN 0313251142
• Bernstein, Eduard. Selected Writings of Eduard Bernstein, 1900-1921. Prometheus Books, 1996. ISBN 1573923575
• Gay, Peter. The dilemma of democratic socialism: Eduard Bernstein’s challenge to Marx. Octagon Books ISBN 0882548379
• Hulse, James W. Revolutionists in London: a study of five unorthodox Socialists. Clarendon Press, 1970, ISBN 0198271751
• Ramaswamy, S., and Subrata Mukherjee. Eduard Bernstein – His Thoughts and Works: His Life and Works. Deep & Deep Publications, 1998. ISBN 8171007686
• Steger, Manfred B. Quest for Evolutionary Socialism: Eduard Bernstein and Social Democracy. Cambridge University Press, 1997. ISBN 0521582008
• Tudor, Henry, and J. M. Tudor (eds.). Marxism and Social Democracy: The Revisionist Debate, 1896-1898. Cambridge University Press, 1988. ISBN 0521340497

All links retrieved September 25, 2017.

• Eduard Bernstein Internet Archive

.