- EXEGESIS:
- CONTEXT:
- PSALM 104:1 BŁOGOSŁAW JAHWEH, MOJA DUSZA
- PSALM 104:2-4. HE COVERS HIMSELF WITH LIGHT
- PSALM 104:5-9. ON POŁOŻYŁ FUNDAMENTY ZIEMI
- PSALM 104:10-23. NOT IN THE LECTIONARY READING
- PSALM 104:24. HOW MANY ARE YOUR WORKS
- PSALM 104:25-30. JESTEŚMY MORZEM
- PSALM 104:31-32. CHWAŁA Jahwe niech trwa na wieki
- PSALM 104:33-35. I WILL SING PRAISE TO MY GOD
- BIBLIOGRAFIA:
- KOMENTARZE:
- DICTIONARIES, ENCYCLOPEDIAS & LEKSYKONY:
EXEGESIS:
CONTEXT:
Jest to psalm towarzyszący Psalmowi 103. Pierwszy wers obu psalmów jest dokładnie taki sam w języku hebrajskim: i nepes barak yhwh („Duszo moja, chwal/błogosław Jahwe!”). Jednakże Psalm 103 wychwala Jahwe za Jego dzieło odkupienia, a Psalm 104 chwali Go za Jego dzieło stwórcze.
W pierwszych 23 wersetach tego psalmu psalmista włącza wiele elementów z opowiadania o stworzeniu z Księgi Rodzaju. Wspomina:
- Światło (w. 2; zob. Rdz 1,3).
- Niebo (w. 3; zob. Rdz 1,1).
- Wiatr (w. 3-4; zob. Rdz 1,2).
- Głębiny (w. 6; zob. Rdz 1:1).
- Woda pokrywająca góry, a następnie ustępująca (w. 6-9; zob. Rdz 1:9-10).
- Wegetacja (w. 14-16; zob. Rdz 1:11-13).
- Ptaki (w. 17; zob. Rdz 1:20-22).
- Zwierzęta (w. 18-22; zob. Rdz 1:24-25).
- Słońce i księżyc (w. 19-22; zob. Rdz 1:14-18).
- Człowiek (w. 23; zob. Rdz 1, 26-27).
W wersetach 24-32 psalmista zauważa, że twórcze przedsięwzięcia Jahwe są ciągłym procesem, umożliwiającym życie, jakie znamy. Dzięki łasce Jahwe morze jest pełne „niezliczonych istot żywych” (w. 25). Stworzenia otrzymują pokarm z ręki Jahwe (w. 28). Jahwe rodzi nowe życie i czuwa nad ich śmiercią (w. 29-30).
Ostatnie wersety tego psalmu potwierdzają determinację psalmisty, by chwalić Jahwe – by Go błogosławić.
PSALM 104:1 BŁOGOSŁAW JAHWEH, MOJA DUSZA
1 Błogosław Jahwe, duszo moja.
Jahwe, mój Boże, jesteś bardzo wielki.
Jesteś odziany w cześć i majestat.
„Błogosław (hebr.: barak) Jahwe, duszo moja” (hebr.: nepes) (w. 1a). W tym wierszu psalmista napomina raczej siebie niż wspólnotę. Przypomina sobie, że ma błogosławić Jahwe.
Słowo barak (błogosławić) jest blisko spokrewnione z berak (klękać) i berek (kolano). Kiedy psalmista mówi o błogosławieniu Jahwe, słowo barak sugeruje klękanie w hołdzie przed Jahwe jako demonstrację czci i wyraz uwielbienia.
Izraelici używali słowa nefes (dusza) na oznaczenie oddechu, siły ożywiającej, która daje stworzeniu życie – i, przez rozszerzenie, samej żywej istocie.
„Jahwe, mój Boże (hebr. elohim), jesteś bardzo wielki.
Elohim (Bóg) jest liczbą mnogą od el (bóg). Oba mogą odnosić się do jakiegokolwiek boga lub bogów, ale kiedy są używane w odniesieniu do Jahwe, jak w tym wersecie, użycie jest nazywane „intensywną liczbą mnogą” lub „majestatyczną liczbą mnogą”, uznając, że wszystko, co stanowi bóstwo, jest podsumowane w Jahwe.
Psalmista podaje trzy atrybuty Jahwe, które czynią Go godnym pochwały:
- On jest wielki – niezmiernie wielki.
- On jest odziany czcią.
