Religieuze aspecten van abortus
De islam, het christendom en het jodendom beschouwen voortplanting als een integraal onderdeel van het huwelijk. In het boek Genesis zegt God tegen Adam en Eva: “Weest vruchtbaar en neemt toe in aantal, vervult de aarde en onderwerpt haar. “27
In de islam is voortplanting niet alleen een integraal onderdeel van het huwelijk, het is een daad van aanbidding. Zelfs de seksuele daad met zijn vrouw wordt beschouwd als een daad van liefdadigheid zoals verkondigd door de Profeet Mohammed (PbuH).28 De Heilige Koran verkondigt: “O mensheid, wees u bewust van uw Onderhouder, die u uit één levende entiteit heeft geschapen, en daaruit zijn partner heeft geschapen, en uit de twee een menigte mannen en vrouwen heeft verspreid. “29
“En God heeft u uit uw soortgenoten geschonken, en heeft door uw partners kinderen en kleinkinderen geschonken. “30 De Profeet Mohammed zei tegen alle moslims: “Trouwt, verwekt en vermenigvuldigt u, want ik zal trots op u zijn onder de volkeren. “26 Hij zei ook: “Trouw met de goedaardige en vruchtbare, want ik zal trots zijn op jullie aantal onder de andere volkeren. “32
Hoewel de islamitische leer voortplanting binnen het huwelijk aanmoedigt, verbiedt zij niet helemaal de tijdelijke middelen van anticonceptie. De Profeet zelf (PbuH) stond zijn metgezellen toe om ‘aazel’ te beoefenen, d.w.z. coïtus interruptus (Onanisme).33-35
Zijn leer staat in schril contrast met wat gevonden wordt in het Oude Testament, het Boek Genesis. Onan, de zoon van Juda en de kleinzoon van Jakob, morste zijn zaad op de grond om te voorkomen dat hij nageslacht voor zijn overleden broer zou voortbrengen, toen hij met de weduwe van zijn broer, Tamar, trouwde. (De Joodse leer gaf het nageslacht dan aan de overleden echtgenoot als hij geen kinderen naliet, in plaats van aan de eigenlijke vader). God was woedend en veroorzaakte de dood van Onan.36
De katholieke kerk neemt het meest conservatieve en strenge standpunt in tegen elk middel van anticonceptie behalve onthouding tijdens en voor de ovulatie, d.w.z. het gebruik van de veilige periode. Evenzo neemt zij het meest conservatieve standpunt in tegen abortus in elk stadium van de zwangerschap, omdat zij het menselijk leven beschouwt als beginnend op het punt van de bevruchting. De bevruchte eicel krijgt de status van een menselijk wezen, en daarom is het doden ervan op welke wijze dan ook gelijk aan de misdaad van doodslag.
In de Islam zijn tijdelijke middelen van anticonceptie toegestaan, mits zij geen schade veroorzaken, en met wederzijdse instemming van de partners worden gedaan.37 Sterilisatie is niet toegestaan, behalve voor duidelijke medische indicaties, wanneer zwangerschap de gezondheid of het leven van de aanstaande moeder ernstig in gevaar zou brengen.37
Ook abortus is alleen toegestaan als voortzetting van de zwangerschap het leven of de gezondheid van de aanstaande moeder in gevaar zou brengen; of als er sprake is van een bewezen ernstige aangeboren afwijking van het embryo of de foetus. De abortus moet worden uitgevoerd vóór het verstrijken van 120 dagen vanaf het begin van de conceptie, wat volgens de Hadith (uitspraken) van de Profeet beschouwd wordt als het tijdstip van de bevruchting. Indien echter zowel het leven als de gezondheid van de aanstaande moeder in gevaar zijn, kan abortus of een vroegtijdige bevalling op elk moment van de zwangerschap worden uitgevoerd. Het besluit met een duidelijke medische indicatie voor abortus moet worden goedgekeurd door drie spe-cialistische artsen.38-40
Dit was de Fatwa (besluit) van de Islamitische Raad van Juristen van Makkah Al-Mukaramah (Islamitische Wereld Liga) die van 10 tot 17 februari 1990 in Makkah werd gehouden. Het besluit werd met meerderheid van stemmen aangenomen, maar met onthoudingen van wijlen voorzitter Shaikh Abdulaziz Bin Baz, en Shaikh Bakr Abu Zaid.40
Vele Islamitische juristen zijn strenger en zouden abortus alleen toestaan in de eerste 40 dagen van de conceptie (gerekend vanaf de bevruchting en niet de LMP). In feite was dit de officiële Fatwa in Saudi-Arabië, totdat de Fatwa van de Raad van Islamitische Juristen van Makkah in 1990 het uitbreidde tot 120 dagen vanaf het begin van de conceptie.
