Umowy dotyczące wyłączności lub wymagań między producentami i detalistami są powszechne i ogólnie zgodne z prawem. Mówiąc prościej, umowa o wyłączność uniemożliwia dystrybutorowi sprzedaż produktów innego producenta, a umowa dotycząca wymagań uniemożliwia producentowi zakup środków produkcji od innego dostawcy. Umowy te są oceniane zgodnie z regułą rozsądku, która równoważy wszelkie skutki prokonkurencyjne i antykonkurencyjne.
Większość umów o wyłączność jest korzystna, ponieważ zachęcają one do marketingowego wspierania marki producenta. Stając się ekspertem w zakresie produktów jednego producenta, dealer jest zachęcany do specjalizowania się w promowaniu marki tego producenta. Może to obejmować oferowanie specjalnych usług lub udogodnień, które kosztują, takich jak atrakcyjny sklep, przeszkoleni sprzedawcy, długie godziny pracy, zapasy produktów w magazynie lub szybki serwis gwarancyjny. Jednak koszty zapewnienia niektórych z tych udogodnień – które są oferowane konsumentom przed sprzedażą produktu i mogą nie zostać odzyskane, jeśli konsument odejdzie bez dokonania zakupu – mogą być trudne do przeniesienia na klientów w postaci wyższej ceny detalicznej. Na przykład, konsument może skorzystać z cennych usług oferowanych przez jednego detalistę, a następnie kupić ten sam produkt po niższej cenie u innego detalisty, który nie oferuje kosztownych udogodnień, np. w hurtowni dyskontowej lub sklepie internetowym. Jeśli detalista oferujący pełen asortyment produktów straci w ten sposób wystarczająco dużo klientów, może w końcu przestać oferować te usługi. Jeżeli usługi te były rzeczywiście użyteczne, w tym sensie, że produkt plus usługi łącznie spowodowały większą sprzedaż dla producenta niż sam produkt, to strata jest zarówno po stronie producenta, jak i konsumenta. W związku z tym prawo antymonopolowe generalnie zezwala na pozacenowe ograniczenia wertykalne, takie jak umowy na wyłączność, które mają na celu zachęcenie detalistów do świadczenia dodatkowych usług.
Z drugiej strony, producent posiadający siłę rynkową może potencjalnie wykorzystać tego rodzaju porozumienia wertykalne, aby uniemożliwić mniejszym konkurentom odniesienie sukcesu na rynku. Na przykład, umowy na wyłączność mogą być wykorzystane do uniemożliwienia konkurentowi dostępu do sprzedawców detalicznych lub dystrybutorów, bez których konkurent nie może osiągnąć sprzedaży wystarczającej do utrzymania się na rynku. Na przykład FKH stwierdziła, że producent łączników rurowych bezprawnie utrzymywał swój monopol na produkowane w kraju łączniki z żeliwa sferoidalnego, wymagając od swoich dystrybutorów, aby kupowali krajowe łączniki wyłącznie od niego, a nie od jego konkurentów, którzy usiłowali wejść na rynek krajowy. FKH stwierdziła, że polityka tego producenta uniemożliwiła konkurentowi osiągnięcie sprzedaży niezbędnej do skutecznego konkurowania. Po stronie podaży umowy na wyłączność mogą wiązać większość źródeł zaopatrzenia o niższych kosztach, zmuszając konkurentów do poszukiwania źródeł o wyższych cenach. Taki scenariusz doprowadził do postawienia przez FKH zarzutu, że duża spółka farmaceutyczna naruszyła prawo antymonopolowe, uzyskując wyłączne licencje na kluczowy składnik. FKH twierdziła, że skutkiem tych licencji było podniesienie kosztów składnika dla jej konkurentów, co doprowadziło do wyższych cen detalicznych leków.
W niektórych sytuacjach wyłączność może być wykorzystywana przez producentów w celu ograniczenia konkurencji między nimi. Na przykład FKH zakwestionowała postanowienia o wyłączności zawarte w umowach sprzedaży stosowanych przez dwóch głównych producentów pomp do wozów strażackich. Każda spółka sprzedawała pompy producentom wozów strażackich pod warunkiem, że wszelkie dodatkowe pompy będą kupowane od producenta, który już je dostarczał. Te umowy na wyłączność dostaw działały jak porozumienie o podziale klientów między dwoma producentami pomp, tak że nie konkurowali oni już ze sobą o klientów.
W celu omówienia wyłącznych porozumień licencyjnych dotyczących praw własności intelektualnej, patrz: Antitrust Guidelines for the Licensing of Intellectual Property.
Q: Jestem małym producentem wysokiej jakości monitorów z płaskim ekranem. Chciałbym wprowadzić moje produkty do dużego sklepu detalicznego, ale firma twierdzi, że ma umowę na sprzedaż wyłącznie monitorów płaskich wyprodukowanych przez mojego konkurenta. Czy to nie jest nielegalne?
A: Takie umowy o wyłącznej dystrybucji są zazwyczaj dozwolone. Mimo że sprzedawca detaliczny nie może sprzedawać konkurencyjnych monitorów płaskoekranowych, może to być rodzaj produktu, którego sprzedaż wymaga pewnego poziomu wiedzy i obsługi. Na przykład, jeśli producent zainwestuje w szkolenie sprzedawców detalicznych w zakresie działania i właściwości produktu, może w uzasadniony sposób wymagać, aby detalista zobowiązał się do sprzedaży wyłącznie monitorów jego marki. Taki poziom usług jest korzystny dla nabywców wyrafinowanych produktów elektronicznych. Tak długo, jak istnieje wystarczająca liczba punktów sprzedaży, w których konsumenci mogą kupić Twoje produkty gdzie indziej, prawo antymonopolowe raczej nie będzie kolidować z tego typu umowami na wyłączność.
.