- On jest odziany majestatem.
PSALM 104:2-4. HE COVERS HIMSELF WITH LIGHT
2 On okrywa się światłem jak szatą.
On rozciąga niebiosa jak zasłonę.
3 On układa belki swoich pomieszczeń w wodach.
On czyni chmury swoim rydwanem.
On chodzi na skrzydłach wiatru.
4 On czyni swoich posłańców wiatrami,
swoich sług płomieniami ognia.
Te wersety to jedne z najpiękniejszych wierszy w Biblii. Poezja, oczywiście, przekazuje obrazy poprzez słowa, a te wersety robią to wspaniale.
„On okrywa się światłem jak szatą” (w. 2a). Jeśli lubisz modę, to chciałbyś poznać imię krawca Jahwe. Wyobraź sobie złote nici światła przędzone w tkaninę! Wyobraź sobie garnitur skrojony z mieniącej się tkaniny! Taki jest strój stwórcy Pana.
„Rozciąga On niebiosa jak zasłonę” (w. 2b). Wyobraźmy sobie Jahwe rozwijającego tkaninę nieba od jednego horyzontu do drugiego – tak jak można by rozwinąć wielki pas materiału.
„On układa belki swoich pokoi w wodach” (w. 3a). Na początku wydaje się to sprzeczne z intuicją. Jezus mówił o głupocie budowania na piasku (Mt 7, 26-27). Budowanie na wodzie wydawałoby się jeszcze większą głupotą.
Ale psalmista wyobraża sobie Jahwe kładącego fundamenty swoich prywatnych komnat w wodach ponad niebem (zob. Rdz 1,7-8). Z tej wysokiej grzędy mógł on obserwować całe stworzenie.
„On czyni obłoki swoim rydwanem. Idzie na skrzydłach wiatru” (w. 3b). Uwielbiamy jeździć na nartach, skuterach wodnych, snowboardach i skuterach śnieżnych. Im mniej maszyn jest między nami a wodą lub śniegiem, tym bardziej ekscytująca jest jazda.
Wyobraźmy sobie więc, że możemy wejść na chmurę i wezwać wiatry, aby z dużą prędkością przetransportowały nas po niebie.
„On czyni swoich posłańców wiatrami” (w. 4a). Tak bardzo przyzwyczailiśmy się do telefonów komórkowych, wiadomości tekstowych i e-maili, że używanie wiatrów do przekazywania wiadomości nie wydaje się nam tak przekonujące, jak we wcześniejszych czasach.
W czasach psalmisty nie było niczego natychmiastowego. Wysłanie wiadomości i otrzymanie odpowiedzi mogło trwać dni lub tygodnie – i nie było gwarancji, że adresat wiadomości kiedykolwiek ją zobaczy. Ale Jahwe mógł kierować wiatrami, by niosły jego słowo do odległych miejsc, wiedząc, że spełnią one jego wolę.
„jego słudzy płomienie ognia” (w. 4b).
- Czy tymi sługami byłyby wały błyskawic z towarzyszącymi im grzmotami? (Księga Wyjścia 19:16).
- Czy też jego sługami byłaby siarka i ogień z nieba jako wyrok za grzech? (Rdz 19,24).
- A może byliby płonącym krzewem, który nie został strawiony przez ogień? (Księga Wyjścia 3:2).
- Czy byłby to słup ognia oświetlający drogę podczas nocy na pustyni? (Wj 13:21-22).
- Czy może byłyby one ofiarą całopalną – „ofiarą złożoną w ogniu Jahwe”? (Księga Wyjścia 29:18).
- Czy może ogień miałby na celu sprawdzenie czystości? (Księga Liczb 31:23).
- A może w Horebie byłby ogień, z którego przemawiałby Pan? (Księga Powtórzonego Prawa 4:12).
- Czy byłyby one ogniem pożerającym? (Powtórzonego Prawa 4:24).
Odpowiedź brzmi: „Tak!”. Tak na wszystkie powyższe – i więcej.
PSALM 104:5-9. ON POŁOŻYŁ FUNDAMENTY ZIEMI
5 On położył fundamenty ziemi,
aby nie była poruszona na wieki.
6 Przykrył ją Pan głębinami jak płaszczem.
Wody stanęły ponad górami.
7 Na Twoje upomnienie uciekły.
Na głos Twego gromu odeszli z pośpiechem.
