Nadieżda Krupskaja

Nadieżda Krupskaja była założycielką partii bolszewickiej, wpływową członkinią Ludowego Komisariatu Oświaty po dojściu bolszewików do władzy, a także pisarką. Została działaczką marksistowską na początku lat 90. XIX wieku w Petersburgu; w tym czasie poznała Włodzimierza Lenina. Oboje zostali wkrótce aresztowani za działalność polityczną i skazani na zesłanie na Syberię, gdzie pobrali się w 1898 roku. Po uwolnieniu w 1900 roku para opuściła Rosję i zamieszkała na jakiś czas w różnych miastach Europy. Krupskaya działała jako sekretarka Lenina, redagowała jego dzienniki i gazety, organizowała członków partii bolszewickiej mieszkających w Rosji. W tym okresie, wraz z Inessą Armand i Clarą Zetkin, zapoczątkowała Międzynarodowy Dzień Kobiet. Po rewolucji lutowej 1917 roku, Lenin i Krupskaya wrócili do Rosji. Tam rozpowszechniała propagandę bolszewicką, prowadziła restrukturyzację systemu edukacji, aby lepiej służył robotnikom i kobietom, kierowała przemysłem filmowym po jego nacjonalizacji. Po śmierci Lenina w 1924 r. Krupskaja przyłączyła się do opozycji wobec Stalina, ale pod koniec lat 30. wycofała się ze sceny politycznej. Napisała Vospominaniia o Lenine (Reminiscencje o Leninie, 1926) i jedenastotomowe Pedagogicheskive sochineniya (Prace pedagogiczne, 1957-63).