Meer conservatieve juristen zoals de Maliki School en Imam Al Gazali (van de Shafii School van Jurisprudentie) staan abortus op geen enkel moment van de zwangerschap toe, behalve om het leven van de aanstaande moeder te redden.41,42
Niettemin zijn er sommige juristen die abortus zouden toestaan om sociale redenen, b.v. verkrachting, of wanneer het voortduren van de zwangerschap een zogend kind zou treffen, of wanneer een kindermeisje niet beschikbaar was of de vader te arm was om zich een kindermeisje te veroorloven.25,41 De Zaidi-jurisprudenties staan abortus toe om sociale en minder ernstige medische redenen gedurende de eerste 120 dagen na de conceptie.25 Sommige juristen van de Hanafi-, Hanbali- en Shafi-jurisprudenties staan abortus ook toe, zij het met kleine beperkingen.25 De meerderheid van de islamitische juristen in de geschiedenis, vanwege het respect van de islam voor het leven, staat abortus echter niet toe, behalve om ernstige medische redenen. Er zijn veel Quaranische ayas en Hadiths over de heiligheid van het leven. “Wij hebben de kinderen Israëls bevolen, dat wie een ziel doodt, anders dan voor doodslag of verderf op aarde, het zal zijn alsof hij de gehele mensheid heeft gedood, en wie het leven van één mens redt, het zal zijn alsof hij het leven van de gehele mensheid heeft gered. “43
De Koran betreurt het doden van kinderen uit gebrek, of uit vrees voor gebrek: “Doodt uw kinderen niet op grond van gebrek. Wij voorzien in levensonderhoud voor u en voor hen. Nadert geene schandelijke daden, hetzij openlijk of in het geheim. Neemt het leven niet, dat God heilig heeft gemaakt, behalve door middel van rechtvaardigheid en wet. Zo beveelt Hij, opdat gij wijs moogt worden. “44
“Doodt uw kinderen niet uit vrees voor gebrek. Wij zullen voor hen en voor u in levensonderhoud voorzien. Voorwaar, het doden van hen is een grote zonde. “45
Ibn Massoud (een metgezel van de Profeet) vroeg de Profeet: Wat is de zwaarste zonde? De Profeet (PBUH) antwoordde: “Dat jullie deelgenoten associëren met God die jullie geschapen heeft.” Ibn Massoud vroeg: Wat is hiernaast? En de Profeet (PBUH) antwoordde: “Dat jullie je nakomelingen doden uit vrees dat zij jullie voedsel met jullie zullen delen” (Bukhari en Muslim).46,47
Hoewel moslims het embryo vanaf zijn vroegste stadia over het algemeen als “levend” beschouwen, geven zij het niet de status van volwaardig menselijk leven, behalve na de ensoulment. Ibn Al Qaiyim, in zijn boek Attibian Fi Aksam Al Quran, brengt deze vraag naar voren door te vragen: “Heeft het embryo vóór de ensoulment (inademing van de geest) een leven?” Hij antwoordt dat het embryo het leven heeft van groei en voeding zoals een groeiende plant, maar zodra de geest is ingeblazen verwerft hij waarneming en wilskracht. “48
Zo ook zegt Ibn Hajar Al Asqalani, in zijn omvangrijke Fateh ul Bari, over het eerste orgaan dat in het embryo wordt gevormd: “De lever is het eerste orgaan dat wordt gevormd omdat het de plaats is van voeding en groei. Vrijwillige beweging en waarneming worden pas na de bevruchting verworven. “49
De bevruchting vindt pas plaats na de vele stadia die het embryo doorloopt. De Heilige Koran zegt: “Wij hebben de mens geschapen uit de kwintessens van modder. Daarna laten Wij hem als een druppel vloeistof (Nutfa) in een stevig onderkomen (de baarmoeder) blijven. Daarna vormen Wij de Nutfa tot iets dat zich vastklampt (Alakah), dat Wij vormen tot een gekauwde klomp (Modgha). De gekauwde klomp wordt tot beenderen gevormd, die dan met vlees worden bedekt. Dan verplegen wij hem in een andere scheppingsdaad. Gezegend is God, de beste van de ambachtslieden. “50
Alle oelema en commentatoren van de Heilige Koran zijn het erover eens dat de andere scheppingsdaad die hierboven wordt genoemd, de tijd van ensoul-ment is, waarbij de geest in het lichaam van de foetus wordt ingegeven.