8 Góry się podniosły,
doliny się zapadły,
na miejsce, które im wyznaczyłeś.
9 Wyznaczyłeś granicę, aby nie przeszły;
aby nie obróciły się znowu, aby pokryć ziemię.
W tych wersetach psalmista wyraża zdumienie nad cudami stworzenia Jahwe.
„Położył fundamenty ziemi, aby nie była poruszona na wieki” (w. 5). Czytałem kiedyś książkę napisaną przez człowieka, który pomagał budować stalowy szkielet oryginalnych budynków World Trade Center. Był to wspaniały wysiłek – herkulesowy w zakresie – genialny w wykonaniu.
Mieszkałem w Nowym Jorku i okolicach w latach 1975-1985 – niedługo po tym, jak te budynki zostały ukończone (1973). Widziałem te wieże niezliczoną ilość razy. Zabierałem przyjaciół i rodzinę na wysokie piętro obserwacyjne. Podziwiałem, że ktokolwiek mógł zbudować coś tak wspaniałego.
Ale potem w 2001 roku, oglądałem w telewizji jak samoloty zaatakowały te budynki. Widziałem lejący się z nich dym. Widziałem, jak się zawalają, jeden po drugim. Pamiętam, że czytałem, że w tych budynkach było 50 000 telefonów, ale ani jednego nie znaleziono nietkniętego. Jeśli dobrze pamiętam, nie było nawet kawałka, który można by zidentyfikować jako telefon.
To, co budujemy, jest tymczasowe. W niektórych przypadkach, przestarzałość jest zaplanowana (jak w samochodach lub stylach ubrań). W innych przypadkach, ćma i rdza wykonują swoją pracę, aby zniweczyć nasze wysiłki.
Ale psalmista doświadczył trwałości ucieleśnionej w świecie, na którym mocno postawił swoje stopy. Wierzy, że nic nie poruszy go na zawsze.
Pan objawi prorokowi Izajaszowi inną wizję. „Bo oto Ja stwarzam nowe niebiosa i nową ziemię; a dawne rzeczy nie będą pamiętane, ani na myśl nie przyjdą” (Iz 65,17). Nowe niebo i ziemia przywrócą raj pierwotnego stworzenia. W nich zamieszka sprawiedliwość (2 Piotra 3:13).
Ale to nie przekreśla trwałości stworzenia Jahwe. Pozostanie ono nienaruszone, dopóki On nie uzna, że jego odnowa jest całkowita.
„Okryłeś je głębinami jak płaszczem. Wody stanęły ponad górami. Na Twoje upomnienie uciekły. Na głos twego grzmotu odeszły. Góry się podniosły, doliny się zapadły, na miejsce, które im wyznaczyłeś” (w. 6-8). Wersety te przypominają Księgę Rodzaju 1,9-10, w której Bóg zebrał wody, aby powstała sucha ziemia.
Ale nie chodzi o to, co się stało, ale o cud tego wydarzenia. Na słowo Boga stał się cud.
„Wyznaczyłeś granicę, aby nie przeszły; aby nie zawróciły, aby zakryły ziemię” (w. 9). Przypomina to słowa Pana, gdy pytał, gdzie był Hiob, gdy Jahwe założył fundamenty świata – i „zamknął morze drzwiami” – i „wyznaczył mu moją granicę, postawił kraty i drzwi, i powiedział: 'Tutaj możesz przyjść, ale nie dalej. Tu będą zatrzymane twoje dumne fale?” (Hiob 38:8-11).
Przywołuje również na myśl historię Noego i potopu – i przymierze, które Jahwe zawarł, aby nigdy więcej nie odcinać całego ciała wodami potopu (Rdz 9:8-17).
PSALM 104:10-23. NOT IN THE LECTIONARY READING
The verses are not in the lectionary reading, but I am including them (without commentary) for your convenience.
10 He sends forth springs into the valleys.
Biegną one między górami.
11 Dają pić wszelkiemu zwierzęciu polnemu.
Dzikie osły gaszą swe pragnienie.
12 Ptaki nieba gnieżdżą się przy nich.
Śpiewają wśród gałęzi.
13 On nawadnia góry ze swoich pokoi.
Ziemia jest wypełniona owocem twoich dzieł.
14 On sprawia, że rośnie trawa dla zwierząt gospodarskich,
i rośliny dla człowieka, aby je uprawiał,
aby mógł wydobyć pokarm z ziemi:
15 wino, które rozwesela serce człowieka,
olej, aby zajaśniało jego oblicze,
i chleb, który umacnia serce człowieka.
