Wczesna historiaEdit
Badania archeologiczne przeprowadzone we wschodniej Legnicy pod koniec lat 70. XX w. wykazały istnienie odlewni brązu i grobów trzech hutników. Znalezisko wskazuje na przedział czasowy ok. 1000 r. p.n.e.
Osada ludności kultury łużyckiej istniała w VIII w. p.n.e. Po najazdach Celtów spoza dorzecza górnego Dunaju, na teren Legnicy i północnego przedgórza Sudetów przeniknęli celtyccy osadnicy i kupcy.
Tacyt i Ptolemeusz odnotowali istnienie na tym terenie starożytnego narodu Lugiów (Lygii) i wspomnieli o ich mieście Lugidunum, które przypisano zarówno Legnicy, jak i Głogowowi.
Słowiańska gmina i wczesna PolskaEdit
Słowiańskie plemiona Lechitów przeniosły się na te tereny w VIII wieku.
Pierwsza oficjalna wzmianka o mieście pojawiła się w kronikach z 1004 roku, choć osadnictwo datuje się na VII wiek. Badania dendrochronologiczne dowodzą, że za panowania Mieszka I powstał tu nowy gród obronny w stylu typowym dla wczesnych Piastów. Wzmiankowana jest w 1149 r., kiedy to wysoki książę Polski Bolesław IV Kędzierzawy ufundował kaplicę przy klasztorze św. Legnica była najbardziej prawdopodobnym miejscem pobytu Bolesława i stała się rezydencją wysokich książąt Polski w 1163 r. i była siedzibą księstwa rządzonego od 1248 r. do 1675 r.
Legnica zasłynęła z bitwy, która rozegrała się na Legnickim Polu w pobliżu miasta 9 kwietnia 1241 r. podczas pierwszego najazdu Mongołów na Polskę. Chrześcijańskie wojska polskiego księcia śląskiego Henryka II Pobożnego, wspierane przez feudalną szlachtę, w skład której oprócz Polaków wchodzili także bawarscy górnicy i ordy wojskowe oraz oddziały czeskie, zostały zdecydowanie pokonane przez Mongołów. Mongołowie zabili Henryka i zniszczyli jego siły, po czym skierowali się na południe, by połączyć się z resztą armii mongolskich, które masowo gromadziły się na Równinie Mohi na Węgrzech przez Morawy przeciwko koalicji króla Beli IV i jego wojsk oraz sprzymierzonych z Belą Kipczaków.
Po wojnie, mimo to, miasto szybko się rozwijało. W 1258 r. przy kościele św. Piotra założono szkołę parafialną, prawdopodobnie pierwszą tego typu w Polsce. Około 1278 r. klasztor dominikanów ufundował Bolesław II Rogatka, który został w nim pochowany jako jedyny monarcha Polski pochowany w Legnicy. Już w 1300 r. istniała w Legnicy rada miejska. Książę Bolesław III Szczodry w latach 1314 i 1318 nadał nowe przywileje handlowe i zezwolił na budowę ratusza, a w 1337 r. wybudowano pierwsze wodociągi. W latach 1327-1380 na miejscu starego kościoła wzniesiono nowy, gotycki kościół św. Piotra (dzisiejsza katedra), który od tego czasu jest jednym z zabytków Legnicy. Również w XIV w. wzniesiono mury miejskie. W 1345 r. w miejscowej mennicy wyprodukowano pierwsze monety. W 1374 r. założono cech garncarzy, jako jeden z najstarszych na Śląsku. W 1390 r. w Legnicy zmarła królowa konsorta Polski Jadwiga Sagan i została pochowana w miejscowej kolegiacie, która nie zachowała się do dziś.
Księstwo legnickieEdit
Jako stolica Księstwa Legnickiego na początku XIV wieku, Legnica była jednym z najważniejszych miast Europy Środkowej, liczącym blisko 16 000 mieszkańców. Miasto zaczęło się szybko rozrastać po odkryciu złota w rzece Kaczawie pomiędzy Legnicą a Złotoryją (Goldberg).Niestety, takie tempo wzrostu nie może być długo utrzymane. Wkrótce po tym, jak miasto osiągnęło maksymalny przyrost ludności, drewniane budynki, które zostały wzniesione w okresie szybkiego rozwoju, zostały zdewastowane przez ogromny pożar. Pożar zmniejszył liczbę mieszkańców miasta i zahamował dalszy znaczący rozwój na wiele dziesięcioleci.
