Ta historia literatury amerykańskiej rozpoczyna się wraz z przybyciem anglojęzycznych Europejczyków na tereny, które miały stać się Stanami Zjednoczonymi. Początkowo literatura amerykańska była naturalnie literaturą kolonialną, pisaną przez autorów, którzy byli Anglikami i tak też myśleli i pisali. John Smith, żołnierz fortuny, jest uważany za inicjatora literatury amerykańskiej. Jego najważniejsze książki to A True Relation of…Virginia…(1608) i The Generall Historie of Virginia, New England, and the Summer Isles (1624). Chociaż te tomy często gloryfikowały ich autora, zostały napisane, aby wyjaśnić Anglikom możliwości kolonizacji. Z czasem każda kolonia została opisana w podobny sposób: Daniel Denton’s Brief Description of New York (1670), William Penn’s Brief Account of the Province of Pennsylvania (1682) i Thomas Ashe’s Carolina (1682) były tylko kilkoma z wielu dzieł wychwalających Amerykę jako ziemię ekonomicznej obietnicy.
Image courtesy of Documenting the American South, The University of North Carolina at Chapel Hill Libraries
Tacy pisarze uznawali brytyjską wierność, ale inni podkreślali różnice zdań, które skłoniły kolonistów do opuszczenia ojczyzny. Co ważniejsze, spierali się o kwestie rządowe dotyczące relacji między kościołem a państwem. Postawa, którą większość autorów atakowała, została żartobliwie przedstawiona przez Nathaniela Warda z Massachusetts Bay w The Simple Cobler of Aggawam in America (1647). Ward w zabawny sposób bronił status quo i gniewał się na kolonistów, którzy sponsorowali nowomodne idee. Opublikowano wiele kontrargumentów dla tak konserwatywnych poglądów. Dziennik Johna Winthropa (napisany w latach 1630-49) z sympatią opowiadał o próbach utworzenia przez kolonię Massachusetts Bay teokracji – państwa z Bogiem na czele i z prawami opartymi na Biblii. Późniejszymi obrońcami teokratycznego ideału byli Increase Mather i jego syn Cotton. Historia Plantacji Plymouth Williama Bradforda (do 1646 roku) pokazała, jak jego pielgrzymi Separatyści całkowicie zerwali z anglikanizmem. Jeszcze bardziej radykalny niż Bradford był Roger Williams, który w serii kontrowersyjnych pamfletów opowiadał się nie tylko za rozdziałem kościoła i państwa, ale także za powierzeniem władzy ludziom i tolerancją dla różnych przekonań religijnych.
Utylitarne pisma XVII wieku zawierały biografie, traktaty, relacje z podróży i kazania. Niewiele było osiągnięć w dramacie lub fikcji, ponieważ istniało powszechne uprzedzenie do tych form. Zła, ale popularna poezja pojawiła się w Bay Psalm Book z 1640 roku i w podsumowaniu kalwińskiej wiary przez Michaela Wiggleswortha, The Day of Doom (1662). Było też trochę poezji, przynajmniej wyższego rzędu. Anne Bradstreet z Massachusetts napisała kilka liryków opublikowanych w The Tenth Muse Lately Sprung Up in America (1650), które poruszająco oddawały jej uczucia dotyczące religii i rodziny. Jeszcze wyżej oceniana przez współczesnych krytyków jest poetka, której dzieła zostały odkryte i opublikowane dopiero w 1939 roku: Edward Taylor, urodzony w Anglii pastor i lekarz, który mieszkał w Bostonie i Westfield w stanie Massachusetts. Mniej dotknięty przez przygnębienie niż typowy purytanin, Taylor pisał liryki, które ukazywały jego radość z chrześcijańskiej wiary i doświadczenia.
Z The Works of Anne Bradstreet in Prose and Verse, edited by John Harvard Ellis, 1867
Wszystkie siedemnastowieczne pisma amerykańskie były na wzór pism brytyjskich z tego samego okresu. John Smith pisał w tradycji literatury geograficznej, Bradford odzwierciedlał kadencje Biblii Króla Jakuba, a Mathers i Roger Williams pisali typową dla tamtych czasów, wysadzaną klejnotami prozę. Styl poetycki Anne Bradstreet wywodził się z długiej linii brytyjskich poetów, w tym Spensera i Sidneya, podczas gdy Taylor był w tradycji takich metafizycznych poetów jak George Herbert i John Donne. Zarówno treść, jak i forma literatury tego pierwszego wieku w Ameryce były więc wyraźnie angielskie.