16 drzewa Jahwe są dobrze nawodnione,
cedry Libanu, które zasadził;
17 gdzie ptaki robią swoje gniazda.
Bocian robi sobie dom w jodłach.
18 Wysokie góry są dla dzikich kóz.
Skały są schronieniem dla borsuków skalnych.
19 On wyznaczył księżyc na pory roku.
Słońce wie, kiedy ma zachodzić.
20 Ty tworzysz ciemność i jest noc,
w której grasują wszystkie zwierzęta leśne.
21 Młode lwy ryczą za swoją zdobyczą,
i szukają swego pożywienia u Boga.
22 Słońce wschodzi, a one odchodzą,
i kładą się w swoich norach.
23 Człowiek wychodzi do swojej pracy,
do swojej pracy aż do wieczora.
PSALM 104:24. HOW MANY ARE YOUR WORKS
24 Jahwe, jak liczne są Twoje dzieła!
W mądrości uczyniłeś je wszystkie.
Ziemia jest pełna Twoich bogactw.
„Jahwe, jak liczne są Twoje dzieła!” (w. 24a).
- Gdy myślimy o dziełach Jahwe, pierwszą rzeczą, która przychodzi nam na myśl, jest stworzenie opowiedziane w Księdze Rodzaju 1:1 – 2:4 – ale to był zaledwie początek.
- Psalmista z pewnością uznał Exodus za jedno z największych dzieł Jahwe. Exodus wymagał nie tylko uwolnienia Izraela z niewoli egipskiej, ale także ochrony Izraela przed światowej klasy armią faraona i podtrzymania Izraela przez czterdzieści lat wędrówki po pustyni.
- Innym potężnym dziełem było umożliwienie Izraelowi objęcia w posiadanie Ziemi Obiecanej.
- Innym potężnym dziełem było wzbudzenie Cyrusa, który pozwolił Izraelitom powrócić do Jerozolimy.
- Innym potężnym dziełem było zainspirowanie mężczyzn do napisania pism świętych.Produkt końcowy, napisany przez wiele wieków przez różnych autorów, jest zadziwiająco spójny.
- Wiele historii opowiada o Izraelu, który zwyciężył wbrew wielkim przeciwnościom. Natychmiast przychodzą na myśl historie Dawida zabijającego Goliata oraz Gideona i jego małej grupy wojowników.
- Jahwe zaangażował się w wiele mniej znanych dzieł – o mężczyznach i kobietach uzdolnionych do dokonywania wielkich rzeczy – o gatunkach stworzonych i wyłowionych – o górach wynurzających się z morza i pustyniach kwitnących – o zaćmieniach słońca i zorzach polarnych – o starych gwiazdach umierających i nowych tworzących się.
- Ile gatunków drzew stworzył Jahwe? Ile traw? Ile jadalnych zbóż? Ile ptaków? Ile ryb? Ile owadów? Ile energii Jahwe zmagazynował pod powierzchnią ziemi w postaci węgla, gazu, ropy naftowej, pożarów wulkanicznych i gorących źródeł? Lista ta ciągnie się w nieskończoność.
„W mądrości (hebr. hokmah) uczyniłeś je wszystkie” (w. 24b). Stary Testament okazuje wielki szacunek dla mądrości (hokmah). Mądrość obejmuje wiedzę, doświadczenie i spryt uliczny. Mądrość obejmuje również dyscypliny osobiste, takie jak roztropność i dyskrecja. Połączenie wiedzy, doświadczenia i osobistej dyscypliny umożliwia mądre podejmowanie decyzji i załatwianie spraw przy minimalnym zamieszaniu.
Werset ten mówi, że Jahwe działał mądrze we wszystkich swoich twórczych przedsięwzięciach – włączył mądrość do stworzenia każdej cząsteczki wszechświata – do stworzenia każdej istoty, wielkiej i małej. Pani Mądrość była obecna przed stworzeniem – i była partnerem na każdym etapie procesu twórczego (Przysłów 8:22-31).
„Ziemia jest pełna twoich bogactw” (w. 24c). Morza są pełne życia morskiego, z których wiele nadaje się do jedzenia. Dno morskie jest zaśmiecone modułami manganu i innymi skarbami. Pod dnem morskim leży wielkie bogactwo gazu, ropy i minerałów.