Legnica, wraz z innymi śląskimi księstwami, stała się w XIV wieku wasalem Królestwa Czeskiego i została włączona do wieloetnicznego Świętego Cesarstwa Rzymskiego, pozostając jednak pod rządami lokalnych książąt z polskiej dynastii Piastów. W 1454 r. lokalny bunt sprawił, że Legnica nie dostała się pod bezpośrednie panowanie królów czeskich. W 1505 r. książę legnicki Fryderyk II spotkał się w Legnicy z księciem pobliskiego Głogowa, Zygmuntem I Starym, przyszłym królem Polski.
Już w 1522 r. w księstwie wprowadzono reformację protestancką, a ludność stała się luterańska. W 1526 r. założono w Legnicy protestancki uniwersytet, który jednak w 1529 r. został zamknięty. W 1528 r. powstała w Legnicy pierwsza drukarnia. Po śmierci króla Węgier i Czech Ludwika II w Mohács w 1526 r. Legnica stała się lennem austriackiej monarchii Habsburgów. Pierwszą mapę Śląska sporządził syn rodaka, Martin Helwig. Miasto ucierpiało podczas wojny trzydziestoletniej. W 1633 r. wybuchła epidemia dżumy, a w 1634 r. wojska austriackie zniszczyły przedmieścia.
W 1668 r. książę legnicki Chrystian zgłosił swoją kandydaturę do tronu polskiego, jednak w polsko-litewskiej elekcji królewskiej w 1669 r. nie został wybrany na króla. W 1676 r. Legnica przeszła pod bezpośrednie panowanie Habsburgów po śmierci ostatniego piastowskiego księcia śląskiego i ostatniego piastowskiego księcia w ogóle, Jerzego Wilhelma (syna księcia Chrystiana), mimo wcześniejszego paktu o dziedziczeniu przez Brandenburgię i Śląsk, na mocy którego miała przypaść Brandenburgii. Ostatni książę piastowski został pochowany w kościele św. Jana w Legnicy w 1676 r.
XVIII i XIX wiekEdit
Śląska arystokracja kształciła się w założonej na początku XVIII w. Liegnitz Ritter-Akademie. W XVIII wieku przez miasto przebiegał jeden z dwóch głównych szlaków łączących Warszawę z Dreznem, którym wielokrotnie podróżowali królowie Polski August II Mocny i August III. Z tego okresu pochodzi pocztowy kamień milowy króla Augusta II.
W 1742 r. większość Śląska, w tym Liegnitz, stała się częścią Królestwa Prus po pokonaniu Austrii przez króla Fryderyka Wielkiego w wojnie o sukcesję austriacką. W 1760 r., podczas wojny siedmioletniej, Liegnitz było miejscem bitwy pod Liegnitz, w której wojska Fryderyka pokonały armię austriacką dowodzoną przez Laudona.
Podczas wojen napoleońskich i polskich walk narodowowyzwoleńczych w 1807 r. w mieście stacjonowali polscy ułani, a w 1813 r. Prusacy pod wodzą feldmarszałka Blüchera pokonali w pobliskiej bitwie pod Katzbach (Kaczawą) francuskie siły MacDonalda. Po reorganizacji administracyjnej państwa pruskiego po Kongresie Wiedeńskim, 1 maja 1816 roku Liegnitz i okoliczne tereny (Landkreis Liegnitz) zostały włączone do Regierungsbezirk (okręg administracyjny) Liegnitz, w ramach Prowincji Śląskiej. W 1871 roku, podczas zjednoczenia Niemiec, miasto wraz z resztą Prus stało się częścią Cesarstwa Niemieckiego. W dniu 1 stycznia 1874 roku Liegnitz stało się trzecim miastem na Dolnym Śląsku (po Breslau i Görlitz), które zostało podniesione do rangi powiatu miejskiego, chociaż starosta okolicznego powiatu Liegnitz nadal miał swoją siedzibę w mieście. W jego garnizonie wojskowym stacjonował Königsgrenadier-Regiment Nr. 7, jednostka wojskowa złożona prawie wyłącznie z polskich żołnierzy.
