Xiuhtecuhtli jest Władcą Turkusu, Władcą Roku, Bogiem Ognia, stwórcą wszelkiego życia.
Xiuhtecuhtli jest również nazywany Ixcozauhqui i Huehueteotl, Starym Bogiem. Jest on „Matką i Ojcem Bogów, tym, który stoi w centrum świata”. Jest uosobieniem światła w ciemności, ciepła w chłodzie, pożywienia podczas głodu i życia w śmierci.
Xiuhtecuhtli jest często przedstawiany z czerwoną lub żółtą twarzą, z kadzielnicą na głowie. Jako patron królów i wojowników jest przedstawiany w koronie i z ornamentami wykonanymi z turkusowo-niebieskiego kamienia. Jako Huehueteotl, pojawia się jako starszy mężczyzna, zwykle pochylony i niosący na głowie lutownicę, czyli mały piecyk.
Chalchiuhtlicue jest wymieniona jako jego żona. Jego nagual to Xiuhcoatl, Ognisty Wąż.
Xiuhtecuhtli jest centralnym bóstwem w ceremonii Nowego Ognia, która odbywa się co 52 lata w roku 2 Acatl (Ome Acatl, które jest również nazwą dla Tezcatlipoca).
W tonalpohualli, Xiuhtecuhtli jest obrońcą dnia Atl (wody). On rządzi nad ostatnim trecena tonalpohualli, 1-Tochtli (królik). Xiuhtecuhtli jest Panem Dnia dla dni z numerem 1 („ce” w Nahuatl). Jest on pierwszym Panem Nocy.
.