Bogactwa na lądzie są jeszcze większe. Bogata glina. Złoto i srebro. Węgiel, gaz, ropa. Żelazo i inne metale. Minerały ziem rzadkich. Trawy, krzewy, drzewa. Ludzie. Słonie, lwy, tygrysy, aligatory, węże, psy, koty, ptaki. Mikroby.
Nawet powietrze jest cenne. Nie tylko nim oddychamy, ale używamy go do wytwarzania energii elektrycznej. Wspiera ono podróże lotnicze.
I wtedy, oczywiście, jest Układ Słoneczny. Bez słońca natychmiast byśmy zamarzli. Słońce oświetla nasze dni, a księżyc i gwiazdy nasze noce. Ale co więcej, stanowią one Boże dzieło sztuki na ciemnym gobelinie nieba – wykonane dla naszego zachwytu i radości.
Kosmos wspiera satelity, które zasilają nasze GPS-y i telefony komórkowe – oraz monitorują zużycie wody i rolnictwo.
Pomyśl o bogactwach, które odkryliśmy w ostatnim stuleciu i wyobraź sobie bogactwa, które odkryjemy w następnym stuleciu. Kiedy to zrobisz, pamiętaj, że Bóg umieścił wszystkie te bogactwa na samym początku.
PSALM 104:25-30. JESTEŚMY MORZEM
W tych wersetach psalmista opowiada o cudach mórz – o stworzeniach, które Jahwe tam stworzył – o postanowieniach Jahwe dotyczących ich dobrobytu – o ich zależności od Jahwe – oraz o nieustannej działalności twórczej, która trwa nawet w chwili, gdy psalmista pisze te słowa.
25 Jest morze, wielkie i szerokie,
w którym są niezliczone istoty żywe,
zarówno małe, jak i duże zwierzęta.
26 Tam płyną okręty,
i lewiatan, którego utworzyłeś, aby się tam bawił.
27 Te wszystkie czekają na ciebie,
abyś dał im pożywienie w odpowiednim czasie.
28 Dajesz im; oni zbierają.
Otwierasz swoją rękę; oni są zadowoleni z dobra.
29 Ukrywasz swoje oblicze: są utrudzeni;
odbierasz im oddech: umierają i wracają do prochu.
30 Zsyłasz swego Ducha: są stworzeni.
Ty odnawiasz oblicze ziemi.
„Tam jest morze, wielkie i szerokie, w którym są niezliczone istoty żywe” (w. 25a). Z Wielkim Morzem (Śródziemnym) tworzącym zachodnią granicę Izraela, Izraelici byli całkiem świadomi ogromnej szerokości i rozległości mórz.
Wyciągnęli oni wiele ryb z morza swoimi sieciami i często znajdowali nieznane im ryby i inne stworzenia wraz z ich pożytecznymi zbiorami. Morza nigdy nie wydawały się suche od ryb (kalambury zamierzone). Jahwe hojnie zaopatrywał stworzenia morskie, a te z kolei hojnie zaopatrywały ludzi żyjących w pobliżu mórz.
„zarówno małe, jak i duże zwierzęta” (w. 25b). Bez mikroskopu psalmista nie zdałby sobie sprawy z pełnego zakresu tego stwierdzenia. Jeśli chodzi o liczbę, wiele morskich stworzeń jest niewidocznych gołym okiem. Plankton (niektóre widoczne gołym okiem, a inne nie) jest źródłem pożywienia dla większych stworzeń morskich – w tym wielorybów, dla których kryl (odmiana planktonu) jest głównym źródłem pożywienia.
„Tam płyną statki i lewiatan (hebr. liwyatan), którego utworzyłeś, aby się tam bawił” (w. 26). Wiemy o statkach pływających po morzach, ale co do lewiatana mamy mniejszą pewność.
- W wersecie tym Lewiatan przedstawiony jest jako rozbrykane stworzenie morskie.
- Job 41:1 pyta, czy można „wyciągnąć Lewiatana haczykiem na ryby”, pozostawiając wrażenie, że chodzi o bardzo duże stworzenie morskie, być może wieloryba.
- Psalm 74 mówi o Bogu rozbijającym „głowy potworów morskich w wodach” (w. 13) i rozbijającym „głowy Lewiatana na kawałki. Dałeś go jako pokarm ludziom i stworzeniom pustynnym” (w. 14).
