Het definiëren van Shakespeare’s toneelstukken als ‘Romance plays’ is een betrekkelijk nieuwe aangelegenheid. Shakespeare’s toneelstukken werden traditioneel geclassificeerd als ‘komedies’, ‘geschiedenissen’, ‘romances’ of ’tragedies’, maar naarmate de tijd verstreek en geleerden Shakespeare begonnen te beschouwen als de grootste Engelse schrijver aller tijden, werden zijn toneelstukken zorgvuldiger bestudeerd door academici, onderzoekers en critici. Het werd moeilijk om de oude categorieën te aanvaarden, omdat veel van de toneelstukken weigerden in die categorieën te passen, zodat ze op verschillende manieren begonnen te worden beschreven.
Toen Shakespeare het einde van zijn carrière naderde, raakte hij meer geïnteresseerd in sommige van de ideeën die hij in de eerdere toneelstukken had aangestipt. Shakespeare gebruikte thema’s als de verlossende kwaliteiten van de natuur tegenover de corrupte saaiheid van het leven in de stad en aan het hof; de regeneratie die de jongere generatie vertegenwoordigde; en ontmoetingen met spirituele ervaringen. In plaats van dat gebrekkige personages sterven als gevolg van hun tekortkomingen, zoals we dat aantreffen in de meer Aristotelische modellen als Macbeth, konden zij worden verlost door een dochter of door de natuur of door een combinatie van beide. Het personage kon berouw tonen voor zijn fouten en slechte daden en mocht leven, om een nieuw leven te beginnen dat die dingen hem hadden geleerd.
Deze late toneelstukken hadden elementen van komedie en tragedie en hadden ook een bredere kijk op het leven. Zij zijn een nieuwe classificatie geworden, door geleerden Romaanse spelen genoemd. Shakespeare’s toneelstukken die algemeen worden aanvaard als Romaanse toneelstukken zijn:
- Pericles
- Cymbeline
- The Winter’s Tale
- The Tempest
De dingen die deze vier toneelstukken gemeen hebben, zijn dat een of ander conflict of onrecht dat lang geleden heeft plaatsgevonden, wordt opgelost; de dood van de dader wordt vermeden door oprecht en volledig berouw; en dat buitengewone voorvallen zoals schipbreuken, onwaarschijnlijke vermommingen en bovennatuurlijke gebeurtenissen als dramatisch middel fungeren. In de toneelstukken komt ook de hereniging van verdeelde families aan bod. Terwijl er in komedies een happy end is waarbij alle personages in liefde en geluk gepaard worden, zijn er in de romancespelen koppelingen en happy endings, maar altijd met de donkere schaduwen geworpen door de onaangename gebeurtenissen die in ieders geheugen op de loer liggen. Deze toneelstukken worden ook wel ’tragikomedies’ genoemd.’
Hoewel men in alle toneelstukken van Shakespeare prachtige poëzie aantreft, lijkt hij zich in het bijzonder in te spannen om poëtisch te zijn in de romancespelen. De prachtige passages van deze romances zijn favoriete voordrachtstukken, en zijn op muziek gezet door enkele van de beste componisten van de afgelopen halve eeuw.
Het Zuid-Soedanese Theatergezelschap voert Shakespeares Romancespel Cymbeline op
Anders Shakespeare-types
Komediespelen
Geschiedenisstukken
Verloren stukken
Maskerspelen
Moraalstukken
Probleemspelen
Romaanse stukken
Romancespelen
Tragediespelen
Tragikomediespelen