De Hadith (uitspraken) van de Profeet die door Ibn Massoud worden verhaald, stellen: “De schepping van ieder van jullie wordt in de baarmoeder van zijn moeder verzameld in veertig dagen. En iets dat zich vastklampt (Alakah) wordt hij gedurende veertig dagen, en daarna wordt hij Modgha (een gekauwde klomp) gedurende veertig dagen. De engel wordt tot hem gezonden en de engel schrijft vier dingen op: zijn voorziening (levensonderhoud), zijn levensduur, zijn daden en of hij ellendig of gezegend zal zijn. Dan wordt de geest in hem geblazen” (AlBukhari, Muslim, anderen).51,52
Dit betekent eenvoudig dat de ensoulment plaatsvindt op 120 dagen gerekend vanaf het begin van de conceptie. Er is echter een andere hadith verhaald door Huzaifa Ibn Aseed die sommige ulema (juristen van de Islamitische natie) deed besluiten dat veertig dagen gerekend vanaf het begin van de conceptie de scheidslijn en het begin van het menselijk leven is.
“Wanneer de Nutfa de baarmoeder binnengaat en daar 42 nachten verblijft, stuurt God een engel om het een vorm te geven en zijn gehoor, zicht, huid, botten en vlees te scheppen. Dan vraagt de engel: “O God, is het een jongen of een meisje ? en God bepaalt wat Hij beslist. Dan vraagt hij wat zijn levensonderhoud is en God bepaalt (Moslim).52
Het is interessant op te merken dat de organogenese (vorming van organen in het embryo) plaatsvindt tussen de vierde en de achtste week van de conceptie (gerekend vanaf de bevruchting) en zijn hoogtepunt bereikt in 42 dagen. Tot die tijd heeft het embryo een niet-geïdentificeerde gonade, waarna de gonade zich differentieert in ofwel een testikels ofwel een eierstok. Evenzo vormt de hersenstam zich en begint te functioneren in een embryo van 42 dagen. De hogere functies van de hersenen zijn zich echter nog aan het vormen en de hersenschors heeft geen synapsen met de lagere centra vóór het begin van de 20e week gerekend vanaf de laatste menstruatie, wat overeenkomt met 120 dagen gerekend vanaf de bevruchting (d.w.z. het begin van de conceptie). Dr. Koren J. presenteerde een artikel op de Conferentie over Ethiek van Orgaantransplantatie in Ottawa, Canada 20 – 24 augustus 1989, waarin hij met dissectie van vele geaborteerde foetussen aantoonde dat synapsen tussen de hogere centra van de kleine hersenen en de lagere centra niet beginnen te werken vóór het begin van de 20e week van de zwangerschap, berekend vanaf de LMP; hetgeen gelijk is aan 120 dagen, berekend vanaf het moment van de bevruchting (fertilisatie).53
Het is duidelijk dat beide uitspraken van de Profeet Mohammad (PbuH) spreken over verschillende tijdstippen van ontwikkeling van het CZS van de foetus; de hadith van 42 dagen verwijst naar de ontwikkeling en het functioneren van de hersenstam, terwijl de hadith van 120 dagen spreekt over de hogere centra en hun controle over de lagere centra in het CZS.
Er zijn veel hadith die aan de conceptus een belangrijke status toekennen die geleidelijk toeneemt met de tijd van de zwangerschap. Als een dame een misdaad begaat waarop de doodstraf staat, wordt de uitvoering van de straf uitgesteld tot na de bevalling en tot nadat de baby twee jaar is verpleegd. Indien echter een voedster beschikbaar is voor de borstvoeding van de moeder, is deze periode veel korter. Dit geldt ook als de zwangerschap onwettig is.21,25,41,54
De foetus heeft recht op de afstamming van zijn vader, en als zijn vader sterft terwijl hij in de baarmoeder is, wordt zijn deel van de erfenis voor hem bewaard tot de bevalling.