- Izajasz 27:1 mówi o ukaraniu przez Jahwe Lewiatana, węża poskręcanego i uciekającego. W tym samym wersecie mówi o tym, że Jahwe zabił „smoka, który jest w morzu”. Bliskość sugeruje, że wąż i smok są synonimami.
W każdym razie, bycie sparowanym z okrętami w tym wersecie prowadzi nas do myślenia, że Lewiatan był dużym i groźnym stworzeniem morskim.
„Wszystkie one czekają na ciebie, abyś dał im pokarm we właściwym czasie” (w. 27).
„Niezliczone istoty żywe” oraz „małe i duże zwierzęta” z wersetu 25 czekają na Jahwe, aby mógł je nakarmić. To samo dotyczy lewiatana z wersetu 26 i okrętów z tego samego wersetu.
Dajesz im, a oni zbierają. Otwierasz swoją rękę; oni są zadowoleni z dobra” (w. 28). Każdy, kto rzucał okruchy chleba na wodę, aby nakarmić ryby, będzie znał ten obraz. Wkrótce rozchodzi się wieść, że chleb jest dostępny, a ryby gromadzą się, aby się nim nasycić. To jest jak rzucanie okruchów chleba gołębiom. Podaż okruchów chleba może być ograniczona, ale podaż gołębi jest wieczna.
„Ukrywasz twarz: są utrudzeni; odbierasz im oddech: umierają i wracają do prochu” (w. 29). „Ukryj twarz” to kryptonim oznaczający odwrócenie się od drugiej istoty. Kiedy Jahwe ukrywa swoją twarz, obiekt jego gniewu znajdzie się w samotności – utrudzony – bez tchu. Pozbawienie się Jahwe jest równoznaczne ze śmiercią – fizyczną, duchową lub obiema tymi rzeczami.
„Zsyłasz swego Ducha (hebr. ruah): są stworzeni. Ty odnawiasz oblicze ziemi” (hebr. 'adamah) (w. 30). Ten werset jest powodem, dla którego ten psalm jest używany w lekcjonarzu w dniu Pięćdziesiątnicy (przez wszystkie trzy lata).
Hebrajskie słowo ruah oznacza ducha, wiatr lub oddech – podobnie jak greckie słowo pneuma, często używane w Nowym Testamencie, oznaczające ducha lub wiatr. Duch (lub tchnienie) Jahwe jest Jego narzędziem stworzenia i odnowy.
Przywołuje to na myśl Księgę Rodzaju 2:7, która mówi: „Jahwe Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia; i stał się człowiek duszą żyjącą.”
Słowo 'adamah (ziemia) oznacza brud, ziemię lub glinę. Może być rozszerzone, aby oznaczać planetę, jak w „królowie ziemi (’adamah) poniżej” (Izajasz 24:21) i „wszystkie klany ziemi” (’adamah) (Amos 3:2).
W jego wersecie, zarówno wąska definicja (brud, ziemia, lub glina) i szersza definicja (planeta Ziemia) byłaby prawdziwa. Jahwe odnawia glebę – i planetę.
PSALM 104:31-32. CHWAŁA Jahwe niech trwa na wieki
31 Niech chwała Jahwe trwa na wieki.
Niech się Jahwe raduje z dzieł swoich.
32 On patrzy na ziemię, a ona drży.
On dotyka gór, a one dymią.
„Niech chwała (hebr. kabod) Jahwe trwa na wieki” (w. 31a). Słowo „chwała” (kabod) jest używane w Biblii na określenie różnych wspaniałych rzeczy – ale przede wszystkim chwały Bożej – aury związanej z wyglądem Boga, która objawia Boży majestat.
Psalmista prosi, aby chwała Jahwe trwała na wieki. To jest w zasadzie oczywiste, ponieważ nic nie umniejszy chwały Jahwe. Jednak wypowiedź psalmisty jest wyrazem jego wiary w Jahwe i wdzięczności za Jego dzieła.
„Niech Jahwe raduje się swoimi dziełami” (w. 31b). Psalmista raduje się z dzieł Jahwe i wyraża nadzieję, że Jahwe również będzie tak czynił. Jahwe powinien być w stanie to uczynić, ponieważ szóstego dnia stworzenia obejrzał wszystko, co uczynił, i ogłosił, że jest „bardzo dobre” (Rdz 1, 31) – na tyle kompletne, że mógł wziąć następny dzień wolny (Rdz 2, 1).
