Rozległy wachlarz prac PZ badał rozwój myślenia, koncepcję dyspozycji myślowych oraz wiele sposobów, na jakie rutyny mogą być wykorzystane do wspierania uczenia się i myślenia uczniów w różnych grupach wiekowych, dyscyplinach, ideałach, kompetencjach i populacjach. Thinking Routines wywodzi się z inicjatywy badawczej PZ Visible Thinking. Przez lata badacze udoskonalali i rozbudowywali oryginalne procedury, a nowe projekty rozwijały nowe procedury. Niektóre z większych projektów badawczych PZ skoncentrowanych na usprawnianiu myślenia to Artful Thinking, Cultures of Thinking, Agency by Design, PZ Connect i Interdisciplinary & Global Studies. Aby dowiedzieć się więcej o PZ Thinking Routines i ich tle, obejrzyj to wprowadzenie wideo.
Kontekst na temat Widzialnego Myślenia PZ
Szerzej zakrojona praca Projektu Zero nad Widzialnym Myśleniem może być zdefiniowana jako elastyczne i systematyczne, oparte na badaniach podejście do integracji rozwoju myślenia uczniów z uczeniem się treści w różnych obszarach tematycznych. Badania nad Widzialnym Myśleniem, będące obszernym i dającym się zaadaptować zbiorem praktyk, mają podwójny cel: z jednej strony kultywowanie umiejętności i dyspozycji myślowych uczniów, a z drugiej – pogłębianie uczenia się treści. Badacze PZ pracujący nad pierwszą inicjatywą Visible Thinking, w tym Dave Perkins, Shari Tishman i Ron Ritchhart, opracowali wiele ważnych produktów, ale tym, który jest najbardziej znany ponad dwie dekady później, jest zestaw praktyk zwanych Thinking Routines, które pomagają uczynić myślenie widocznym. Thinking Routines luźno kierują procesami myślowymi uczących się. Są to krótkie, łatwe do nauczenia się mini-strategie, które rozszerzają i pogłębiają myślenie uczniów i stają się częścią codziennego życia w klasie.
Rutyny myślowe istnieją we wszystkich klasach. Są to schematy, według których nauczyciele i uczniowie działają i wykonują zadania związane z uczeniem się i wspólną pracą w klasie. Rutyna może być rozumiana jako procedura, proces lub wzór działania, który jest używany wielokrotnie, aby zarządzać i ułatwiać osiąganie określonych celów lub zadań. W klasach istnieją rutyny, które służą do zarządzania zachowaniem uczniów i interakcjami, do organizowania pracy nad uczeniem się oraz do ustalania zasad komunikacji i dyskursu. W salach lekcyjnych istnieją również procedury, które określają sposób, w jaki uczniowie przechodzą przez proces uczenia się. Mogą to być proste struktury, takie jak czytanie z tekstu i odpowiadanie na pytania na końcu rozdziału, lub mogą być zaprojektowane tak, by promować myślenie uczniów, takie jak pytanie uczniów o to, co wiedzą, co chcą wiedzieć i czego się nauczyli w ramach jednostki lekcyjnej.
Badania PZ dotyczące Widzialnego Myślenia, zarówno początkowy projekt, jak i wiele następnych, szeroko wykorzystują procedury uczenia się, które są bogate w myślenie. Procedury te to proste struktury, na przykład zestaw pytań lub krótka sekwencja kroków, które mogą być stosowane na różnych poziomach nauczania i w różnych obszarach tematycznych. To, co czyni je rutynowymi, a nie zwykłymi strategiami, to fakt, że są one wielokrotnie wykorzystywane w klasie, tak że stają się częścią jej kultury. Rutyny zostały zaprojektowane przez badaczy PZ w taki sposób, by stały się jednym z regularnych sposobów, w jaki uczniowie przechodzą przez proces uczenia się. Rutyny są wzorami działania, które mogą być zintegrowane i wykorzystywane w różnych kontekstach. Nauczyciele mogą nawet stosować więcej niż jedną rutynę podczas jednej lekcji. Rutyny nie zabierają czasu nauczycielom na wykonywanie innych czynności, a wręcz przeciwnie, usprawniają proces uczenia się w klasie.
Rutyny myślenia zawarte w tym zestawie narzędzi są zorganizowane na cztery sposoby –
- poprzez niewielki zestaw „podstawowych rutyn”, które dotyczą różnych typów myślenia, są łatwe do zastosowania i powszechnie używane przez nauczycieli w wielu dyscyplinach i z uczniami w różnym wieku,
- poprzez sposób, w jaki nauczyciele używają rutyn podczas jednostki lekcyjnej, podobny do układu zastosowanego przez Ritchharta, Church i Morrison (2011) (Wprowadzanie i odkrywanie idei, Zagłębianie się w idee, Synteza idei),
- pod względem obszaru tematycznego lub tematu, który został opracowany do zbadania (Obiekty & Systemy, Sztuka & Obiekty), oraz,
- pod względem sposobu, w jaki edukatorzy używają procedur do eksploracji konceptualnej (Możliwości i analogie, Przyjmowanie perspektywy, & Perspektywy, Kontrowersje i dylematy).
Toolbox organizuje rutyny myślowe w kategorie, które opisują typy myślenia, jakie rutyny pomagają ułatwić. Niektóre procedury pojawiają się w więcej niż jednej kategorii, a niektóre mają różne wersje, które oferują modyfikacje dla konkretnych grup wiekowych lub bardziej specyficznych wyzwań koncepcyjnych. Po kliknięciu na procedurę w Przyborniku, otwiera się osobna strona z linkami do pliku PDF z procedurą do pobrania. Wszystkie procedury wykorzystują wspólny szablon PZ, opisujący cel procedury, proponujący potencjalne zastosowania dla danej procedury, a często także zawierający sugestie dotyczące jej zastosowania i wskazówki, jak zacząć. Projekt badawczy PZ odpowiedzialny za opracowanie rutyny jest odnotowany na dole każdej strony wraz z informacjami o prawach autorskich i licencjach oraz wskazówkami, jak odnieść się do rutyny. Zapraszamy i zachęcamy edukatorów do dzielenia się swoimi doświadczeniami w stosowaniu tych procedur! Każda procedura ma #hashtag wymieniony tuż nad informacją referencyjną. Wskakuj i zaczynaj!