Het doden van de foetus, opzettelijk of onopzettelijk, wordt bestraft met de betaling van 1/20 van de diyha (bloedboete), wat overeenkomt met 500 gouden dinar. Een andere straf wordt bepaald door de magistraat voor opzettelijk veroorzaakte abortus.25,41,54
Sheikh Mohmoud Shaltout (Groot Imam van Al Azhar in de jaren 40 en begin jaren 50) schreef: “Oude geleerden zijn het erover eens dat nadat de bevruchting heeft plaatsgevonden (120 dagen na de conceptie), abortus verboden is voor alle Moslims, want het is een misdaad tegen een levend wezen. Daarom is bloedgeld verschuldigd als de foetus levend wordt afgeleverd en daarna onmiddellijk na de bevalling sterft, en ghorra (1/20 van de diyah) als hij dood wordt afgeleverd.” (Shaltout Islam: Creed and Law).55
Imam Ghazali (gestorven 505 H = 1122 AD), beschouwde in zijn bekende boek Ihyia Oloom addin, abortus in alle stadia van de conceptie als “Haram,” met een gradatie van de zonde naargelang de duur van de zwangerschap. Het komt neer op doodslag als het kind levend ter wereld wordt gebracht en vervolgens sterft als gevolg van de abortieve handeling of het middel. De Imam erkende echter dat de ernst van de misdaad minder is als de abortus van Nutfa is (bij 40 dagen) dan de abortus van Alakah (40 tot 80 dagen), die minder is dan de abortus van Modgha (80 tot 120 dagen). Het wordt een ernstige misdaad na de bevruchting, d.w.z. na 120 dagen. Volgens hem moet abortus in alle stadia van de zwangerschap worden vermeden, behalve als het leven van de aanstaande moeder in gevaar is.25,41,54
De Moslim arts Abubaker Al Rhazi (overleden 313 H/925 AD) noemde in zijn boek Al Mansouri en in zijn encyclo-pedic Al Hawi vele abortusmiddelen en methoden die gebruikt kunnen worden als voortzetting van de zwangerschap de gezondheid of het leven van de aanstaande moeder in gevaar zou brengen. Evenzo schreef Ibn Sina (Avi-cinna) in zijn bekende (Al Kanoon fi Tibb) een hoofdstuk over medische indi-ca-ties van abortus en hoe deze uit te voeren.25
Ik denk dat hun erkenning van de noodzaak van abortus in bepaalde gevallen waarin voortzetting van de zwangerschap de gezondheid of het leven van de aanstaande moeder in gevaar zou brengen, realistischer en humaner is dan de houding van de kerk in het middeleeuwse Europa, en de katholieke kerk op dit moment.
Afbreking op verzoek, zoals uitgevoerd in veel landen, met liberale abortuswetten, zal nooit door de Shariah (Islamitische Wet) worden goedgekeurd. Helaas heeft Tunesië op 1 juli 1965 wet nr. 65/24 aangenomen, die abortus op verzoek toestaat. De situatie werd nog erger toen wet nr. 73-75 van 19 november 1973 van kracht werd. Deze wet stond abortus op verzoek toe in het eerste trimester van de zwangerschap, en om onduidelijke redenen in de tweede helft van de zwangerschap.25
Tunesië is het enige moslimland met een wet die ingaat tegen alle erkende Fatwa’s van alle islamitische juristen en islamitische conferenties en bijeenkomsten van juristen. Turkije staat abortus toe met enkele beperkingen gebaseerd op medische of sociale redenen. De overige Islamitische landen staan abortus toe om de aanstaande moeder te beschermen tegen ernstige problemen tijdens de zwangerschap die haar gezondheid of leven in gevaar zouden kunnen brengen. Veel landen staan abortus toe wanneer er sprake is van een ernstig misvormd embryo of foetus. De tijdslimiet voor het uitvoeren van dergelijke abortussen is 120 dagen gerekend vanaf de bevruchting, wat overeenkomt met 134 dagen vanaf de LMP.25,41