XX wiekEdit
Spis ludności z 1910 roku wykazał, że Liegnitz zamieszkiwało 95,86% Niemców, 0,15% Niemców i Polaków, 1,27% Polaków, 2,26% Wendów i 0,19% Czechów. W dniu 1 kwietnia 1937 roku do granic miasta włączono części gmin powiatu Liegnitz: Alt Beckern (Piekary), Groß Beckern (Piekary Wielkie), Hummel, Liegnitzer Vorwerke, Pfaffendorf (Piątnica) i Prinkendorf (Przybków). Po zakończeniu I wojny światowej na mocy traktatu wersalskiego Liegnitz należało w latach 1919-1938 do nowo utworzonego województwa dolnośląskiego, w latach 1938-1941 do województwa śląskiego, a w latach 1941-1945 ponownie do województwa dolnośląskiego. Po dojściu do władzy w Niemczech partii nazistowskiej już w 1933 r. zarządzono bojkot miejscowych lokali żydowskich, w czasie Nocy Kryształowej w 1938 r. spalono synagogę, a w 1939 r. sterroryzowano i prześladowano miejscową ludność polską. W mieście funkcjonowało hitlerowskie więzienie sądowe z podobozem pracy przymusowej. W czasie II wojny światowej Niemcy utworzyli w mieście dwa obozy pracy przymusowej, a także dwa podobozy pracy jenieckiej obozu jenieckiego w Żaganiu (wówczas Sagan) oraz jeden podobóz pracy obozu jenieckiego Stalag VIII-A w Zgorzelcu (wówczas Görlitz).
Po klęsce Niemiec hitlerowskich w czasie II wojny światowej, Liegnitz i cały Śląsk na wschód od Nysy został wstępnie przekazany Polsce po konferencji poczdamskiej w 1945 roku. W latach 1945-1947 polski reżim komunistyczny wypędził z miasta całą ludność wiejską.
Miasto zostało ponownie zaludnione przez Polaków, z których część została wypędzona z przedwojennej wschodniej Polski po jej aneksji przez Związek Radziecki. Również Grecy, uchodźcy z greckiej wojny domowej, osiedlili się w Legnicy w 1950 roku. Ponieważ średniowieczna polska nazwa Lignica została uznana za archaiczną, miasto zostało przemianowane na Legnicę. Przeniesienie do Polski ustalone w Poczdamie w 1945 r. zostało oficjalnie uznane przez Niemcy Wschodnie w 1950 r., przez Niemcy Zachodnie pod przewodnictwem kanclerza Willy Brandta w Traktacie Warszawskim podpisanym w 1970 r., a ostatecznie przez zjednoczone Niemcy w Porozumieniu Dwa Plus Cztery w 1990 r. W 1990 roku z przedwojennych mieszkańców Liegnitz pozostała już tylko garstka spolonizowanych Niemców, którzy zamieszkiwali miasto przed 1945 rokiem. W 2010 r. miasto obchodziło 65. rocznicę „powrotu Legnicy do Polski” i jej wyzwolenia od nazistów.
Miasto zostało tylko częściowo zniszczone podczas II wojny światowej. W czerwcu 1945 r. Legnica była krótko stolicą województwa dolnośląskiego (wrocławskiego), po przeniesieniu tam administracji z Trzebnicy, a przed ostatecznym przeniesieniem jej do Wrocławia. W 1947 r. otwarto Bibliotekę Miejską, w 1948 r. powstała fabryka fortepianów, a w latach 1951-1959 wybudowano w Legnicy pierwszą w Polsce hutę miedzi. Po 1965 r. wyburzono większość zachowanej starówki z kamienicami, zlikwidowano historyczny układ urbanistyczny, a miasto odbudowano w nowoczesnej formie.
Od 1945 do 1990 r., w okresie zimnej wojny, w mieście znajdowała się kwatera główna wojsk radzieckich w Polsce, tzw. Północna Grupa Wojsk. Fakt ten wywarł duży wpływ na życie miasta. Przez większą część tego okresu miasto było podzielone na część polską i radziecką, przy czym ta druga była zamknięta dla zwiedzających. Zostały one po raz pierwszy ustalone w lipcu 1945 roku, kiedy to Sowieci siłą wyrzucili nowo przybyłych polskich mieszkańców z części miasta, które chcieli przeznaczyć na własne potrzeby. Wysiedlenie było postrzegane przez niektórych jako szczególnie brutalna akcja, krążyły plotki wyolbrzymiające jej dotkliwość, choć nie ma dowodów na to, że ktoś został zabity w jej trakcie. W kwietniu 1946 r. władze miejskie szacowały, że w Legnicy mieszkało 16 700 Polaków, 12 800 Niemców i 60 000 Sowietów. W październiku 1956 r. w Legnicy doszło do największych demonstracji antysowieckich na Dolnym Śląsku. Ostatnie jednostki radzieckie opuściły miasto w 1993 r.
W 1992 r. utworzono rzymskokatolicką diecezję legnicką, pierwszym biskupem legnickim został Tadeusz Rybak. W latach 90. powstały nowe gazety lokalne oraz rozgłośnia radiowa. W 1997 r. Legnicę odwiedził papież Jan Paweł II. Miasto ucierpiało podczas powodzi środkowoeuropejskiej w 1997 r.
.