Rola glikoprotein zona pellucida podczas zapłodnienia u ludzi

W ostatniej dekadzie badania naukowe odnoszące się do roli glikoprotein zona pellucida (ZP) podczas zapłodnienia u ludzi doprowadziły do nowych spostrzeżeń. Zostało to osi±gnięte przy użyciu oczyszczonych natywnych/rekombinowanych ludzkich białek zony oraz transgenicznych myszy wyrażaj±cych ludzkie glikoproteiny ZP. Zaproponowany u myszy model glikoproteiny ZP-3 (ZP3) jako pierwotnego receptora dla plemników i glikoproteiny ZP-2 (ZP2) jako wtórnego receptora dla plemników został zmodyfikowany dla wiązania plemników z jajami u ludzi. Wykazano, że glikoproteina ZP-1 (ZP1), ZP3 i glikoproteina ZP-4 (ZP4) wiążą się z kapacytatem ludzkiego plemnika. ZP2 wi±że się z plemnikami ludzkimi reaguj±cymi na akrosom. Ponadto, jaja uzyskane od transgenicznych myszy wyrażających ludzkie ZP2 samodzielnie lub w połączeniu z innymi ludzkimi zamiast mysich białek zony wykazywały wiązanie ludzkich plemników, co sugeruje, że ZP2 może również odgrywać rolę w wiązaniu plemników z jajami. Funkcja ta została przypisana do domeny odpowiadaj±cej resztom aminokwasowym 51-144 ZP2. W przeciwieństwie do myszy, gdzie ZP3 jest głównym agonist± indukuj±cym reakcję akrosomaln±, u ludzi w reakcji akrosomalnej mog± pośredniczyć ZP1, ZP3 i ZP4. Wpływ mutacji w genach kodujących białka zony na morfologię ZP i niepłodność nie został ustalony. Ponadto, rola autoprzeciwciał przeciwko ZP u kobiet z „niewyjaśnioną niepłodnością”, prowadzącą do złego wyniku zapłodnienia in vitro, jest obecnie kontrowersyjna i wymaga dalszych badań. Zrozumienie roli glikoprotein ZP podczas zapłodnienia u ludzi ułatwia opracowanie nowych środków antykoncepcyjnych i strategii pokonania problemu niepłodności.