„Patrzy na ziemię, a ona drży.
Dotyka gór, a one dymią” (w. 32). Wystarczy spojrzenie Jahwe, by wywołać trzęsienie ziemi – a dotknięcie uwolni wulkan.
PSALM 104:33-35. I WILL SING PRAISE TO MY GOD
33 I will sing to Yahweh as long as I live.
Będę śpiewał chwałę mojemu Bogu, dopóki będę miał jakąkolwiek istotę.
34 Niech wasze rozmyślanie będzie dla Niego słodkie.
Będę się radował w Jahwe.
35 Niech grzesznicy zostaną pochłonięci z ziemi.
Niech nie będzie więcej bezbożnych.
Błogosław Jahwe, duszo moja.
Chwalcie Jah!
„Będę śpiewał Jahwe, dopóki żyję. Będę śpiewał chwałę mojemu Bogu, póki jeszcze żyję” (w. 33). Psalmista zmierza do konkluzji, ślubując, że będzie śpiewał chwałę Jahwe przez resztę swojego życia.
„Niech twoje rozmyślanie będzie dla Niego słodkie. Będę się radował w Jahwe” (w. 34). Tak jak dajemy prezent w nadziei, że obdarowany uzna go za miły, tak też psalmista daje swoją pieśń w nadziei, że będzie ona miła Jahwe. Tak jak my znajdujemy przyjemność w dawaniu daru, tak i psalmista raduje się z tego, któremu zadedykował swoją pieśń pochwalną.
„Niech grzesznicy zostaną usunięci (hebr. tamam) z ziemi. Niech nie będzie więcej bezbożnych” (w. 35a). W radiofonii mówi się o dysonansowej piosence „łamiącej dźwięk”. W klasycznej stacji, piosenka country złamałaby dźwięk – i na odwrót. Nadawcy dążą do spójności.
Na pierwszy rzut oka, ten werset łamie brzmienie tego psalmu. Wszystko, co psalmista powiedział do tego momentu, jest uroczyste w tonie. Psalmista śpiewa. On chwali. Opowiada o cudownych rzeczach. Mówi z podziwem o potężnej mocy Jahwe. Raduje się z majestatycznego stworzenia Jahwe.
A potem życzy sobie, aby grzesznicy zostali pochłonięci (tamam). Słowo tamam (consumed) oznacza zakończyć lub zakończyć. Psalmista ma nadzieję, że grzesznicy znikną – przestaną istnieć.
W wersetach 35bc psalmista powraca do swojego tematu błogosławienia i wychwalania Jahwe – ale werset 35a przerywa brzmienie – wprowadza obcy element do pieśni pochwalnej. Wydaje się on nie na miejscu.
Czy ktoś wślizgnął się do komnat psalmisty w środku nocy i dodał ten smak trucizny? Myślę, że nie. Psalmista napisał tę pieśń, aby uczcić Jahwe i jego wspaniałe stworzenie – ale jest świadomy, że niegodziwi ludzie zbezcześcili wielkie płótno Jahwe i wzięli młotek do pięknej rzeźby Jahwe.
Psalmista jest urażony tymi zniewagami i chce, aby Boże stworzenie zostało przywrócone do doskonałości. Nie może się to stać, jeśli niegodziwi ludzie pozostaną wolni, aby wykonywać swoje nikczemne dzieła – dlatego psalmista chce, aby grzesznicy zostali usunięci ze sceny, aby już nigdy nie mogli zrujnować tego, co Bóg stworzył. Zgadzam się z tym. Jeszcze kilka lat temu z radością ofiarowałbym jednego z moich sąsiadów.
Ale psalmista nie przyjmuje do wiadomości, że wszyscy jesteśmy grzesznikami i wszyscy uczestniczyliśmy w niszczeniu Bożego dzieła (Rz 3:23). Chociaż możemy pragnąć, aby Bóg usunął ze sceny kolejnego grzesznika, musimy uznać potrzebę miłosierdzia – zarówno dla nas samych, jak i dla innych.
„Błogosław Jahwe, duszo moja” (w. 35b). Jest to powtórzenie pierwszego wiersza tego psalmu. Zob. komentarz do wersetu 1 powyżej.
„Chwalcie Jah!” (hebr.: yah) (w. 35c). Hebrajskie słowo yah jest skróconą formą Yahweh (imię Boga, często tłumaczone „Pan”.) Znajduje się dwa razy w Księdze Wyjścia (15:2; 17:16), raz w Księdze Izajasza (38:11), i wiele razy w Psalmach.
CYTATY SKRYPTÓW pochodzą z World English Bible (WEB), domeny publicznej (bez praw autorskich) nowoczesne angielskie tłumaczenie Pisma Świętego. World English Bible opiera się na American Standard Version (ASV) Biblii, Starym Testamencie Biblia Hebraica Stutgartensa i Nowym Testamencie Greek Majority Text. ASV, która jest również w domenie publicznej ze względu na wygasłe prawa autorskie, była bardzo dobrym tłumaczeniem, ale zawierała wiele archaicznych słów (hast, shineth, etc.), które WEB uaktualniła.
BIBLIOGRAFIA:
KOMENTARZE:
Allen, Leslie C., Word Biblical Commentary: Psalms 101-150 (Waco: Word Books, 1983)
Anderson, A.A., The New Century Bible Commentary: Psalms 73-150 (Grand Rapids: Eerdmans, 1972)
Broyles, Craig C., New International Biblical Commentary: Psalms (Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers, 1999
Brueggemann, Walter, The Message of the Psalms A Theological Commentary (Minneapolis: Augsburg Press, 1984)
Clifford, Richard J., Abingdon Old Testament Commentaries: Psalms 73-150 (Nashville: Abingdon Press, 2003)
DeClaisse-Walford, Nancy; Jacobson, Rolf A.; Tanner, Beth Laneel, The New International Commentary on the Old Testament: The Book of Psalms (Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing Co., 2014)
Gower, Ralph, The New Manners and Customs of Bible Times (Chicago: Moody Press, 1987)
Kidner, Derek, Tyndale Old Testament Commentaries: Psalms 73-150, Vol. 14b (Downers Grove, Illinois: Inter-Varsity Press, 1973)
Limburg, James, Westminster Bible Companion: Psalms (Louisville: Westminster John Knox Press, 2000
Mays, James Luther, Interpretation: Psalms (Louisville: John Knox, 1994)
McCann, J. Clinton, Jr, The New Interpreter’s Bible: The Book of Psalms, Vol. 4 (Nashville: Abingdon Press, 1996)
Ross, Allen P., A Commentary on the Psalms, 90-150, Vol. 3 (Grand Rapids: Kregel Publications, 2016)
Waltner, James H., Believers Church Bible Commentary: Psalms (Scottdale, Pennsylvania: Herald Press, 2006)
DICTIONARIES, ENCYCLOPEDIAS & LEKSYKONY:
Baker, Warren (ed.), The Complete WordStudy Old Testament (Chattanooga; AMG Publishers, 1994)
Baker, Warren and Carpenter, Eugene, The Complete WordStudy Dictionary: Old Testament (Chattanooga: AMG Publishers, 2003)
Bromiley, Geoffrey (redaktor naczelny), The International Standard Bible Encyclopedia, Revised, 4 vols. (Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company, 1979-1988)
Brown, Francis; Driver, S.R.; and Briggs, Charles A., The Brown-Driver-Briggs Hebrew and English Lexicon (Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers, 1906, 2004)
Doniach, N.S. and Kahane, Ahuvia, The Oxford English-Hebrew Dictionary (Oxford University Press, 1998)
Fohrer, Georg, Hebrew & Aramaic Dictionary of the Old Testament (SCM Press, 2012)
Freedman, David Noel (red.), The Anchor Yale Bible Dictionary, 6 vol. (New Haven: Yale University Press, 2007)
Freedman, David Noel (ed.), Eerdmans Dictionary of the Bible (Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Co., 2000)
Mounce, William D., (ed.), Mounce’s Complete Expository Dictionary of Old and New Testament Words (Grand Rapids: Zondervan, 2006)
Renn, Stephen D., Expository Dictionary of Biblical Words: Word Studies for Key English Bible Words Based on the Hebrew and Greek Texts (Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers, Inc., 2005)
Richards, Lawrence O., Encyclopedia of Bible Words (Zondervan, 1985, 1991)
Sakenfeld, Katharine Doob (red.), The New Interpreter’s Dictionary of the Bible, 5 vol. (Nashville: Abingdon Press, 2006-2009)
VanGemeren, Willem A. (redaktor naczelny), New International Dictionary of Old Testament Theology & Exegesis, 5 vol., (Grand Rapids: Zondervan, 1997)
.